Co-ouderschap: Voorwaarden, Afspraken en Belang van het Kind
juni 29, 2025
Gelijkwaardig ouderschap is een juridisch beginsel dat na scheiding de nadruk legt op de gelijkwaardige rol van beide ouders in de zorg en opvoeding van hun kinderen. Hoewel vaak verward met co-ouderschap, waarbij een gelijke verdeling van de tijd centraal staat, omvat gelijkwaardig ouderschap een breder concept. Dit artikel belicht de betekenis van gelijkwaardig ouderschap, de juridische context, de relatie tot co-ouderschap, en de factoren die van belang zijn bij de invulling ervan, gebaseerd op recente jurisprudentie en wetgeving.
De Juridische Basis van Gelijkwaardig Ouderschap
Sinds de inwerkingtreding van de Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding in 2009 is het beginsel van gelijkwaardig ouderschap in de Nederlandse wet vastgelegd. Artikel 1:247 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat een kind na scheiding recht heeft op een gelijkwaardige verzorging en opvoeding door beide ouders. De wetgever beoogde hiermee een meer gelijkwaardige rol voor beide ouders te creëren, waarbij geen van beide ouders meer of minder rechten en plichten heeft dan de ander.
Het is belangrijk te benadrukken dat de wetgever expliciet heeft aangegeven dat gelijkwaardig ouderschap niet automatisch een gelijke verdeling van de zorg (co-ouderschap) impliceert. Dit werd bevestigd door een uitspraak van de Hoge Raad in 2010, waarin werd geoordeeld dat de wet niet verplicht tot een 50/50 verdeling van de tijd tussen ouders. De focus ligt op de gelijkwaardigheid in rechten en plichten, niet per se op een gelijke tijdsbesteding.
Gelijkwaardig Ouderschap versus Co-ouderschap: Wat is het Verschil?
Hoewel de termen vaak door elkaar worden gebruikt, is er een duidelijk verschil tussen gelijkwaardig ouderschap en co-ouderschap. Gelijkwaardig ouderschap is een algemeen beginsel dat de gelijkwaardige rol van beide ouders benadrukt, terwijl co-ouderschap een specifieke invulling van dit beginsel is. Co-ouderschap kenmerkt zich door een (bijna) gelijke verdeling van de zorg en opvoeding, waarbij de tijd die het kind bij elke ouder doorbrengt in beginsel gelijk is.
Co-ouderschap is niet voor iedereen weggelegd. Het vereist een goede samenwerking, wederzijds respect en een gemeenschappelijke visie op de opvoeding. Indien deze voorwaarden niet aanwezig zijn, kan een andere zorgverdeling in het belang van het kind zijn.
De Invulling van Gelijkwaardig Ouderschap in de Praktijk
De invulling van gelijkwaardig ouderschap is afhankelijk van de specifieke omstandigheden van het geval. Rechters zullen bij het bepalen van de zorgverdeling het belang van het kind voorop stellen. Dit betekent dat een gelijke verdeling niet altijd de beste optie is. Factoren die meespelen zijn onder meer de onderlinge relatie tussen de ouders, de woonplaatsen van de ouders, de school van het kind en de behoeften van het kind.
Uitspraken van rechters laten zien dat gelijkwaardigheid niet per se gelijkheid betekent. Het is belangrijk dat ouders elkaar zien als gelijkwaardig opvoeder, met elkaar willen overleggen over belangrijke zaken, elkaar voldoende informeren en het contact tussen het kind en de andere ouder niet belemmeren. In sommige gevallen kan dit betekenen dat de zorg niet 50/50 verdeeld is, maar dat beide ouders wel een actieve en betekenisvolle rol in het leven van hun kind blijven spelen.
Een uitspraak van het gerechtshof ’s-Hertogenbosch benadrukte dat de hoofdverblijfplaats van het kind zou worden bepaald bij de ouder die het meest waarborgen biedt voor gelijkwaardig ouderschap, met name door het contact met de andere ouder niet te belemmeren.
De Rol van de Hoge Raad
De Hoge Raad heeft zich meerdere malen uitgesproken over de betekenis van gelijkwaardig ouderschap. In een uitspraak uit 2013 oordeelde de Hoge Raad dat in situaties waarin een ouder met het kind naar het buitenland verhuist, de zorgverdeling zoveel als mogelijk gelijkwaardig moet zijn. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat vakanties bij helfte worden verdeeld en dat ouders elkaar blijven betrekken bij de opvoeding.
De Hoge Raad heeft benadrukt dat het belang van het kind altijd voorop staat. Dit betekent dat rechters de zorgverdeling moeten bepalen op basis van wat het beste is voor het kind, en niet op basis van een starre regel of een vooraf bepaald percentage.
Gelijkwaardig Ouderschap en de Praktische Uitdagingen
Het realiseren van gelijkwaardig ouderschap kan in de praktijk uitdagingen met zich meebrengen. Een goede communicatie en samenwerking tussen de ouders zijn essentieel. Indien de ouders niet in staat zijn om goed met elkaar te overleggen, kan dit de zorgverdeling bemoeilijken.
Daarnaast kunnen praktische zaken een rol spelen, zoals de afstand tussen de woonplaatsen van de ouders en de bereikbaarheid van de school en andere voorzieningen. Het is belangrijk dat ouders rekening houden met deze praktische aspecten bij het maken van afspraken over de zorgverdeling.
Gelijkwaardig Ouderschap en de Emotionele Aspecten
Naast de juridische en praktische aspecten, zijn er ook emotionele aspecten die van belang zijn bij gelijkwaardig ouderschap. Ouders kunnen na een scheiding nog steeds emotioneel betrokken zijn bij elkaar, wat het moeilijk kan maken om objectieve beslissingen te nemen over de zorgverdeling.
Het is belangrijk dat ouders zich bewust zijn van hun eigen emoties en dat ze proberen om de belangen van het kind voorop te stellen. Indien nodig kunnen ze professionele hulp inschakelen, bijvoorbeeld van een mediator of een therapeut.
Gelijkwaardig Ouderschap: Een Richtlijn, Geen Verplichting
Het is cruciaal om te begrijpen dat gelijkwaardig ouderschap een richtlijn is, geen verplichting. Het is geen garantie voor een 50/50 verdeling van de tijd of de zorg. Het belangrijkste is dat beide ouders een actieve en betekenisvolle rol in het leven van hun kind blijven spelen en dat de zorgverdeling in het belang van het kind is.
De wetgever heeft bewust geen starre regels gesteld, omdat elke situatie uniek is. Rechters hebben de vrijheid om de zorgverdeling te bepalen op basis van de specifieke omstandigheden van het geval, waarbij het belang van het kind altijd voorop staat.
Conclusie
Gelijkwaardig ouderschap is een belangrijk juridisch beginsel dat de nadruk legt op de gelijkwaardige rol van beide ouders in de zorg en opvoeding van hun kinderen na scheiding. Hoewel het niet automatisch een gelijke verdeling van de tijd impliceert, is het wel van belang dat beide ouders een actieve en betekenisvolle rol blijven spelen in het leven van hun kind. De invulling van gelijkwaardig ouderschap is afhankelijk van de specifieke omstandigheden van het geval en het belang van het kind staat hierbij altijd voorop. Een goede communicatie, samenwerking en een gemeenschappelijke visie op de opvoeding zijn essentieel voor een succesvolle invulling van gelijkwaardig ouderschap.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
