Het melkgebit van een kind: Aantal, verzorging en wisselen van tanden

Het melkgebit van een kind speelt een essentiële rol in de gezondheid van het blijvende gebit en de algemene ontwikkeling. Het melkgebit bestaat uit een bepaald aantal tanden die zich in een specifieke volgorde doorbreken, worden gebruikt en uiteindelijk worden vervangen door de blijvende tanden. In dit artikel wordt ingegaan op het aantal melktanden, hun doorkomst, de manier waarop ze worden verzorgd, en het proces van tandwisselen. Ook wordt gekeken naar eventuele complicaties die kunnen optreden en hoe ouders hier het beste mee om kunnen gaan.

Aantal melktanden

Een kind heeft in totaal 20 melktanden, verdeeld over de bovenkaak (10 tanden) en de onderkaak (10 tanden). Deze tanden vormen het zogenaamde primair gebit en zijn de eerste tanden die in de mond van een kind verschijnen. Deze tanden zijn van essentieel belang, omdat ze de basis vormen voor de ontwikkeling van het blijvende gebit. Zowel de functie als de positie van deze tanden beïnvloeden hoe de blijvende tanden zich later in de mond zullen ontwikkelen.

Van deze 20 melktanden zijn er 8 snijtanden, 4 hoektanden en 8 kiezen. De snijtanden zijn de tanden die het dichtst bij de lippen zitten en worden vooral gebruikt voor het slijpen van voedsel. De hoektanden bevinden zich aan de uiteinden van de kaaklijnen en zijn iets breder. De kiezen zitten verder naar binnen en zijn belangrijk voor het kauwen van hardere voedingsmiddelen.

De eerste melktanden breken meestal door tussen de 6 en 12 maanden. Deze tanden zijn vaak de centrale snijtanden in de onderkaak. Het volledige melkgebit is meestal zichtbaar tegen de kleuterleeftijd (3 tot 4 jaar). Rond deze leeftijd zijn alle 20 tanden in de mond van het kind aanwezig en functioneren normaal.

Doorkomst van melktanden

De doorkomst van de eerste tanden is een belangrijke mijlpaal in de ontwikkeling van een kind. Deze periode kan gepaard gaan met verschillende klachten, zoals verhoogde speekselvloed, gekwijldheid, slapeloosheid en soms zelfs koorts. Hoewel deze klachten vaak aan de tanddoorkomst worden toegeschreven, is er geen wetenschappelijk bewijs voor een direct verband. Toch is het voor ouders belangrijk om op de hoogte te zijn van de te verwachten klachten en hoe ze deze kunnen afwegen.

De eerste melktanden die doorkomen zijn meestal de centrale snijtanden in de onderkaak. Deze tanden worden gevolgd door de snijtanden in de bovenkaak en vervolgens de laterale snijtanden. Na de snijtanden volgen de kiezen. De eerste melkkiezen breken meestal door rond de 13 maanden.

De volgorde van doorkomst is meestal consistent, maar er kunnen uitzonderingen zijn. Bijvoorbeeld, sommige kinderen hebben tanden die ontbreken of tanden die vroegtijdig doorkomen. Dit is echter niet per se een reden voor zorg, tenzij het gepaard gaat met andere afwijkingen.

Verzorging van melktanden

De verzorging van melktanden is van het grootste belang, omdat melktanden, ondanks hun tijdelijke aard, even gevoelig zijn voor tandbederf als blijvende tanden. Het glazuur van melktanden is zelfs relatief dunner en kwetsbaarder voor zuren en suikers. Daarom is het essentieel om de melktanden vanaf het moment dat ze doorkomen goed te verzorgen.

Poetsing

De meeste experts raden aan om twee keer per dag te poetsen, met een zachte tandenborstel die geschikt is voor de leeftijd van het kind. Voor kinderen jonger dan 2 jaar is het voldoende om één keer per dag te poetsen, bij voorkeur 's avonds. De tandpasta moet fluoride bevatten, maar de hoeveelheid fluoride moet afgestemd zijn op de leeftijd van het kind. Voor baby’s is een hoeveelheid gelijk aan een rijstkorrel voldoende, terwijl kinderen vanaf 2 jaar een hoeveelheid ter grootte van een erwt mogen gebruiken.

Het is belangrijk om de kinderen te leren poetsen, maar ouders moeten de eerste jaren de poetsing meenemen. Kinderen zijn pas goed in staat om hun gebit zelfstandig te verzorgen vanaf hun tiende levensjaar. Tot die tijd is het verstandig om samen te poetsen of ten minste te controleren of het kind goed poets.

Verzorging bij tanddoorkomst

Bij de doorkomst van tanden is het verstandig om extra aandacht te besteden aan de mondhygiëne. De glazuur is nog poreus en niet volledig uitgehard, waardoor de tanden extra kwetsbaar zijn voor gaatjes. Ouders kunnen de tanden van hun kind poetsen met een vingertandenborstel, die ideaal is voor het bereiken van de kleine tanden van baby’s. Ook is het nuttig om de mond van het kind met een natte doek schoon te maken voor de eerste tanden doorkomen.

Het is ook verstandig om zuigflessen of anti-lekbekers met tuit vroegtijdig te vervangen door een normale drinkbeker. Het gebruik van een flesje met suikerhoudende dranken (zoals sap of melk) kan leiden tot zuigflescariës, een vroege vorm van tandbederf. Kinderen die een flesje mee naar bed krijgen, lopen een groter risico op tandbederf.

Tanden wisselen

Het wisselen van tanden is een belangrijke fase in de ontwikkeling van een kind. Rond de 6e leeftijd beginnen de melktanden te wisselen. Dit gebeurt meestal met de centrale snijtanden in de onderkaak, gevolgd door de snijtanden in de bovenkaak. Vervolgens worden de laterale snijtanden, de hoektanden en uiteindelijk de kiezen gewisseld. Het wisselen van tanden duurt tot een kind ongeveer 12 tot 14 jaar oud is.

Het wisselen van tanden is meestal pijnloos, maar soms kan het gepaard gaan met klachten zoals slijm, roodheid van het tandvlees of lichte koorts. Als een kind veel pijn heeft of klachten heeft die langer dan een paar dagen aanhouden, is het verstandig om een tandarts te raadplegen.

Wiebeltanden

Wanneer een melktand begint te wiebelen, is het belangrijk om niet met geweld te trekken. Een wiebeltand kan pijn veroorzaken of het tandvlees beschadigen. Het is verstandiger om de tand voorzichtig te poetsen en te wachten tot hij vanzelf loskomt. Als een tand te lang wiebelt of als het kind er last van heeft, kan de tand op een pijnloze manier door de tandarts worden verwijderd.

Het belang van het melkgebit

Het melkgebit speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van het blijvende gebit. Het helpt het kind bij het kauwen, slikken en spreken. Bovendien vormen de melktanden een tijdelijke leidraad voor de blijvende tanden, die pas later in de mond groeien. Als een melktand vroegtijdig verdwijnt of verloren gaat, kan dit leiden tot misstanden in de positie van de blijvende tanden.

Daarom is het belangrijk dat melktanden goed worden verzorgd en dat eventuele problemen zoals gaatjes of infecties vroegtijdig worden behandeld. Een gezond melkgebit is de basis voor een gezond blijvend gebit.

Complicaties bij melktanden

Ondanks goede verzorging kan het gebeuren dat een kind problemen krijgt met zijn melktanden. De meest voorkomende klachten zijn tandbederf, losse tanden, infecties en tandvleesontstekingen. Cariës bij kinderen is een bekend probleem, vooral als de mondhygiëne niet goed is of als het kind veel suikerconsumeert.

Een gat in een melktand kan leiden tot ontstekingen en pijn. Bovendien kan het glazuur van de blijvende tand worden aangestoken, wat later problemen kan veroorzaken. In ernstige gevallen is het nodig om de melktand te behandelen of te verwijderen.

Tandartsbezoek

Regelmatige bezoeken aan de tandarts zijn belangrijk om de mondgezondheid van een kind te bewaken. Een tandarts kan problemen vroegtijdig opsporen en behandelen. Bovendien helpt het kind zich te wennen aan het tandartsbezoek, wat later een positieve ervaring kan zijn.

Een mondhygiënist kan ook een waardevolle rol spelen bij het onderhouden van het melkgebit. Hij of zij kan ouders advies geven over het poetsen van tanden en kan kinderen helpen om zich te wennen aan gebitsonderzoeken en behandelingen.

Conclusie

Het melkgebit van een kind is van groot belang voor de gezondheid van het blijvende gebit. Het bestaat uit 20 tanden, die zich in een bepaalde volgorde doorbreken en uiteindelijk worden vervangen. Vanaf het moment dat de eerste tanden doorkomen, is het essentieel om de tanden goed te verzorgen. Dit houdt in dat er twee keer per dag met fluoride tandpasta wordt gepoets en dat er aandacht wordt besteed aan de voeding van het kind.

Het wisselen van tanden is een natuurlijk proces dat rond de 6e leeftijd begint en tot de 12e leeftijd kan duren. Tijdens deze fase is het belangrijk om de tanden te bewaken en eventuele problemen op tijd te behandelen. Een gezond melkgebit leidt tot een gezonder blijvend gebit, wat van groot belang is voor de mondgezondheid van het kind in de toekomst.

Ouders spelen een cruciale rol in de mondhygiëne van hun kind. Door goede gewoonten te ontwikkelen en regelmatig te poetsen, zorgen ouders voor een gezonde start van het gebit van hun kind.

Bronnen

1. Narviks.nl - Hoeveel melktanden heeft een kind?
2. Kleuterschool.nl - Babytanden: wanneer ze komen en wanneer ze uitvallen
3. Dentalclinics.nl - Aantal tanden, kiezen en snijtanden bij kinderen
4. Tandarts.nl - Ontwikkeling melkgebit en blijvend gebit
5. 24baby.nl - Tanden wisselen bij peuters
6. Degebitskliniek.nl - Tanden wisselen bij kinderen
7. Tandinfo.nl - Het melkgebit van kinderen
8. Mondhygienisten.nl - Doorkomende melktanden
9. Tandartsdelftdentalways.nl - Melktanden wisselen: veelgestelde vragen