Hoogsensitief Ouderschap: Balans en Herkenning voor Ouders en Kind
juni 27, 2025
De situatie waarin ouders uit elkaar gaan is complex, maar wordt aanzienlijk ingewikkelder wanneer één van de ouders een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) heeft. Deze aandoening, gekenmerkt door emotionele instabiliteit, impulsiviteit en problemen in relaties, kan de communicatie, de afspraken en uiteindelijk het welzijn van de kinderen negatief beïnvloeden. Dit artikel beschrijft de uitdagingen die zich kunnen voordoen bij co-ouderschap met een ex-partner met BPS en biedt inzichten gebaseerd op beschikbare informatie.
De Complexiteit van Borderline Persoonlijkheidsstoornis
Borderline persoonlijkheidsstoornis is een psychische aandoening die voorkomt bij ongeveer 1 tot 2% van de bevolking, vaker bij vrouwen. De stoornis kenmerkt zich door een langdurig patroon van instabiliteit in stemming, zelfbeeld, relaties en impulsiviteit. Mensen met BPS kunnen intense angst voor verlating ervaren, wat kan leiden tot wisselende gevoelens ten opzichte van anderen, van idealisering tot sterke afkeer. De intensiteit van emoties kan overweldigend zijn, en de reacties daarop vaak disproportioneel. Het is belangrijk te benadrukken dat de ernst van de symptomen kan variëren. Sommige mensen met BPS functioneren relatief goed in het dagelijks leven, terwijl anderen meer moeite hebben met het beheersen van hun emoties en impulsen.
Uitdagingen bij Co-Ouderschap
Een scheiding is al een stressvolle gebeurtenis voor kinderen, maar de aanwezigheid van een ouder met BPS kan deze stress aanzienlijk vergroten. Conflicten tussen de ouders kunnen intenser en frequenter zijn, en de emotionele instabiliteit van de ouder met BPS kan leiden tot onvoorspelbaar gedrag. Dit kan verwarrend en beangstigend zijn voor kinderen. De angst voor verlating die kenmerkend is voor BPS kan zich uiten in pogingen om de scheiding te saboteren of de ex-partner vast te houden, wat de communicatie en het maken van afspraken verder bemoeilijkt.
Een mismatch in de communicatie kan ontstaan wanneer partners proberen de emoties van de persoon met BPS te ondersteunen. Dit kan leiden tot een versterking van de problemen, waarbij de persoon met BPS zich niet begrepen voelt en de stress toeneemt. Partners kunnen in een neerwaartse spiraal terechtkomen, waarbij ze ofwel overbeschermend worden of juist streng en kritisch, wat beide emotioneel uitputtend is.
Effecten op Kinderen
Kinderen van ouders met BPS kunnen verschillende negatieve effecten ervaren. Ze kunnen zich onzeker en angstig voelen als gevolg van de constante conflicten en de emotionele instabiliteit van de ouder met BPS. Ze kunnen het gevoel hebben dat ze de verantwoordelijkheid moeten nemen voor de emoties van hun ouder, wat een zware last kan zijn. Ook kunnen ze moeite hebben met het ontwikkelen van gezonde relaties, omdat ze geen goed voorbeeld hebben gehad van hoe om te gaan met emoties en conflicten.
Het is belangrijk te realiseren dat kinderen de emoties van hun ouders oppikken, zelfs als deze niet direct worden geuit. Een kind kan bijvoorbeeld voelen dat de moeder zich onzeker voelt, ook al probeert ze dit te verbergen. Dit kan leiden tot angst en onrust bij het kind.
Strategieën voor Effectieve Omgang
Ondanks de uitdagingen is het mogelijk om effectief om te gaan met co-ouderschap met een ex-partner met BPS. Het is essentieel om duidelijke grenzen te stellen en deze consistent te handhaven. Dit betekent dat je niet meegaat in het probleemgedrag van de ex-partner, maar hem of haar aanspreekt op zijn of haar krachten en mogelijkheden. Het is belangrijk om in "ik-boodschappen" te communiceren, waarbij je vanuit je eigen ervaring en professionaliteit spreekt, in plaats van verwijtende opmerkingen te maken.
Het is cruciaal om te proberen de communicatie zo zakelijk en feitelijk mogelijk te houden. Vermijd emotionele discussies en focus op de praktische zaken die geregeld moeten worden, zoals de omgangsregeling en de financiële verplichtingen. Het kan nuttig zijn om afspraken schriftelijk vast te leggen, zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan.
Het is ook belangrijk om zelf steun te zoeken. Het omgaan met een ex-partner met BPS kan intensief en emotioneel uitputtend zijn. Praat met vrienden, familie of een therapeut om je gevoelens te verwerken en om advies te vragen. Intervisiemomenten met collega's kunnen ook helpen om afstand te nemen van de situatie en om grip te houden op het proces.
Het Belang van Psycho-educatie
Psycho-educatie, het informeren van de persoon met BPS over de stoornis en de effecten ervan, kan een belangrijke rol spelen bij het verbeteren van de situatie. Het kan de persoon met BPS helpen om zijn of haar eigen gedrag beter te begrijpen en om strategieën te ontwikkelen om de emoties te reguleren. Het is belangrijk om te benadrukken dat het loslaten van een kind geen afwijzing van de ouder is, maar een normale en gezonde ontwikkeling.
Het is ook belangrijk om de persoon met BPS te leren om de eigen opvoedingssuccessen te herkennen en daarbij stil te staan. Mensen met BPS hebben vaak een negatief zelfbeeld, en het kan helpen om hen te laten zien dat ze best goede ouders kunnen zijn.
Juridische Aspecten en Mediation
Bij een scheiding met een partner met BPS is het raadzaam om juridisch advies in te winnen. Een mediator met kennis van persoonlijkheidsstoornissen kan helpen om een eerlijke en werkbare omgangsregeling te maken. Het is belangrijk om afspraken te maken die duidelijk en concreet zijn, en die rekening houden met de specifieke behoeften van de kinderen.
Het is ook belangrijk om te beseffen dat de persoon met BPS mogelijk moeite heeft met het nakomen van afspraken. Het kan daarom nodig zijn om de afspraken juridisch vast te leggen, zodat ze afdwingbaar zijn.
Conclusie
Co-ouderschap met een ex-partner met borderline persoonlijkheidsstoornis is een complexe uitdaging. De emotionele instabiliteit en het onvoorspelbare gedrag van de ouder met BPS kunnen de communicatie bemoeilijken en het welzijn van de kinderen negatief beïnvloeden. Door duidelijke grenzen te stellen, effectief te communiceren, psycho-educatie te bieden en juridisch advies in te winnen, is het echter mogelijk om de situatie te verbeteren en de kinderen een stabiele en liefdevolle omgeving te bieden. Het is essentieel om het belang van het kind voorop te stellen en te streven naar een oplossing die in het belang is van alle betrokkenen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
