Het Beëindigen van Co-Ouderschap: Procedures en Belangen van het Kind
juni 27, 2025
Co-ouderschap is een regeling die steeds vaker wordt overwogen door ouders die uit elkaar gaan. Het concept, waarbij beide ouders een gelijkwaardige rol spelen in de opvoeding en verzorging van hun kinderen, roept echter vragen op over de afdwingbaarheid en de praktische uitvoering. Deze artikel biedt een overzicht van de mogelijkheden en beperkingen van co-ouderschap, gebaseerd op beschikbare informatie.
Co-ouderschap houdt in dat kinderen geen vaste woonplaats hebben bij één van de ouders, maar de tijd bij beide ouders verdelen. Beslissingen over de opvoeding en verzorging worden in principe gezamenlijk genomen. De verdeling kan variëren, van een 50/50 regeling tot een verdeling van bijvoorbeeld 60/40, maar de kern is een gelijkwaardige betrokkenheid van beide ouders. Het is belangrijk te benadrukken dat co-ouderschap geen wettelijke basis heeft; het is een afspraak die ouders onderling maken en die vastgelegd kan worden in een ouderschapsplan.
Een veelgestelde vraag is of co-ouderschap afdwingbaar is. Het antwoord is nee. Co-ouderschap kan alleen functioneren als er een goede communicatie en overeenstemming tussen de ouders mogelijk is. Als één van de ouders het er niet mee eens is, is het vrijwel onmogelijk om dit via de rechter af te dwingen. Het is daarom cruciaal om goed na te denken voordat een co-ouderschap wordt aangegaan en bekrachtigd door de rechter. Zodra een co-ouderschap is vastgesteld, is het moeilijk om hier weer vanaf te komen als het toch niet blijkt te werken. Een eenzijdige wens om co-ouderschap in te stellen wordt door de rechtbank altijd afgewezen.
Voor een succesvol co-ouderschap zijn bepaalde voorwaarden essentieel. Ten eerste is een goede communicatie tussen de ouders van groot belang. Zij moeten in staat zijn om flexibel met wijzigingen om te gaan en om over de opvoeding van de kinderen te overleggen. Ten tweede is het belangrijk dat de woningen van de ouders niet te ver van elkaar liggen, zodat de kinderen hun sociale kring kunnen behouden. Een maximale afstand van ongeveer zeven kilometer hemelsbreed wordt vaak als richtlijn gehanteerd. Ten derde is het belangrijk dat beide ouders in staat zijn om de zorg voor de kinderen te delen, bijvoorbeeld door flexibele werktijden te hebben.
De leeftijd van het kind speelt een belangrijke rol bij de overweging van co-ouderschap. Voor jonge kinderen (0-4 jaar) wordt geadviseerd de opvoeding hoofdzakelijk bij één van de ouders te laten plaatsvinden, omdat zij behoefte hebben aan een vaste verzorger en hechtingspersoon. Een 50/50 zorgverdeling kan voor deze leeftijdsgroep te belastend zijn. Voor oudere kinderen kan co-ouderschap wel een goede optie zijn, mits de ouders in staat zijn om de zorg en opvoeding goed af te stemmen.
Er zijn verschillende vormen van co-ouderschap mogelijk. Naast de 50/50 verdeling, waarbij de kinderen de tijd gelijkmatig verdelen tussen beide ouders, is er ook sprake van parallel co-ouderschap. Bij deze vorm staan de huishoudens van de ouders los van elkaar en verloopt de communicatie indirect, bijvoorbeeld via de app of e-mail. Deze vorm komt vaak voor bij vechtscheidingen, waar de relatie tussen de ouders gespannen is.
Hoewel co-ouderschap geen wettelijke basis heeft, heeft het wel gevolgen voor juridische en financiële aspecten. Zo kunnen ouders afspraken maken over de kinderbijslag en het kindgebonden budget. Het is belangrijk om te weten dat de belastingdienst specifieke regels heeft voor co-ouderschap, die gevolgen kunnen hebben voor de toeslagen en heffingskortingen.
Een ouderschapsplan is essentieel bij co-ouderschap. Hierin worden alle afspraken over de omgang, de opvoeding, de ontwikkeling en de verzorging van de kinderen vastgelegd. Het is belangrijk om dit plan zorgvuldig op te stellen en om het regelmatig te evalueren en aan te passen indien nodig. Als ouders er niet uitkomen, kunnen zij de hulp inschakelen van een mediator of een advocaat.
Er zijn situaties waarin co-ouderschap niet geschikt is. Dit kan het geval zijn als de communicatie tussen de ouders slecht is, als de kinderen aangeven dat zij het co-ouderschap niet prettig vinden, of als het co-ouderschap leidt tot spanningen die de kinderen schaden. Ook als één van de ouders geen flexibele werktijden heeft of verhuist naar een andere plaats, kan co-ouderschap problematisch zijn.
Het is mogelijk om een co-ouderschap te wijzigen of stop te zetten, maar dit vereist altijd de instemming van beide ouders. Als de ouders het erover eens zijn, kunnen zij het ouderschapsplan aanpassen en nieuwe afspraken maken. Het is verstandig om hierbij de hulp in te schakelen van een advocaat of mediator.
De populariteit van co-ouderschap is de afgelopen jaren toegenomen. In 2001 koos nog slechts 5% van de ouders voor co-ouderschap, terwijl dit in 2013 al 27% was. De overgrote meerderheid (70%) kiest nog steeds voor een omgangsregeling waarbij de kinderen bij de moeder blijven wonen, maar de trend is duidelijk: steeds meer ouders zien de voordelen van co-ouderschap.
Bij alle overwegingen rondom co-ouderschap staat het belang van het kind voorop. Het is belangrijk om te luisteren naar de wensen en behoeften van het kind en om een regeling te treffen die in het belang van het kind is. Als een kind ernstig in de knel dreigt te raken, kan de Raad voor de Kinderbescherming ingeschakeld worden om te helpen bij het vinden van een oplossing.
Co-ouderschap is een complexe regeling die niet voor alle ouders geschikt is. Het vereist een goede communicatie, flexibiliteit en de bereidheid om samen te werken. Het is belangrijk om de voor- en nadelen zorgvuldig af te wegen en om een beslissing te nemen die in het belang van het kind is. Hoewel co-ouderschap niet afdwingbaar is, kan het een goede optie zijn voor ouders die in staat zijn om een gelijkwaardige rol te spelen in het leven van hun kinderen. Het ouderschapsplan is hierbij een essentieel instrument om de afspraken vast te leggen en de continuïteit te waarborgen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet