Beeldschermtijd voor kinderen: Richtlijnen en tips om balans te vinden

De opkomst van digitale media in het dagelijks leven heeft geleid tot een toename van de schermtijd bij kinderen. Vandaag de dag is het beeldscherm niet meer weg te denken uit het onderwijs, de recreatie en zelfs de gezellige momenten in het gezin. Voor ouders en opvoeders is het belangrijk om grip te krijgen op deze schermtijd, zodat kinderen gezond kunnen opgroeien. In dit artikel geven we een overzicht van de aanbevolen schermtijden per leeftijd, de mogelijke gevolgen van te veel schermgebruik en tips om een gezonde balans te creëren tussen schermen en andere activiteiten.

Richtlijnen voor schermtijd per leeftijd

Verschillende bronnen en onderzoeken geven richtlijnen voor de schermtijd van kinderen, afhankelijk van hun leeftijd. Deze richtlijnen zijn niet strikte regels, maar dienen als een leidraad om gezonde media-gebruikspatronen te bevorderen. De meeste bronnen benadrukken dat kinderen jonger dan 2 jaar helemaal geen scherm tijdens de dag mogen hebben. Deze leeftijd is cruciaal voor de ontwikkeling van de hersenen, en schermen kunnen de ontwikkeling van beweging, taal en sociale vaardigheden negatief beïnvloeden.

Voor oudere kinderen is de schermtijd geleidelijk toegestaan, maar beperkt. Een overzicht van de aanbevolen schermtijd per leeftijd is als volgt:

• 0-2 jaar: Geen schermtijd
• 2-4 jaar: Maximaal 30 minuten per dag, verdeeld over korte blokken
• 4-6 jaar: Maximaal 1 uur per dag, verdeeld in blokken van 15-30 minuten
• 6-8 jaar: Maximaal 1 uur per dag
• 8-10 jaar: Maximaal 1,5 uur per dag
• 10-12 jaar: Maximaal 2 uur per dag
• 12 jaar en ouder: Maximaal 3 uur per dag

Deze richtlijnen zijn afkomstig uit verschillende betrouwbare bronnen, zoals het Nederlands Jeugdinstituut, de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en onderzoeken van Iene Miene Media. Het belangrijkste principe is dat schermtijd moet worden beperkt, vooral bij jonge kinderen, en dat schermen niet de enige vorm van ontspanning of leeractiviteit mogen worden.

De gevolgen van te veel schermtijd

Tijdens de laatste jaren is duidelijk geworden dat te veel schermtijd negatieve effecten kan hebben op de ontwikkeling van kinderen. Onder andere het Bureau voor Jeugd en Media en het Oogfonds benadrukken dat passief schermgebruik, zoals het kijken naar tv of video’s, kan leiden tot verminderde beweging, slechter concentratievermogen en problemen met ogenontwikkeling.

Een bekende regel om ogenproblemen te voorkomen is de 20-20-2-regel. Na 20 minuten schermtijd wordt aangeraden om 20 seconden naar een object in de verte te kijken. Daarnaast wordt aanbevolen om minstens 2 uur per dag buitenspelen. Deze regel helpt bij het voorkomen van bijziendheid, wat in het verlengde kan leiden tot visuele problemen op latere leeftijd.

Daarnaast is er een verband gelegd tussen hoge schermtijd en psychologische problemen zoals angststoornissen, depressie en agressieve gedragingen. Dit geldt met name voor kinderen die veel tijd doorbrengen op social media of passief kijken naar content. Het is daarom belangrijk om schermtijd te monitoren en te combineren met andere activiteiten die kinderen actief maken.

Balans maken tussen schermen en andere activiteiten

Om de schermtijd gezond te maken, is het essentieel om schermen te combineren met andere activiteiten. Buutenspelen, lezen, creatieve bezigheid en beweging zijn belangrijke elementen in de ontwikkeling van kinderen. Buitenspelen heeft een positieve invloed op concentratievermogen, lichaamsontwikkeling en emotionele balans. Het Bureau voor Jeugd en Media benadrukt dat een combinatie van beperkte schermtijd en buitenspelen de meest optimale manier is om kinderen te laten groeien.

Ouders kunnen schermtijd ook actief gebruiken door kinderen te stimuleren tot interactief media-gebruik. Bijvoorbeeld het spelen van educatieve spellen, het maken van creatieve projecten of het kijken naar leerzame programma’s. Actief schermgebruik kan leerzam zijn en nuttig zijn voor de cognitieve en emotionele ontwikkeling.

Een andere aanpak is het gebruik van digitale hulpmiddelen, zoals de Google Family Link-app of schermtijdbeheer op iOS- of Android-telefoons. Deze tools geven ouders inzicht in hoeveel tijd kinderen op bepaalde apps doorbrengen en maken het mogelijk om limieten in te stellen. Dit helpt bij het beheren van schermtijd en het voorkomen van overconsumptie.

Hoe maak je afspraken over schermtijd?

Het maken van afspraken over schermtijd met kinderen is een belangrijke stap om balans te creëren. Het is echter belangrijk om deze afspraken samen met kinderen te maken, zodat ze een zinvolle en begrijpelijke grens vormen. Ouders kunnen bijvoorbeeld afspreken dat schermtijd alleen mag als het kind eerst heeft geholpen met huishoudelijke taken of heeft gespeeld buiten. Dit maakt schermtijd een beloning in plaats van een verplichting.

Het is ook nuttig om schermtijd te verdelen over de dag in korte blokken. Dit helpt kinderen om zich niet te lang op een scherm te concentreren en stimuleert andere activiteiten. Bijvoorbeeld: 15 minuten voor een educatief programma, gevolgd door 30 minuten buitenspelen. Dit helpt bij het onderhouden van een gezonde balans.

Een belangrijk aspect is ook het voorbeeld geven als ouder. Kinderen nemen vaak het gedrag van ouders over. Als ouders zelf ook veel tijd doorbrengen achter een scherm, is het moeilijker om kinderen te beïnvloeden. Het is daarom verstandig om als ouder bewust om te gaan met eigen schermtijd en gezamenlijke activiteiten aan te vullen met offline momenten.

De rol van schermtijd op school

Schermtijd op school speelt ook een belangrijke rol in de totale schermtijd van kinderen. In veel scholen wordt digitale leerstof gebruikt via laptops of tablets, en in sommige gevallen kan de schermtijd op school oplopen tot meer dan 3 uur per dag. Ouders en leerkrachten moeten samenwerken om schermtijd op school en thuis te monitoren en te beheren.

Een paar tips om schermtijd op school te beheren zijn: - Schermtijd in de klas monitoren: Leerkrachten kunnen schermtijdbeheer gebruiken om te zien hoeveel tijd leerlingen doorbrengen met digitale leeractiviteiten. - Digitale en fysieke activiteiten combineren: Digitale leeractiviteiten kunnen worden afgewisseld met bewegingsgerichte activiteiten of creatieve projecten. - Ouders betrekken: Leerkrachten kunnen ouders informeren over schermtijd op school en samen afspraken maken over hoeveel tijd kinderen op schermen mogen zitten.

Samenvatting

Schermtijd is een onderdeel van het dagelijks leven van kinderen, maar het is belangrijk om grip te houden op de hoeveelheid tijd en de manier waarop kinderen schermen gebruiken. Richtlijnen per leeftijd helpen ouders en opvoeders om schermtijd gezond te maken. Het combineren van schermtijd met buitenspelen, beweging en actieve media-gebruik is essentieel voor een goede ontwikkeling.

Ouders kunnen digitale hulpmiddelen gebruiken om schermtijd te beheren en afspraken maken met kinderen om schermen niet als de enige vorm van ontspanning of leren te zien. De rol van schermtijd op school is ook belangrijk en moet worden meegenomen in het totale beeld. Het creëren van een balans tussen schermen en offline activiteiten is essentieel voor de gezondheid en ontwikkeling van kinderen.

Door bewust om te gaan met schermtijd, kunnen ouders, opvoeders en leerkrachten ervoor zorgen dat kinderen op een gezonde manier groeien in een digitale wereld.

Bronnen

1. Kliksafe - Hoeveel schermtijd is gezond?
2. Squla - Slimme schermtips voor je kind
3. Wijzeroverdebasisschool - Uitleg schermtijd voor kinderen
4. Klusidee - Forum over schuttingpalen
5. NJI - Wat is een goede schermtijd voor je kind?
6. Myndr - Schermtijd op school
7. Bureau Jeugd en Media - Hoeveel schermtijd is gezond?
8. Babyhelp - Hoeveel schermtijd is aangeraden?
9. Mediawijsheid - Hoe lang mag je kind op de tablet?
10. United Consumers - Blog over schermtijd