In de praktijk van co-ouderschap, waarbij beide ouders een gelijkwaardige rol in de zorg en opvoeding van hun kinderen vervullen, rijst vaak de vraag over alimentatie. Hoewel de zorgtaken gelijk verdeeld zijn, betekent dit niet automatisch dat er geen financiële verplichtingen meer bestaan. Dit artikel biedt een overzicht van de regels rondom alimentatie bij co-ouderschap, gebaseerd op beschikbare informatie, inclusief de berekening, de verplichtingen en het belang van duidelijke afspraken.
Wat is Alimentatie?
Alimentatie is een financiële bijdrage die wordt geleverd voor het levensonderhoud van kinderen of een ex-partner na een scheiding. Er zijn twee hoofdtypen: kinderalimentatie, bedoeld voor de verzorging en opvoeding van de kinderen, en partneralimentatie, bedoeld voor de financiële ondersteuning van de ex-partner. De focus van dit artikel ligt op kinderalimentatie in de context van co-ouderschap.
Alimentatieplicht bij Gedeelde Zorg
Zelfs bij een gelijke zorgverdeling kan er sprake zijn van een alimentatieplicht. Het uitgangspunt is dat de levensstandaard van een kind niet mag verslechteren door de scheiding van de ouders. Als de ouders niet hetzelfde inkomen hebben, kan de ouder met het hogere inkomen een financiële bijdrage moeten leveren aan de ouder met het lagere inkomen, om te zorgen dat het kind in beide huishoudens een vergelijkbaar levensniveau kan behouden. Dit geldt ook wanneer de zorgverdeling niet exact 50/50 is, bijvoorbeeld bij een verdeling van 60/40 of 70/30.
De Berekening van Kinderalimentatie
De berekening van kinderalimentatie is complex en houdt rekening met verschillende factoren. In Nederland wordt hiervoor een draagkrachtberekening gebruikt, die de volgende elementen meeneemt:
- Het inkomen van beide ouders: Dit is een cruciale factor bij het bepalen van de draagkracht.
- De woonlasten en andere vaste kosten: Deze kosten worden in mindering gebracht op het inkomen.
- De behoefte van het kind: Dit omvat de kosten voor levensonderhoud, zoals eten, kleding, schoolgeld en eventuele hobby’s. Een indicatie van de kosten per kind per maand kan rond de €400,- liggen, afhankelijk van de leeftijd en behoeften.
- De zorgverdeling: Hoe meer tijd een ouder met het kind doorbrengt, hoe lager de alimentatiebijdrage doorgaans zal zijn.
- Eventuele andere financiële verplichtingen: Denk aan andere kinderen of leningen.
- Het kindgebonden budget: Dit is een toeslag van de overheid die de kosten van de opvoeding deels compenseert.
Het maximale percentage van de behoefte dat betaald kan worden bij co-ouderschap is 35%. Het bedrag dat overblijft na aftrek van de zorgkorting, is de kinderalimentatie die betaald moet worden.
Wanneer is Alimentatie Niet Vereist?
In principe is alimentatie niet vereist bij co-ouderschap wanneer beide ouders exact hetzelfde inkomen hebben en de kosten voor de kinderen gelijk verdeeld worden. Echter, deze situatie komt zelden voor in de praktijk.
Wat Valt Onder de Alimentatie?
In principe vallen alle kosten van de kinderen onder de alimentatie. Dit omvat onder andere:
- Verblijfskosten: Kosten die direct verband houden met het verblijf van het kind, zoals eten, kleding en huisvesting.
- Verblijfsoverstijgende kosten: Kosten die niet afhankelijk zijn van waar het kind verblijft, zoals schoolgeld, sportclublidmaatschap en medische kosten.
- Buitengewone kosten: Onvoorziene kosten, zoals een dure bril of een medische behandeling die niet door de verzekering wordt vergoed.
Partneralimentatie bij Co-Ouderschap
Naast kinderalimentatie kan ook partneralimentatie van toepassing zijn. Dit is een maandelijkse financiële bijdrage van de ene ex-partner aan de andere, bedoeld om het verschil in inkomen na de scheiding te compenseren. De duur van partneralimentatie is in veel gevallen maximaal 5 jaar, maar kan langer zijn in bepaalde situaties, zoals bij een langdurig huwelijk, jonge kinderen of bijzondere omstandigheden.
Verandering of Stopzetting van Alimentatie
Alimentatie kan worden gewijzigd of stopgezet onder bepaalde voorwaarden:
- De ontvanger heeft voldoende inkomen: Als de ontvanger zelf weer genoeg verdient om van te leven, kan de alimentatie worden stopgezet.
- Hertrouwen of samenwonen: Als de ontvanger hertrouwt, een geregistreerd partnerschap aangaat of gaat samenwonen, vervalt de alimentatieplicht.
- Overlijden: Bij het overlijden van de ontvanger vervalt de alimentatieplicht.
Een wijziging of beëindiging van alimentatie via de rechter vereist een verzoekschrift en de hulp van een advocaat.
Het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen (LBIO)
Als de betalende ouder de alimentatie niet betaalt, kan de ontvangende ouder het LBIO inschakelen. Het LBIO kan de alimentatie innen, maar dit brengt kosten met zich mee voor de betalende ouder. De ontvanger kan het LBIO gratis inschakelen, mits de bijdrage is vastgesteld door de rechter en de betalende partner het afgelopen half jaar minimaal één keer niet heeft betaald.
Juridische Vastlegging en Flexibiliteit
Het is essentieel om afspraken over alimentatie juridisch vast te leggen, bijvoorbeeld via een convenant opgesteld met behulp van een mediator, advocaat of notaris. Dit zorgt voor duidelijkheid en rust voor de toekomst. Het is ook belangrijk om flexibel te zijn en de afspraken periodiek te herzien, bijvoorbeeld als het inkomen van een van de ouders verandert of de zorgverdeling wordt aangepast.
Indexering van Alimentatie
De alimentatie wordt jaarlijks geïndexeerd om de stijging van de kosten van levensonderhoud te compenseren. Voor 2025 bedraagt het indexeringspercentage 6,5%. Er zijn online tools beschikbaar om het nieuwe alimentatiebedrag te berekenen.
Belang van Goede Afspraken
Goede communicatie en overleg tussen beide ouders zijn essentieel bij co-ouderschap. Duidelijke afspraken over alimentatie, inclusief de hoogte, de betalingswijze en de verdeling van de kosten, kunnen veel conflicten voorkomen.
Conclusie
Alimentatie bij co-ouderschap is een complex onderwerp dat afhankelijk is van verschillende factoren, waaronder het inkomen van beide ouders, de zorgverdeling en de behoefte van het kind. Hoewel een gelijke zorgverdeling niet automatisch betekent dat er geen alimentatieplicht meer is, kan de hoogte van de bijdrage lager zijn dan bij een traditionele regeling. Het is essentieel om duidelijke afspraken te maken en deze juridisch vast te leggen, om ervoor te zorgen dat het kind in beide huishoudens een vergelijkbaar levensniveau kan behouden. Het inschakelen van een mediator, advocaat of notaris kan hierbij van onschatbare waarde zijn.
