Positief Opvoeden in Alkmaar: Een Handleiding voor Ouders en Ondersteuning voor Ouderschap
juli 10, 2025
De groei van kinderen varieert sterk per individu en per leeftijd. Het is normaal dat sommige kinderen sneller groeien dan anderen, en dat de groeisnelheid verandert naarmate een kind ouder wordt. In dit artikel geven we een overzicht van de gemiddelde groei per leeftijd, op basis van gegevens uit betrouwbare bronnen. We bespreken ook factoren die van invloed zijn op de groei van kinderen en hoe ouders en verzorgers deze groeifasen kunnen volgen en begrijpen.
De groei van kinderen wordt meestal gemeten in centimeters per jaar. De gegevens uit meerdere bronnen tonen duidelijke patronen van groei die helpen om te begrijpen hoe kinderen zich ontwikkelen.
In het eerste levensjaar groeit een baby gemiddeld ongeveer 25 cm per jaar. De groei is in deze periode het snelst. De lengte van een baby bij de geboorte is gemiddeld ongeveer 50 cm. In de afgelopen maanden zien we dat de lengtetoename geleidelijk toeneemt. Bijvoorbeeld:
Deze cijfers geven een duidelijk beeld van de snelle groei in de eerste levensmaanden. Het is belangrijk op te merken dat individuele variaties normaal zijn en dat een kind niet noodzakelijk moet volgen de gemiddelde lijn om gezond te groeien.
Na het eerste levensjaar vermindert de groeisnelheid. Tussen de 1 en 3 jaar groeit een kind gemiddeld 10 tot 12 cm per jaar. In het tweede levensjaar is de lengtetoename ongeveer 12 cm per jaar, en in het derde levensjaar is dat ongeveer 8 cm per jaar. De groei in deze periode wordt beïnvloed door genetische factoren, voeding en de algehele gezondheid van het kind.
Vanaf de leeftijd van 3 jaar tot de start van de puberteit groeit een kind gemiddeld 4 tot 7 cm per jaar. Tijdens deze periode is de groei gestaag, maar er kunnen korte periodes zijn van snellere of langzaamere groei. Hormonen zoals het groeihormoon en schildklierhormonen spelen een rol in de regulatie van de groei.
Bijvoorbeeld: - 3 jaar: gemiddelde lengte is ongeveer 98,1 cm (jongens) of 96,7 cm (meisjes) - 5 jaar: gemiddelde lengte is ongeveer 113,1 cm (jongens) of 111,8 cm (meisjes) - 10 jaar: gemiddelde lengte is ongeveer 143,2 cm (jongens) of 143,3 cm (meisjes)
In de puberteit verandert de groei van het kind dramatisch. De meeste kinderen maken een groeispurt door, wat betekent dat ze plotseling sneller groeien. De groeispurt is een natuurlijk fenomeen dat wordt veroorzaakt door hormonale veranderingen.
De groeispurt bij jongens begint meestal tussen 9 en 14 jaar, en bij meisjes tussen 8 en 13 jaar. Het tijdstip en de intensiteit van de groeispurt variëren per individu.
Na de puberteit stopt de groei van de meeste kinderen. De groeischijven in de botten sluiten, en er is geen verder lengtetoenname. Bij jongeren die buitengewoon groot worden, kan de eindlengte tot 204 cm bij jongens en 186 cm bij meisjes bereiken. Deze lengtes vallen binnen de bovenste 2,5 procent van de populatie en zijn vaak genetisch bepaald.
De groei van een kind wordt beïnvloed door verschillende factoren:
Genetische factoren spelen een grote rol in de groei van kinderen. Kinderen van lage ouders zijn vaak ook lager, en kinderen van hoge ouders zijn vaak ook hoger. Een formule om de streeflengte te berekenen is:
Deze formule houdt rekening met de seculiere trend, waarbij kinderen gemiddeld 4,5 cm langer worden dan hun ouders.
Voor een gezonde groei is een evenwichtige voeding van groot belang. Kinderen moeten voldoende calorieën, eiwitten, vitamines en mineralen binnenkrijgen. In de vroege levensjaren is voeding cruciaal voor de groei, maar ook in de latere jaren is een goede voeding essentieel. Het is aanbevolen dat kinderen voldoende groente en fruit eten, hoewel er geen specifieke hoeveelheid is vastgesteld voor 2024. De aanbeveling is in de richting van 2 tot 3 pories groente en fruit per dag.
Slaap is een essentieel onderdeel van de groei van kinderen. Tijdens de slaap produceert het lichaam groeihormonen, die belangrijk zijn voor de groei en ontwikkeling. Kinderen hebben gemiddeld 9 tot 12 uur slaap per nacht nodig, afhankelijk van hun leeftijd.
Regelmatige lichamelijk activiteit draagt bij aan een gezonde groei. Sport en spelletjes helpen bij de ontwikkeling van spieren, botten en een gezonde lichaamsbouw. Activiteit kan ook helpen bij het voorkomen van overgewicht en het verbeteren van de mentale gezondheid.
Bij ziekten zoals prematuriteit of aangeboren afwijkingen kan de groei van een kind achterblijven. In dergelijke gevallen is het belangrijk om de groeicurve van het kind nauwkeurig te volgen. In sommige gevallen kan er behoefte zijn aan medische interventie, zoals het gebruik van kunstmatig groeihormoon.
Ouders en verzorgers kunnen de groei van hun kind volgen door regelmatig de lengte en het gewicht te meten en deze in een groeigrafiek te plaatsen. In de jeugdgezondheidszorg wordt dit regelmatig gedaan, en ouders kunnen hier ook vragen over stellen. De groeilijn geeft een overzicht van hoe het kind zich ontwikkelt in vergelijking met andere kinderen van dezelfde leeftijd.
Als de groeilijn van een kind afwijkt van de normale lijn, is het belangrijk om dit met een kinderarts of jeugdarts te bespreken. Het is echter ook belangrijk om te onthouden dat elk kind anders is en dat afwijkende groeilijnen niet altijd betekenen dat er iets aan de hand is.
Als een kind kleiner is dan gemiddeld, kan het zijn dat het wordt onderschat. Ouders kunnen hieraan werken door hun kind te leren om voor zichzelf op te komen en ervoor te zorgen dat het deelneemt aan activiteiten die passen bij zijn leeftijd. Als een kind groter is dan gemiddeld, kan het ook zijn dat het niet op zijn gemak is met zijn lengte. Ouders kunnen hierbij steun bieden door te luisteren en eventueel contact op te nemen met de jeugdgezondheidszorg.
Kinderen vanaf 4 jaar kunnen last hebben van groeipijn, die vooral in de avond of nacht voorkomt. De pijn is meestal in de benen en kan het kind wakker houden. De oorzaak van groeipijn is niet precies bekend, maar het is een normaal fenomeen dat vanzelf verdwijnt. Ouders kunnen de pijn iets verzachten door rekoefeningen, een warme kruik en zachte massage. Als de pijn aanhoudend is of gepaard gaat met andere klachten zoals ontsteking, is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts.
De groei van kinderen varieert per individu en per leeftijd. In het eerste levensjaar is de groei het snelst, gevolgd door een langzamere groei in de latere jaren. De puberteit brengt een snelle groeispurt met zich mee, waarna de groei stopt. Factoren zoals genetica, voeding, slaap en lichamelijk activiteit spelen een belangrijke rol in de groei van kinderen.
Ouders en verzorgers kunnen de groei van hun kind volgen door regelmatig de lengte en het gewicht te meten en deze in een groeigrafiek te plaatsen. Als de groeilijn afwijkt van de normale lijn, is het verstandig om dit met een kinderarts of jeugdarts te bespreken. Het is belangrijk om te onthouden dat elk kind anders is en dat individuele variaties normaal zijn.
Door de groei van kinderen te begrijpen, kunnen ouders en verzorgers beter inzicht krijgen in de ontwikkeling van hun kind en eventuele zorgen op tijd aanpakken.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet