Co-ouderschap is een vorm van ouderschap die na een scheiding wordt toegepast, waarbij beide ouders betrokken blijven bij de opvoeding en verzorging van hun kinderen. Het concept omvat een verdeling van verantwoordelijkheden, kosten en tijd die besteed wordt met de kinderen. Dit artikel biedt een overzicht van de definities, verschillende vormen en praktische overwegingen rondom co-ouderschap, gebaseerd op beschikbare informatie.
Wat is Co-ouderschap?
Co-ouderschap wordt gedefinieerd als de verdeling van het ouderschap tussen beide ouders na een echtscheiding. Bij co-ouderschap delen ouders de dagelijkse zorg en opvoeding van de kinderen zoveel mogelijk, waarbij het kind afwisselend bij beide ouders verblijft. Het impliceert een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor belangrijke beslissingen over het kind, zoals schoolkeuze en medische behandelingen. De term zelf is afgeleid van het woord 'ouder' met het voorvoegsel 'co-' en het achtervoegsel '-schap'.
De Belastingdienst hanteert een eigen definitie, waarbij het niet uitmaakt of de regeling als co-ouderschap wordt benoemd. Voor de Belastingdienst is er sprake van co-ouderschap als een kind 3 volle dagen per week bij beide ouders verblijft, of om de week bij beide ouders. Dit komt neer op een vrijwel 50-50 verdeling.
Spelling en Terminologie
De spelling van 'co-ouderschap' is onderwerp van discussie. Hoewel de officiële spelling 'co-ouderschap' is, wordt de variant met een streepje ('co-ouderschap') ook als facultatief correct beschouwd. Bij samenstellingen met het voorvoegsel 'co-' is een streepje niet altijd noodzakelijk, tenzij de 'o' van 'co-' kan botsen met een volgende klinker.
Vormen van Co-ouderschap
Er zijn verschillende manieren om co-ouderschap te organiseren. De meest voorkomende vormen zijn:
- 50/50 Verdeling: Bij deze vorm verblijft het kind afwisselend bij beide ouders, bijvoorbeeld per week of per twee weken. Dit is de meest gelijkwaardige vorm van co-ouderschap.
- 60/40 Verdeling: In deze variant verblijft het kind iets vaker bij één ouder dan bij de andere. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat het kind 3 dagen per week bij de ene ouder en 4 dagen per week bij de andere ouder is, of dat de verdeling per week afwisselt.
- Andere Verdelingen: Hoewel minder gebruikelijk, zijn ook andere verdelingen mogelijk, zolang ze maar in het belang van het kind zijn en door beide ouders worden overeengekomen.
Het is belangrijk te benadrukken dat de term 'co-ouderschap' niet wettelijk vastgelegd is. Ouders hebben dus vrijheid in het bepalen van de invulling, zolang de afspraken eerlijk en redelijk zijn.
Het Ouderschapsplan
Bij co-ouderschap is het opstellen van een ouderschapsplan essentieel. Dit plan is een overeenkomst tussen de ouders waarin de verwachtingen en afspraken worden vastgelegd. Het dient als leidraad voor de toekomst en kan helpen om meningsverschillen te voorkomen. Het ouderschapsplan is wettelijk verplicht voor ouders die willen scheiden en kinderen hebben jonger dan 18 jaar. Een mediator kan ondersteuning bieden bij het opstellen van het plan.
Praktische Overwegingen
Bij het overwegen van co-ouderschap zijn er verschillende praktische aspecten om rekening mee te houden:
- Communicatie: Goede communicatie tussen de ouders is cruciaal voor een succesvol co-ouderschap. Respectvolle en open communicatie helpt om samen tot de beste oplossingen te komen voor de kinderen.
- Afstand: De afstand tussen de woonplaatsen van de ouders kan een rol spelen. Een richtlijn is een maximale afstand van ongeveer 7 kilometer hemelsbreed, omdat een grotere afstand het co-ouderschap in stand houden kan bemoeilijken.
- Werk en Zorgtaken: De werk- en zorgtaken van beide ouders moeten in overweging worden genomen bij het maken van afspraken over de verdeling van de zorg en opvoeding.
- Wensen van het Kind: Naarmate kinderen ouder worden, krijgen ze zelf inspraak in de omgangsregeling. Het is belangrijk om hun wensen en behoeften te respecteren.
- Verhuizing: Een verhuizing kan de co-ouderschapsregeling beïnvloeden. Toestemming van de andere ouder is vereist voor een verhuizing, anders moet de rechter om vervangende toestemming worden gevraagd.
Beëindiging van Co-ouderschap
Co-ouderschap kan niet zomaar eenzijdig beëindigd worden. Ouders hebben gezamenlijk het ouderlijk gezag en kunnen niet zonder toestemming van de andere ouder beslissingen nemen die de kinderen aangaan. Een goede reden voor beëindiging is vereist, en het mag niet gebaseerd zijn op emotionele redenen of een nieuwe partner.
Co-ouderschap en de Belastingdienst
De Belastingdienst hanteert specifieke criteria voor co-ouderschap in relatie tot de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Om in aanmerking te komen, moet het kind 3 volle dagen per week bij beide ouders verblijven, of om de week bij beide ouders.
Geschiktheid van Co-ouderschap
Pedagogen zijn van mening dat co-ouderschap niet altijd geschikt is voor jonge kinderen. Voor kinderen jonger dan vier of vijf jaar, en zeker jonger dan drie jaar, kan het verstorend zijn om regelmatig te wisselen van woonomgeving vanwege de hechting.
Juridische Ondersteuning
Het inschakelen van een gespecialiseerd advocaat of notaris bij het opstellen van een co-ouderschapsovereenkomst wordt aanbevolen. Dit zorgt ervoor dat de afspraken juridisch correct zijn en in het belang van de kinderen.
Conclusie
Co-ouderschap is een vorm van ouderschap die na een scheiding een gelijkwaardige verdeling van zorg en verantwoordelijkheid voor de kinderen mogelijk maakt. Het vereist goede communicatie, praktische overwegingen en een zorgvuldig opgesteld ouderschapsplan. Hoewel er verschillende vormen van co-ouderschap bestaan, is het essentieel dat de afspraken in het belang van het kind worden gemaakt en dat beide ouders bereid zijn om samen te werken. De definitie en invulling van co-ouderschap kunnen variëren, en het is belangrijk om de specifieke criteria van de Belastingdienst in acht te nemen.
