Natuurlijk Ouderschap: Een Balans tussen Verbinding en Realiteit
juni 27, 2025
Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis voor het hele gezin. Naast de emotionele impact op de ouders, heeft een scheiding ook aanzienlijke gevolgen voor kinderen. Ongeveer de helft van de kinderen die een scheiding van hun ouders meemaken, ondervindt daarvan negatieve gevolgen, waaronder emotionele en gedragsproblemen, onzekerheid en problemen op school. Het is daarom van groot belang dat ouders, ondanks hun eigen pijn en verdriet, het welzijn van hun kinderen voorop stellen en streven naar een constructieve samenwerking in het ouderschap. Dit artikel biedt een overzicht van de beschikbare ondersteuning en strategieën om kinderen te helpen omgaan met een scheiding en om een stabiele en liefdevolle omgeving te behouden.
Een scheiding kan bij kinderen diverse reacties oproepen, afhankelijk van hun leeftijd, persoonlijkheid en de omstandigheden van de scheiding. Kinderen kunnen zich onzeker, boos, verdrietig of schuldig voelen. Conflicten tussen de ouders kunnen deze gevoelens versterken en leiden tot langdurige problemen. Het is essentieel dat ouders zich bewust zijn van deze mogelijke gevolgen en proberen de impact op hun kinderen te minimaliseren. Een goede communicatie en samenwerking tussen de ouders zijn hierbij cruciaal.
Er zijn verschillende vormen van ondersteuning beschikbaar voor ouders die een scheiding doormaken. Deze ondersteuning kan variëren van individuele begeleiding tot groepstrainingen en bemiddeling. Een belangrijk programma is ‘Ouderschap Na Scheiding’ (ONS), dat ouders helpt om op een constructieve manier samen te werken in de opvoeding van hun kind. Dit traject bestaat uit acht tot twaalf gesprekken, waarbij de focus ligt op communicatie en samenwerking. Ook kinderen vanaf zeven jaar kunnen, met toestemming van de ouders, bij deze gesprekken betrokken worden.
Een alternatief voor de traditionele ONS-training is de groepstraining ScheidingsATLAS, die zowel in groepsverband als online beschikbaar is. Deze training biedt ouders informatie en ondersteuning om het ouderschap na de scheiding vorm te geven. Uit onderzoek van TNO blijkt dat ouders de training gemiddeld met een 7,5 beoordelen en zich geïnformeerd en gesteund voelen.
Daarnaast zijn er diverse organisaties die hulp bieden, zoals Enver, die ondersteuning biedt in verschillende regio’s van Nederland, en het Kenniscentrum Kind en Scheiding, dat informatie, advies en verwijsmogelijkheden biedt.
Een ouderschapsplan is een schriftelijke overeenkomst tussen ouders over de zorg en opvoeding van hun kinderen na een scheiding. Het is een essentieel instrument om conflicten te voorkomen en een stabiele omgeving voor de kinderen te creëren. In het ouderschapsplan kunnen afspraken worden gemaakt over onder andere informatie-uitwisseling, een omgangsregeling, schoolzaken en medische zaken. Het is belangrijk om het ouderschapsplan regelmatig te evalueren en aan te passen aan de veranderende behoeften van de kinderen en de ouders. Kinderen moeten, indien mogelijk, betrokken worden bij het opstellen van het ouderschapsplan, zodat hun stem gehoord wordt en ze zich gehoord voelen.
Een goede communicatie tussen de ouders is essentieel voor een succesvolle samenwerking in het ouderschap. Het is belangrijk om te onthouden dat ouders, ondanks hun persoonlijke verschillen, nog steeds een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben voor de opvoeding van hun kinderen. Probeer de communicatie te richten op het welzijn van de kinderen en vermijd conflicten en negatieve opmerkingen over de andere ouder. Focus op de belangen van de kinderen en probeer samen oplossingen te vinden voor eventuele problemen.
Het is belangrijk dat jeugdprofessionals een onpartijdige rol innemen en geen partij kiezen voor een van de ouders. Dit kan loyaliteitsproblemen bij de kinderen voorkomen. Het is ook belangrijk om de belangen van de ouders helder te krijgen en te proberen de communicatie tussen hen te herstellen of te verbeteren.
Naast de algemene ondersteuning en interventies zijn er ook specifieke programma's gericht op kinderen van gescheiden ouders. Voorbeelden hiervan zijn "Stoere schildpadden", "Dappere dino's" en KIES (kinderen in een scheiding). Deze programma's bieden kinderen een veilige omgeving om hun gevoelens te uiten en te leren omgaan met de scheiding van hun ouders.
Een andere benadering is "Birdnesting", waarbij de kinderen in hetzelfde huis blijven wonen en de ouders om beurten bij hen verblijven. Dit kan een goede optie zijn om de kinderen te beschermen tegen de veranderingen die een scheiding met zich meebrengt.
Jeugdprofessionals spelen een belangrijke rol bij het ondersteunen van gezinnen die een scheiding doormaken. Zij kunnen ouders informeren over de beschikbare ondersteuning, bemiddelen bij conflicten en kinderen helpen omgaan met hun gevoelens. Het is belangrijk dat jeugdprofessionals zich bewust zijn van de impact van een scheiding op kinderen en dat zij een onpartijdige en ondersteunende rol innemen.
Het is belangrijk dat ouders, naast het zorg dragen voor hun kinderen, ook goed voor zichzelf zorgen. Een scheiding is een emotioneel belastende gebeurtenis en het is belangrijk om voldoende rust te nemen, steun te zoeken bij vrienden en familie en aandacht te besteden aan je eigen welzijn. Alleen als ouders in staat zijn om voor zichzelf te zorgen, kunnen ze ook goed voor hun kinderen zorgen.
Scheiding heeft een aanzienlijke impact op kinderen en vereist een constructieve samenwerking tussen de ouders. Verschillende vormen van ondersteuning en interventies zijn beschikbaar om ouders te helpen bij het navigeren door dit proces. Een ouderschapsplan, goede communicatie en de focus op het welzijn van de kinderen zijn essentieel voor een succesvolle aanpassing aan de nieuwe gezinssituatie. Door de juiste ondersteuning te zoeken en samen te werken, kunnen ouders ervoor zorgen dat hun kinderen een stabiele en liefdevolle omgeving behouden, ondanks de scheiding.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet