Parallel Ouderschap: Een Gids voor Ouders na Scheiding
juni 27, 2025
De wetgeving omtrent familie en ouderschap is voortdurend in ontwikkeling, met een groeiende focus op het welzijn van kinderen en de rechten en verantwoordelijkheden van ouders. Recente wijzigingen, met name die van 1 januari 2023, hebben het eenvoudiger gemaakt voor ongehuwde en niet-geregistreerde partners om gezamenlijk ouderlijk gezag te verkrijgen. Deze aanpassingen zijn een reactie op de toenemende trend van kinderen die buiten het traditionele huwelijk of geregistreerd partnerschap worden geboren. Dit artikel biedt een overzicht van de huidige wetgeving, praktische overwegingen en ondersteuningsmogelijkheden voor ouders die kiezen voor co-ouderschap.
Juridisch Ouderschap en Ouderlijk Gezag: Een Uitleg
Het is essentieel om een onderscheid te maken tussen juridisch ouderschap en ouderlijk gezag. De juridisch ouder is degene die volgens de wet als ouder van het kind wordt beschouwd en een onderhoudsplicht heeft tot de leeftijd van 21 jaar. Een kind kan maximaal twee juridische ouders hebben. De ouder met ouderlijk gezag is verantwoordelijk voor de opvoeding, verzorging en wettelijke vertegenwoordiging van het kind. Dit omvat het nemen van beslissingen over onderwijs, gezondheidszorg en andere belangrijke zaken.
Hoe Word Je Juridisch Ouder?
De biologische moeder is automatisch juridisch ouder, tenzij zij het kind afstaat ter adoptie. Voor kinderen die buiten het huwelijk of geregistreerd partnerschap worden geboren, is erkenning door de vader noodzakelijk om juridisch ouderschap te verkrijgen. Sinds 1 januari 2023 is het proces vereenvoudigd: ongehuwde en niet-geregistreerde partners verkrijgen automatisch gezamenlijk ouderlijk gezag bij erkenning van het kind door de vader. Voor kinderen die voor deze datum zijn erkend, moet gezamenlijk gezag nog steeds apart worden aangevraagd.
Vormen van Ouderschap
Naast co-ouderschap zijn er verschillende vormen van ouderschap mogelijk. Wanneer beide ouders gezamenlijk ouderlijk gezag hebben, spreken we van een zorgregeling, waarbij de zorg- en opvoedtaken worden verdeeld. De verdeling kan variëren van 50/50 tot een andere verhouding, zoals 70/30. Als slechts één ouder gezag heeft, is er sprake van een omgangsregeling voor de andere ouder, waarin de frequentie en voorwaarden van contact met het kind worden vastgelegd.
Co-ouderschap in de Praktijk
Co-ouderschap impliceert een gelijke verdeling van de zorg en opvoeding van kinderen na een scheiding. Het is een benadering die wordt aangemoedigd wanneer ouders in staat zijn om goed te communiceren en samen te werken in het belang van hun kinderen. Een succesvol co-ouderschap vereist een goede onderlinge relatie, waarbij ouders elkaar de kinderen ‘gunnen’ en een hechte band met beide ouders belangrijk vinden. Dichtbij wonen is ook een belangrijke factor, zodat kinderen gemakkelijk toegang hebben tot beide ouders, school, sport en andere activiteiten.
Financiële Aspecten van Co-Ouderschap
Co-ouderschap heeft gevolgen voor financiële regelingen, zoals de inkomensafhankelijke combinatiekorting en huurtoeslag. Bij co-ouderschap kunnen beide ouders, indien werkzaam, de inkomensafhankelijke combinatiekorting aanvragen. Voor huurtoeslag kan een kind slechts bij één ouder zijn ingeschreven, maar de andere ouder kan het kind wel meetellen bij de aanvraag, mits een verklaring co-ouderschap wordt overgelegd. Het is raadzaam om de kinderen ‘op papier’ te verdelen over beide huishoudens om optimaal gebruik te maken van beschikbare regelingen.
Kinderbijslag en de Rol van de SVB
Recentelijk heeft de Sociale Verzekeringsbank (SVB) een beleidswijziging doorgevoerd met betrekking tot kinderbijslag en co-ouderschap. Deze wijziging heeft geleid tot discussie en onduidelijkheid, omdat de SVB de kinderbijslag in principe gelijkmatig verdeelt bij co-ouderschap, ongeacht wie de kindgebonden kosten betaalt. Dit kan leiden tot problemen, vooral voor ouders met een laag inkomen. Het is belangrijk dat ouders een ouderschapsplan opstellen waarin de verdeling van de kindgebonden kosten wordt vastgelegd om misverstanden te voorkomen.
Het Ouderschapsplan: Een Cruciaal Document
Ouders die scheiden zijn wettelijk verplicht om een ouderschapsplan op te stellen. Dit plan bevat afspraken over de zorg- en opvoedregeling, communicatie over belangrijke beslissingen en de verdeling van de kosten van de verzorging en opvoeding van de kinderen (kinderalimentatie). Het is belangrijk om de kinderen te betrekken bij het opstellen van het ouderschapsplan. Indien ouders er samen niet uitkomen, kan de rechter een mediator inschakelen.
Beoordelingscriteria bij Verblijfsregelingen
Bij het bepalen van de verblijfsregeling houden rechters rekening met verschillende factoren, waaronder de afstand tussen de woonplaatsen van de ouders, de relatie van de ouder met de nieuwe partner, de relatie van het kind met de nieuwe partner, de inhoudelijke invulling van de ouder-kind relatie en de belangen van de ouders. De belangen van het kind zijn echter altijd de eerste overweging, in overeenstemming met het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind. De rechter heeft de mogelijkheid, en in sommige gevallen de verplichting, om de kinderen te horen, vooral als ze ouder zijn dan 12 jaar.
Wanneer Wordt Co-Ouderschap Afgewezen?
Hoewel co-ouderschap de voorkeur geniet, wordt het niet altijd toegestaan. Factoren die kunnen leiden tot afwijzing zijn onder meer een jonge leeftijd van het kind, een gebrek aan verstandhouding tussen de ouders, of een instabiele relatie met een nieuwe partner. Rechters stellen vaak dat een minimale verstandhouding tussen de ouders noodzakelijk is voor een succesvol co-ouderschap.
Juridische Overwegingen bij Wijziging van Co-Ouderschapsregelingen
Wijzigingen in een co-ouderschapsregeling kunnen juridische implicaties hebben, met name met betrekking tot kinderbijdragen en alimentatie. Het is belangrijk om de gevolgen van een wijziging zorgvuldig te overwegen en indien nodig juridisch advies in te winnen.
Ondersteuning voor Ouders
Naast de wettelijke veranderingen is er een groeiende erkenning van de behoefte aan ondersteuning voor ouders. Opvoeden is geen eenvoudige taak en veel ouders voelen zich overweldigd en gestrest. Er zijn steeds meer programma’s en initiatieven beschikbaar die ouders helpen om hun opvoedvaardigheden te verbeteren en ondersteuning te bieden wanneer dat nodig is. Counselling en therapie kunnen ouders helpen om beter met elkaar te communiceren en samen te werken in het belang van hun kinderen. Financiële steun is ook beschikbaar voor alleenstaande ouders of ouders met beperkte middelen.
Conclusie
De wetgeving omtrent co-ouderschap is de afgelopen jaren aanzienlijk veranderd, met als doel het welzijn van kinderen te waarborgen en de rechten en verantwoordelijkheden van ouders te verduidelijken. De vereenvoudiging van het verkrijgen van gezamenlijk ouderlijk gezag voor ongehuwde en niet-geregistreerde partners is een belangrijke stap in deze ontwikkeling. Een succesvol co-ouderschap vereist een goede communicatie, samenwerking en een focus op het belang van het kind. Ouders die overwegen co-ouderschap kunnen profiteren van de beschikbare ondersteuning en juridische begeleiding om een regeling te treffen die het beste past bij hun specifieke situatie.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
