Co-ouderschap en Homostellen: Juridische Aspecten en Praktische Overwegingen
juni 28, 2025
Ouderschapsverlof biedt ouders de mogelijkheid om werk en gezinsverantwoordelijkheden beter te combineren. Deze regeling stelt ouders in staat om minder uren te werken, waardoor er meer tijd beschikbaar komt voor de zorg van hun kinderen. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van ouderschapsverlof, inclusief de voorwaarden, rechten, en praktische aspecten, gebaseerd op de huidige wettelijke bepalingen en beschikbare informatie.
Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling die beschikbaar is voor ouders met kinderen onder de acht jaar. Het doel van dit verlof is om ouders in staat te stellen een betere balans te vinden tussen werk en de zorg voor hun gezin. Het verlof kan worden gebruikt om de werkuren te verminderen, waardoor ouders meer tijd kunnen besteden aan hun kinderen. De maximale duur van het ouderschapsverlof bedraagt 26 keer het aantal arbeidsuren per week. Voor een werknemer met een 40-urige werkweek betekent dit een totaal van 1040 uur verlof. De invulling van het verlof, of het nu in één keer of gespreid wordt opgenomen, is in principe aan de ouders.
Ouderschapsverlof staat open voor werknemers in loondienst. Zowel de moeder als de vader hebben recht op ouderschapsverlof voor hun eigen kinderen. Dit geldt ook voor adoptieouders, pleegouders en stiefouders, mits het kind op hetzelfde adres woont volgens de basisregistratie personen. Ook voor aspirant-adoptieouders kan ouderschapsverlof gelden, onder dezelfde voorwaarde van gezamenlijke woonplaats.
Sinds 2 augustus 2022 is het ouderschapsverlof uitgebreid met een regeling voor betaald verlof. Gedurende de eerste 9 weken van het ouderschapsverlof hebben ouders recht op een uitkering van het UWV, ter hoogte van 70% van het dagloon, met een maximum tot 70% van het maximumdagloon. Het is belangrijk om te benadrukken dat deze 9 weken binnen het eerste levensjaar van het kind moeten worden opgenomen. Na deze periode kunnen de overige 17 weken als onbetaald verlof worden opgenomen. De uitkering wordt via de werkgever uitgekeerd, maar de aanvraag loopt via het UWV.
Een aanvraag voor ouderschapsverlof moet minimaal twee maanden van tevoren schriftelijk bij de werkgever worden ingediend. In de aanvraag moet duidelijk worden aangegeven over welke periode het verlof wordt aangevraagd en om hoeveel uur per week het gaat. De werkgever mag de aanvraag niet weigeren, maar kan in overleg met de werknemer de invulling van het verlof wijzigen, bijvoorbeeld in verband met zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. Deze wijziging mag echter niet later dan vier weken voor de ingangsdatum van het verlof worden doorgevoerd.
Ouderschapsverlof kan op verschillende manieren worden opgenomen. Ouders kunnen ervoor kiezen om het verlof in één keer aaneengesloten op te nemen, of om het flexibel te spreiden over een langere periode. Een mogelijkheid is om een aantal uren per dag of een aantal dagen per week minder te werken. Dit biedt de mogelijkheid om geleidelijk terug te keren naar het werk na de geboorte van een kind. Een voorbeeld is een werknemer die normaal 32 uur per week werkt en ervoor kiest om wekelijks één dag minder te werken.
Het opnemen van ouderschapsverlof heeft gevolgen voor het inkomen. Tijdens het betaalde ouderschapsverlof ontvangt de werknemer 70% van het dagloon. Tijdens het onbetaalde verlof is er geen inkomsten. Het is belangrijk om te overwegen hoe dit de financiële situatie beïnvloedt. Tijdens het verlof blijven de arbeidscontractuele rechten, zoals de functie, in stand. Echter, er zijn wel veranderingen in het inkomen, vakantiegeld, vakantiedagen en pensioenopbouw.
Tijdens het betaalde ouderschapsverlof wordt er geen pensioen opgebouwd. Tijdens het onbetaalde verlof is dit eveneens het geval. Dit kan een belangrijke overweging zijn bij het bepalen van de duur en invulling van het ouderschapsverlof. In sommige cao's kunnen afwijkende bepalingen gelden met betrekking tot de pensioenopbouw tijdens ouderschapsverlof.
Indien een werknemer werkloos raakt tijdens het ouderschapsverlof, stopt het betaalde ouderschapsverlof op de eerste dag van de werkloosheid.
Het opnemen van ouderschapsverlof kan gevolgen hebben voor een re-integratietraject bij arbeidsongeschiktheid. De bedrijfsarts of arbodienst kan adviseren of het verlof de re-integratie in de weg staat.
Ook bij adoptie en pleegzorg bestaat er recht op ouderschapsverlof. Voor adoptiekinderen en erkende kinderen hebben ouders recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof per kind. Voor pleegkinderen en stiefkinderen geldt recht op 1 keer 9 weken betaald ouderschapsverlof, mits het kind op hetzelfde adres woont.
De berekening van het ouderschapsverlof is gebaseerd op het aantal uren dat de werknemer per week werkt. Het totale aantal uren ouderschapsverlof bedraagt 26 keer het aantal arbeidsuren per week. Bij een verandering in het aantal werkuren, moet de berekening opnieuw worden gemaakt.
Het is belangrijk om de cao (Collectieve Arbeidsovereenkomst) te raadplegen, aangezien deze mogelijk afwijkende of aanvullende regelingen bevat met betrekking tot ouderschapsverlof. De afspraken in de cao kunnen gunstiger zijn dan de wettelijke regeling.
Ouderschapsverlof is een waardevolle regeling die ouders de mogelijkheid biedt om werk en gezinsleven beter te combineren. De regeling biedt flexibiliteit in de opname van het verlof en maakt het mogelijk om de zorg voor kinderen te combineren met een (gedeeltelijke) werkhervatting. Het is essentieel om de voorwaarden en procedures zorgvuldig te bestuderen en tijdig een aanvraag in te dienen. Het is ook raadzaam om de cao te raadplegen voor eventuele aanvullende regelingen. Door gebruik te maken van ouderschapsverlof kunnen ouders een betere balans vinden tussen hun professionele en persoonlijke leven, wat ten goede komt aan zowel de ouders als de kinderen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet