Herijking van Ouderschap: Nieuwe Perspectieven op Gezin en Recht
juni 27, 2025
Co-ouderschap, waarbij ouders na een scheiding gezamenlijk de zorg en opvoeding van hun kinderen blijven dragen, heeft niet alleen praktische implicaties, maar ook aanzienlijke fiscale gevolgen. Dit artikel biedt een overzicht van de belastingvoordelen en regelingen die van toepassing zijn op co-ouders in Nederland, gebaseerd op de huidige regelgeving. Het is belangrijk te benadrukken dat de specifieke situatie van elk gezin uniek is en dat professioneel advies wordt aanbevolen om optimaal gebruik te maken van de beschikbare mogelijkheden.
Fiscaal co-ouderschap is van toepassing wanneer ouders na een scheiding de dagelijkse opvang en opvoeding van hun kind volgens een vast patroon ongeveer gelijk verdelen. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat een kind drie dagen per week bij de ene ouder woont en vier dagen bij de andere ouder, of om de week bij beide ouders. De Belastingdienst hanteert deze verdeling om te bepalen hoe belastingvoordelen en toeslagen worden verdeeld. Het is belangrijk op te merken dat de overeenkomst over de verdeling van de zorg en opvoeding formeel vastgelegd moet zijn, bijvoorbeeld in een ouderschapsplan of echtscheidingsconvenant.
De Inkomensafhankelijke Combinatiekorting (IACK) is een belastingvoordeel voor werkende ouders met jonge kinderen. Om in aanmerking te komen, moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Ten eerste moet het kind jonger zijn dan 12 jaar op 1 januari van het belastingjaar. Ten tweede moet het kind ten minste zes maanden op het woonadres van de ouder ingeschreven staan. Ten derde moet de ouder een arbeidsinkomen hebben van meer dan € 6.073 (in 2024).
Bij co-ouderschap kan het complexer zijn om aan deze voorwaarden te voldoen. Omdat de kinderen vaak bij beide ouders ingeschreven staan, kan het zijn dat slechts één ouder in aanmerking komt voor de IACK. Echter, er is een versoepeling opgenomen in de uitvoeringsregeling. Als de kinderen ten minste drie hele dagen per week bij iedere ouder verblijven, of om de week bij de ene en de andere ouder, kan ook de ouder waar de kinderen niet ingeschreven staan in aanmerking komen voor de korting. De rechtspraak heeft echter laten zien dat de voorwaarden strikt worden toegepast.
De hoogte van de IACK is afhankelijk van het arbeidsinkomen van de ouder. Voor ouders die nog niet de AOW-leeftijd hebben bereikt, bedraagt de korting 11,45% van het arbeidsinkomen boven € 6.073, tot een maximum van € 2.950. Voor ouders die de AOW-leeftijd hebben bereikt, is de korting 5,90% van het arbeidsinkomen boven € 6.073, met een maximum van € 1.522.
De kinderbijslag wordt door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) uitgekeerd aan de ouder die het kind het grootste deel van het jaar verzorgt. Bij co-ouderschap kunnen beide ouders recht hebben op de helft van de kinderbijslag. De SVB ontvangt informatie van de gemeente over de woonplaats van de kinderen en past de uitbetalingen hierop aan. Ouders kunnen ook afspraken maken over de verdeling van de kinderbijslag en dit doorgeven aan de SVB.
Het kindgebonden budget is een toeslag voor ouders met kinderen, bedoeld om de kosten van de opvoeding te ondersteunen. De hoogte van het KGB is afhankelijk van het inkomen van de ouders en het aantal kinderen. In veel gevallen heeft de ouder die het meeste zorgt voor het kind recht op dit budget. Als de zorg voor het kind gelijk verdeeld is, kunnen ouders afspreken om het budget te delen, bijvoorbeeld door het op een gezamenlijke kindrekening te laten storten.
Het is belangrijk te weten dat de aanvrager van de kinderbijslag in principe ook het kindgebonden budget ontvangt. Als slechts één ouder de kinderbijslag aanvraagt, kan de andere ouder mogelijk geen recht hebben op het KGB. In dat geval kan het verstandig zijn om te overwegen of de kinderbijslag door beide ouders aangevraagd kan worden, zodat beiden in aanmerking komen voor het KGB.
Zowel de ene als de andere ouder kan huurtoeslag aanvragen. Voor de huurtoeslag kan een kind echter slechts bij één ouder ingeschreven staan. De andere ouder mag het kind wel meerekenen bij het huishouden bij het indienen van een aanvraag voor huurtoeslag. De Belastingdienst kan in dat geval een verklaring co-ouderschap vragen, die door beide ouders ondertekend moet zijn.
Wanneer de kinderen een gelijkmatige huisvesting hebben, wat betekent dat ze ongeveer evenveel tijd bij beide ouders verblijven, kunnen beide ouders in aanmerking komen voor bepaalde belastingvoordelen. Om dit te kunnen aantonen, moet er een overeenkomst zijn waarin dit expliciet vermeld staat, en beide ouders moeten bereid zijn om de verhoging van de belastingvrije som voor de kinderen te verdelen.
Bij het invullen van de belastingaangifte als co-ouder is het belangrijk om de volgende punten in acht te nemen:
Een goed ouderschapsplan is essentieel bij co-ouderschap. Naast afspraken over de zorg en opvoeding van de kinderen, is het belangrijk om ook financiële aspecten in het plan op te nemen. Dit kan helpen om misverstanden en conflicten te voorkomen en ervoor te zorgen dat beide ouders eerlijk worden behandeld.
Fiscaal co-ouderschap brengt specifieke regels en mogelijkheden met zich mee. Door de regels te begrijpen en de juiste afspraken te maken, kunnen ouders na een scheiding optimaal profiteren van de beschikbare belastingvoordelen en toeslagen. Het is van groot belang om de individuele situatie zorgvuldig te analyseren en indien nodig professioneel advies in te winnen. Een goed ouderschapsplan, waarin zowel de zorg als de financiële aspecten van co-ouderschap zijn vastgelegd, is hierbij onmisbaar.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet