De zuurstofverzadiging is een belangrijke indicator voor de gezondheid van een kind, met name in de eerste levensjaren. Dit artikel biedt een overzicht van normale zuurstofwaarden bij kinderen, hoe deze gemeten worden, en wanneer het noodzakelijk is om medische hulp in te schakelen. De informatie is gebaseerd op beschikbare gegevens over zuurstoftherapie, saturatiemetingen en de interpretatie van deze waarden bij kinderen.
Wat is Zuurstofverzadiging?
Zuurstof wordt door het lichaam vervoerd via het bloed. De hoeveelheid zuurstof die het bloed kan dragen, wordt aangeduid als de zuurstofverzadiging. Deze wordt uitgedrukt in een percentage, waarbij een normaal percentage tussen de 96% en 100% ligt. Bij bepaalde ziekten of aandoeningen kan deze waarde afwijken. De meting van de zuurstofverzadiging geeft inzicht in de hoeveelheid zuurstof die beschikbaar is voor de organen en weefsels van het kind. Een te lage zuurstofverzadiging kan leiden tot benauwdheid, vermoeidheid en problemen met eten, groeien, spelen en ontwikkelen.
Hoe wordt Zuurstofverzadiging Gemeten?
De zuurstofverzadiging wordt gemeten met een saturatiemeter, een apparaat dat een sensor op een vinger, teen of voet plaatst. De sensor gebruikt licht om te bepalen hoeveel zuurstof er in het bloed zit. De meting is pijnloos en snel. Er zijn twee soorten metingen:
- SpO2: Dit is de perifere zuurstofsaturatie, gemeten met een saturatiemeter.
- SaO2: Dit is de arteriële zuurstofsaturatie, gemeten met een bloedgasanalyse.
Bij metingen onder de 90% kan de afwijking na de eerste 5 seconden oplopen tot 5-6%, waardoor het belangrijk is om meerdere metingen te verrichten en de hoogste waarde te noteren.
Normale Zuurstofwaarden bij Kinderen
De normale zuurstofverzadiging varieert enigszins afhankelijk van de leeftijd en de gezondheidstoestand van het kind.
- Pasgeborenen: Een normale zuurstofverzadiging ligt boven de 95%. Bij te vroeg geboren kinderen kan een waarde tussen 88% en 92% normaal zijn.
- Kinderen (2-15 jaar): Een normale zuurstofverzadiging ligt tussen 95% en 100%.
- Volwassenen: Een normale zuurstofverzadiging ligt tussen 93% en 100%.
Tijdens de slaap kan de zuurstofverzadiging iets lager zijn, maar bij gezonde kinderen blijft deze meestal boven de 95%. Tijdens fysieke inspanning kan de zuurstofverzadiging tijdelijk dalen, maar zou niet onder de 85% moeten komen.
Wanneer is Zuurstoftherapie Nodig?
Zuurstoftherapie wordt overwogen wanneer de zuurstofverzadiging te laag is. De indicatie voor zuurstoftoediening bij kinderen met bronchiolitis is een zuurstofsaturatie gelijk aan of onder de 90%. In sommige gevallen kan zuurstoftherapie ook overwogen worden bij een saturatie boven de 90% als er sprake is van klinische tekenen van ernst, zoals een hoge ademarbeid, verminderde intake of comorbiditeit.
Het is belangrijk om te onthouden dat de arts bepaalt hoeveel zuurstof er nodig is en hoe lang de zuurstoftherapie moet duren. De leverancier van de zuurstofapparatuur geeft uitleg over het gebruik van de apparatuur en de bijbehorende veiligheidsmaatregelen.
Risico's van een Lage Zuurstofverzadiging
Een langdurig tekort aan zuurstof kan leiden tot gezondheidsschade aan organen, met name de hersenen, nieren en lever. Bij een zuurstofsaturatie onder de 80% kan er ernstige schade aan organen optreden. Een tekort aan zuurstof kan ook leiden tot een hogere bloeddruk in de longen, wat de zuurstofopname verder kan verminderen en het hart en andere organen kan belasten.
Zuurstoftekort bij Baby's: Specifieke Aandachtspunten
Baby's zijn bijzonder gevoelig voor zuurstoftekort, vooral als ze te vroeg geboren zijn of een ziekte hebben die hun ademhaling beïnvloedt. Zuurstoftekort bij baby's kan zich uiten in:
- Kleine epileptische aanvallen (schokjes, wegdraaien van de ogen, boksende bewegingen).
- Problemen met ademen.
- Verminderde eetlust.
- Veranderingen in de huidskleur (cyanose).
Het is belangrijk om te weten dat een baby na de geboorte soms kort kan stoppen met ademen (apnoe), vooral als de longen nog niet volledig ontwikkeld zijn.
Zuurstof toedienen: Praktische informatie
Wanneer een kind thuis zuurstof nodig heeft, wordt dit geregeld via een bureau nazorg. Zij zorgen voor de levering van de benodigde apparatuur, zoals:
- Zuurstoffles
- Mobiele concentrator (voor gebruik buitenshuis)
- Zuurstofklok
- Verbindingsslangen
- Zuurstofbril of zuurstofmasker
- Bevestigingsmateriaal
De leverancier geeft uitleg over het gebruik van de apparatuur en de 24-uurs service. Het is essentieel om de instructies zorgvuldig op te volgen en te weten welke problemen kunnen ontstaan en hoe deze op te lossen.
Saturatiemetingen: Tips en Aandachtspunten
- Zorg ervoor dat de saturatiemeter correct is geplaatst en dat de sensor goed contact maakt met de huid.
- Vermijd beweging tijdens de meting.
- Vergelijk de meting met de normale waarden voor de leeftijd van het kind.
- Noteer de metingen en bespreek eventuele afwijkingen met de arts.
- Wees alert op andere symptomen, zoals benauwdheid, hoesten of vermoeidheid.
Conclusie
De zuurstofverzadiging is een belangrijke parameter voor het beoordelen van de gezondheid van een kind. Het is belangrijk om te weten wat de normale waarden zijn, hoe de zuurstofverzadiging gemeten wordt en wanneer het noodzakelijk is om medische hulp in te schakelen. Bij een lage zuurstofverzadiging kan zuurstoftherapie nodig zijn om de zuurstofvoorziening van de organen en weefsels te verbeteren. Ouders en verzorgers spelen een cruciale rol bij het monitoren van de zuurstofverzadiging en het tijdig signaleren van eventuele problemen.
