Co-ouderschap: Wanneer en Hoe Omgaan met Weigering van de Andere Ouder
juni 27, 2025
Parallel ouderschap is een benadering van ouderschap na scheiding die steeds meer aandacht krijgt, met name in situaties waar samenwerking tussen ouders moeilijk of onmogelijk is. Deze vorm van ouderschap richt zich op het minimaliseren van interactie tussen de ouders, met als doel de kinderen te beschermen tegen conflicten en een stabiele omgeving te bieden. Dit artikel beschrijft de kenmerken van parallel ouderschap, de voordelen en nadelen, en de voorwaarden waaraan voldaan moet worden om deze methode succesvol te implementeren.
Parallel ouderschap, soms ook aangeduid als parallel-solo-ouderschap, is een structuur waarbij ouders na een scheiding zo min mogelijk contact hebben en elk hun eigen verantwoordelijkheid nemen voor de opvoeding van hun kinderen. Het is een alternatief voor co-ouderschap, waarbij ouders proberen om ondanks hun persoonlijke conflicten samen te werken. In tegenstelling tot co-ouderschap, waar overleg en afstemming centraal staan, is bij parallel ouderschap het uitgangspunt dat ouders los van elkaar opereren. De focus ligt op het creëren van twee afzonderlijke, stabiele omgevingen voor de kinderen, zonder dat er veel communicatie tussen de ouders plaatsvindt.
Het is belangrijk te benadrukken dat parallel ouderschap niet per definitie een einddoel is, maar soms een tijdelijke oplossing kan zijn om de rust te herstellen en een basis te leggen voor een gezondere relatie in de toekomst. Het kan ook een geschikte optie zijn wanneer er sprake is van een hoog conflict, psychische problemen of zelfs fysiek geweld, waardoor een goede relatie tussen de ouders onmogelijk is.
Een van de belangrijkste voordelen van parallel ouderschap is de vermindering van conflicten in het bijzijn van de kinderen. Door de interactie tussen de ouders te minimaliseren, wordt de kans op ruzies en spanningen aanzienlijk verkleind. Dit kan leiden tot een veiliger en rustiger leefklimaat voor de kinderen, wat hun welzijn ten goede komt. Onderzoek toont aan dat parallel ouderschap even goed kan zijn voor het welzijn van kinderen als co-ouderschap, mits het op de juiste manier wordt geïmplementeerd.
Parallel ouderschap kan ouders ook helpen om zich te concentreren op hun eigen rol als ouder, zonder dat ze constant hoeven te reageren op de acties of meningen van de andere ouder. Dit kan leiden tot meer zelfvertrouwen en een sterkere ouder-kind relatie. Bovendien kan het een afkoelingsperiode bieden waarin ouders nare emoties kunnen verwerken en zich kunnen voorbereiden op een eventuele gezondere co-ouderschapsrelatie in de toekomst.
Hoewel parallel ouderschap veel voordelen kan bieden, zijn er ook potentiële nadelen en valkuilen waar rekening mee gehouden moet worden. Een belangrijk risico is dat de methodiek wordt misbruikt door een niet-welwillende ouder om de informatieverstrekking over het leven van het kind naar de andere ouder af te sluiten. Dit kan leiden tot kindschade en/of ouderverstoting. Het is essentieel dat beide ouders zich committeren aan de afspraken en de belangen van het kind voorop stellen.
Een ander risico is dat kinderen het gevoel kunnen krijgen dat de ouders niet samenwerken en dat er een conflict gaande is, zelfs als dit niet direct zichtbaar is. Dit kan leiden tot loyaliteitsconflicten en emotionele problemen. Het is daarom belangrijk om de kinderen te blijven verzekeren dat ze van beide ouders houden en dat ze niet verantwoordelijk zijn voor de problemen tussen hun ouders.
Daarnaast kan parallel ouderschap leiden tot een gebrek aan flexibiliteit en aanpassingsvermogen. Strakke, gedetailleerde afspraken kunnen het moeilijk maken om in te spelen op onverwachte situaties of veranderende behoeften van de kinderen.
Om parallel ouderschap succesvol te implementeren, zijn er een aantal voorwaarden waaraan voldaan moet worden. Ten eerste moeten beide ouders bereid zijn om inter-ouderconflicten achter zich te laten en positief vooruit te gaan. Dit vereist een mentaliteitsverandering en de bereidheid om het eigen gedrag aan te passen. Ten tweede moeten er duidelijke en gedetailleerde afspraken worden gemaakt over alle aspecten van de opvoeding, zoals de verdeling van de tijd, ophaal- en wegbrengtijden, en de communicatie over belangrijke beslissingen.
Het is aan te raden om een ouderschapsplan op te stellen, waarin alle afspraken schriftelijk zijn vastgelegd. Mediation kan hierbij een waardevolle ondersteuning bieden, omdat een neutrale conflictbemiddelaar kan helpen om tot een eenduidig en goed overwogen plan te komen.
Het is ook belangrijk om te beseffen dat parallel ouderschap niet voor iedereen geschikt is. Wanneer er sprake is van een gebrek aan inzicht, een weigering om verantwoordelijkheid te nemen, of een voortdurende behoefte aan controle, kan parallel ouderschap averechts werken.
Een specifieke vorm van parallel ouderschap is parallel solo ouderschap (PSO). Bij PSO richt de hulpverlening zich niet op samenwerken, maar op het versterken van elke ouder apart. Alles draait om het belang van het kind en het creëren van een veilige situatie voor het gezin. Ouders werken aan persoonlijke aspecten zoals het omgaan met pijn, het versterken van hun ouderrol, en het leren communiceren zonder strijd. Bij PSO is er geen contact tussen de hulpverleners op inhoud, alleen op procesniveau, en een derde hulpverlener voert gesprekken met het kind om te helpen bij het verwerken van verdriet en het ontwikkelen van coping mechanismen.
Een gedetailleerd ouderschapsplan is cruciaal bij parallel ouderschap. Dit plan moet specifieke afspraken bevatten over de verdeling van de tijd met de kinderen, ophaal- en wegbrengtijden, en locaties voor deze wisselingen. Het plan moet ook aangeven hoe om te gaan met schoolactiviteiten, doktersafspraken en andere belangrijke gebeurtenissen. Door alles tot in detail vast te leggen, wordt de kans op misverstanden en conflicten aanzienlijk verkleind.
Parallel ouderschap kan een geschikte optie zijn in de volgende situaties:
Parallel ouderschap is een complexe, maar potentieel waardevolle benadering van ouderschap na scheiding. Het kan een oplossing bieden voor ouders die niet in staat zijn om samen te werken, en kan de kinderen beschermen tegen de negatieve gevolgen van conflicten. Echter, het is belangrijk om te beseffen dat parallel ouderschap niet voor iedereen geschikt is en dat het succes ervan afhangt van de bereidheid van beide ouders om zich te committeren aan de afspraken en de belangen van het kind voorop te stellen. Een gedetailleerd ouderschapsplan en professionele begeleiding kunnen hierbij van onschatbare waarde zijn.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet