Co-ouderschap: Een Gids voor Ouders na Scheiding

Co-ouderschap is een steeds vaker gekozen regeling voor ouders die uit elkaar gaan, waarbij de zorg en opvoeding van kinderen gedeeld worden. Deze vorm van ouderschap biedt kinderen de mogelijkheid om een sterke band met beide ouders te behouden, maar vereist wel goede afspraken en communicatie. Dit artikel biedt een overzicht van wat co-ouderschap inhoudt, de verschillende vormen die het kan aannemen, en waar ouders op moeten letten om dit succesvol te laten verlopen.

Wat is Co-ouderschap?

Co-ouderschap houdt in dat beide ouders, na een scheiding, de verantwoordelijkheid voor de opvoeding en zorg van hun kinderen delen. Bij deze regeling hebben beide ouders evenveel tijd en verantwoordelijkheid voor de kinderen en nemen ze samen belangrijke beslissingen die van invloed zijn op hun welzijn. Het is een regeling die steeds populairder wordt, waarbij ongeveer een kwart van de gescheiden stellen ervoor kiest. Het succes van co-ouderschap is sterk afhankelijk van de bereidheid van beide ouders om te overleggen en samen te werken.

Hoewel de term 'co-ouderschap' niet in de wet is vastgelegd, is het een veelgebruikte term om een specifieke vorm van zorgverdeling aan te duiden. Het is belangrijk om te begrijpen dat co-ouderschap niet hetzelfde is als een reguliere zorgregeling of omgangsregeling, maar een op zichzelf staande vorm van verdeling. Bij een omgangsregeling heeft doorgaans één ouder de dagelijkse zorg, terwijl bij co-ouderschap de zorg gelijk verdeeld is.

Verschillende Vormen van Co-ouderschap

Er zijn verschillende manieren om co-ouderschap te organiseren, afhankelijk van de praktische omstandigheden en de wensen van de ouders en het kind.

Een veelvoorkomende vorm is de 50/50 verdeling, waarbij de kinderen om de week bij de ene ouder wonen en de andere week bij de andere ouder. Een andere mogelijkheid is een verdeling waarbij de kinderen 3 dagen per week bij de ene ouder en 3 dagen per week bij de andere ouder verblijven. Ook een verdeling waarbij de kinderen om de week 4 dagen bij de ene ouder en 3 dagen bij de andere ouder verblijven, kan voorkomen, mits de totale tijd over een periode van twee weken gelijk verdeeld is.

De Belastingdienst hanteert een specifieke definitie voor co-ouderschap, namelijk dat de kinderen minimaal 3 volle dagen (van 24 uur) per week bij elke ouder verblijven, of om de week bij elke ouder. Deze definitie is relevant voor de inkomensafhankelijke combinatiekorting.

Het is belangrijk om te benadrukken dat de specifieke invulling van co-ouderschap flexibel is en aangepast kan worden aan de behoeften van het kind en de mogelijkheden van de ouders. Voor oudere kinderen, zoals middelbare scholieren, kan het bijvoorbeeld prettiger zijn om minder wisselmomenten te hebben, zodat er meer stabiliteit is in hun school- en sociale leven.

Praktische Overwegingen bij Co-ouderschap

Bij het kiezen voor co-ouderschap zijn er een aantal praktische zaken waar ouders rekening mee moeten houden.

Woonplaats: Het is wenselijk dat de ouders niet te ver van elkaar wonen, zodat de kinderen gemakkelijk naar school kunnen gaan en contact kunnen onderhouden met vrienden. Een afstand van maximaal 30 kilometer wordt vaak als ideaal beschouwd. Echter, zoals een voorbeeld aangeeft, kan een grotere afstand ook werkbaar zijn als er goede afspraken worden gemaakt over vervoer en de ouders bereid zijn om extra tijd en kosten te investeren.

Communicatie: Goede communicatie tussen de ouders is essentieel voor het succes van co-ouderschap. Ouders moeten regelmatig met elkaar praten over de behoeften en het welzijn van het kind, en samenwerken om de opvoeding te optimaliseren.

Financiën: Bij co-ouderschap worden de kosten voor de kinderen gedeeld. Het is belangrijk om van tevoren duidelijke afspraken te maken over welke kosten worden verdeeld en welke niet. Eigen kosten, zoals huur en boodschappen, worden door elk huishouden zelf gedragen. Te verdelen kosten, zoals verzekeringen, schoolkosten en contributies, kunnen naar draagkracht worden verdeeld, rekening houdend met het inkomen van beide ouders.

Ouderschapsplan: Het is verplicht voor ouders die gaan scheiden en kinderen hebben, om een ouderschapsplan op te stellen. In dit plan worden de afspraken over de zorg en opvoeding van de kinderen vastgelegd, inclusief de vorm van co-ouderschap, de wisselmomenten, en de verdeling van de kosten. Het is raadzaam om dit plan te laten controleren door een jurist of mediator.

Alimentatie bij Co-ouderschap

Het is een misvatting dat bij co-ouderschap geen alimentatie betaald hoeft te worden. Alimentatie is een onderdeel van de financiële afhandeling van een scheiding en is gebaseerd op de draagkracht van beide ouders. Zelfs bij een 50/50 verdeling kan het zijn dat er kinderalimentatie betaald moet worden, bijvoorbeeld als er een groot inkomensverschil is tussen de ouders. Het doel is om ervoor te zorgen dat de financiële situatie van het kind in beide huishoudens ongeveer gelijk is.

Co-ouderschap en Toeslagen

Co-ouderschap heeft gevolgen voor verschillende toeslagen, zoals de huurtoeslag, de kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget. Het is belangrijk om de Belastingdienst op de hoogte te stellen van de wijziging in de woonsituatie en de zorgverdeling, zodat de toeslagen correct kunnen worden berekend.

Tips voor een Succesvol Co-ouderschap

Om co-ouderschap succesvol te laten verlopen, zijn er een aantal tips die ouders kunnen volgen:

• Goede communicatie: Praat regelmatig met elkaar over de behoeften van het kind en werk samen aan de opvoeding.
• Flexibiliteit: Wees bereid om te onderhandelen en je aan te passen aan veranderende omstandigheden.
• Respect: Behandel elkaar met respect en vermijd negatieve opmerkingen over elkaar in het bijzijn van het kind.
• Regelmaat en structuur: Bied het kind regelmaat en structuur, zodat het zich veilig voelt.
• Invoelend vermogen: Toon empathie en inlevingsvermogen voor de gevoelens van het kind.
• Duidelijke afspraken: Maak duidelijke afspraken over de opvoeding, de zorg en de financiën, en leg deze vast in een ouderschapsplan.

Wanneer is Co-ouderschap Niet Geschikt?

Co-ouderschap is niet voor elk gezin geschikt. Als de ouders bijvoorbeeld een slechte relatie hebben en niet in staat zijn om te communiceren, of als ze te ver van elkaar wonen, kan een andere vorm van zorgverdeling, zoals een omgangsregeling, een betere optie zijn. Ook als het kind er niet goed tegen kan om telkens van huis te wisselen, kan co-ouderschap niet de beste keuze zijn.

Hulp bij Co-ouderschap

Als ouders er samen niet uitkomen, kunnen ze de hulp inschakelen van een mediator. Een mediator kan helpen om de afspraken over de zorg en opvoeding van de kinderen te maken en vast te leggen in een ouderschapsplan. De kosten van mediation worden door de ouders zelf betaald, maar er kan mogelijk een tegemoetkoming in de kosten worden aangevraagd via de Wet op de Rechtsbijstand.

Conclusie

Co-ouderschap is een vorm van ouderschap na scheiding waarbij de zorg en opvoeding van de kinderen gelijk verdeeld wordt. Het kan een goede optie zijn voor ouders die in staat zijn om goed te communiceren en samen te werken. Het is echter belangrijk om rekening te houden met de praktische overwegingen en om duidelijke afspraken te maken over de zorgverdeling, de financiën en de communicatie. Door de juiste voorbereidingen te treffen en de nodige hulp in te schakelen, kan co-ouderschap een succesvolle manier zijn om de kinderen een stabiele en liefdevolle omgeving te bieden, ook na de scheiding van hun ouders.

Bronnen

1. Zorgeloosch Scheiden
2. Uitelkaar.nl - Co-ouderschap
3. Rust in Ouderschap
4. Uitelkaar.nl - Co-ouderschap of omgangsregeling?
5. Link Juristen en Mediators
6. Nibud - Co-ouderschap
7. Alles over Kinderen
8. Encyclo - Co-ouderschap
9. NJI - Welke vormen van ouderschap zijn er?
10. Zorgzaam Scheiden - Co-ouderschap veelgestelde vragen
11. Belastingdienst - Toeslagen en co-ouderschap