Zyrtec en Allergieën bij Kinderen: Gebruik, Dosering en Overwegingen
juni 18, 2025
De zesde ziekte, ook bekend als exanthema subitum of roseola infantum, is een virale infectie die voornamelijk voorkomt bij jonge kinderen. Deze aandoening kenmerkt zich door een plotselinge hoge koorts, gevolgd door een karakteristieke huiduitslag. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van de zesde ziekte, gebaseerd op beschikbare informatie, en richt zich op symptomen, behandeling en indicaties voor het raadplegen van een arts.
De zesde ziekte wordt veroorzaakt door het humaan herpesvirus type 6 (HHV-6) of, minder vaak, door HHV-7. De aandoening komt het meest voor bij kinderen tussen de 6 maanden en 2,5 jaar oud, hoewel gevallen tot 3 jaar gerapporteerd worden. Na een besmetting duurt het ongeveer 1 tot 2 weken voordat de ziekte zich manifesteert. Zodra een kind de zesde ziekte heeft doorgemaakt, is hij of zij immuun voor toekomstige infecties met hetzelfde virus. De naam 'zesde ziekte' is historisch; de aandoening werd zo genoemd omdat het de zesde in een reeks beschreven huiduitslagziekten bij kinderen was.
De zesde ziekte begint typisch met een plotselinge, hoge koorts, vaak oplopend tot 39 tot 40,5 graden Celsius. Deze koorts kan 3 tot 5 dagen aanhouden. Soms zijn de klieren in de hals en achter de oren opgezet. Hoewel de koorts hoog is, voelen kinderen zich vaak minder ziek dan men zou verwachten. Milde symptomen zoals verminderde eetlust, milde keelpijn en soms milde diarree kunnen ook voorkomen.
Na het afnemen van de koorts, meestal na 3 tot 5 dagen, verschijnt de karakteristieke huiduitslag. Deze uitslag bestaat uit kleine, lichtrode of roze vlekjes die eerst in het gezicht en de nek verschijnen en zich vervolgens over het lichaam verspreiden. De vlekjes jeuken doorgaans niet en verdwijnen binnen één tot twee dagen.
De zesde ziekte is besmettelijk en wordt overgedragen via druppeltjes in de lucht, bijvoorbeeld door hoesten, niezen en praten. Besmetting kan ook plaatsvinden via speeksel. Het virus kan een tijdlang op oppervlakken overleven, afhankelijk van de omgevingsfactoren. Een kind is besmettelijk zolang de koorts aanhoudt, maar is over het algemeen niet meer besmettelijk wanneer de uitslag verschijnt. Het is belangrijk te benadrukken dat een kind al besmettelijk kan zijn voordat de symptomen zichtbaar worden, ongeveer tien dagen na de besmetting.
Er is geen specifieke behandeling voor de zesde ziekte. De ziekte geneest vanzelf. De behandeling is gericht op het verlichten van de symptomen en het voorkomen van complicaties. Belangrijk is om het kind voldoende te laten drinken om uitdroging te voorkomen. Eten is minder belangrijk tijdens de ziekte; het kind zal eten wanneer het daar behoefte aan heeft.
Bij hoge koorts kan paracetamol worden overwogen om het ongemak te verminderen. Het is echter niet noodzakelijk om de koorts te onderdrukken, aangezien de koorts op zichzelf geen kwaad doet. Dunne, loszittende kleding en een licht laken zijn voldoende om het kind comfortabel te houden. Indien het kind het koud heeft, kan een extra dekentje worden gebruikt.
Het kind hoeft niet in bed te blijven en mag, indien de algemene toestand het toelaat, ook naar buiten. Het is belangrijk om te weten dat het niet nodig is om het kind thuis te houden als het zich verder goed voelt, aangezien de besmettelijkheid onduidelijk is en thuisblijven niet noodzakelijkerwijs voorkomt dat anderen ziek worden.
In de meeste gevallen is het niet nodig om een arts te raadplegen bij de zesde ziekte. Er zijn echter situaties waarin het verstandig is om contact op te nemen met de huisarts:
Hoewel koortsstuipen soms voorkomen bij de zesde ziekte (bij ongeveer 10-15% van de kinderen), veroorzaken deze meestal geen blijvende schade aan de hersenen of verhogen ze het risico op epilepsie. Echter, bij een koortsstuip is het altijd raadzaam om medische hulp in te schakelen.
De zesde ziekte wordt vaak verward met de vijfde ziekte. Een belangrijk verschil is de leeftijd waarop de ziekten voorkomen. De zesde ziekte komt vaker voor bij jongere kinderen (6 maanden tot 2,5 jaar), terwijl de vijfde ziekte vaker voorkomt bij kinderen van 4 tot 10 jaar. Een ander verschil is dat de zesde ziekte begint met hoge koorts, terwijl de vijfde ziekte begint met rode vlekjes op de wangen.
Er is geen vaccin beschikbaar tegen de zesde ziekte. Preventie richt zich daarom op goede hygiënemaatregelen, zoals regelmatig handen wassen met water en zeep, vooral na hoesten, niezen en het snuiten van de neus. Het gebruik van papieren zakdoeken bij het hoesten en niezen, en het weggooien van deze zakdoeken na gebruik, is ook belangrijk. Het schoonmaken van speelgoed dat kinderen in de mond nemen, kan helpen de verspreiding van het virus te verminderen.
De zesde ziekte is een veelvoorkomende, doorgaans milde virale infectie bij jonge kinderen. De ziekte kenmerkt zich door hoge koorts gevolgd door een huiduitslag. De behandeling is symptomatisch en gericht op het verlichten van de klachten en het voorkomen van uitdroging. Hoewel de meeste kinderen zonder complicaties herstellen, is het belangrijk om de symptomen te herkennen en te weten wanneer het raadzaam is om een arts te raadplegen, met name bij jonge baby's of bij verslechtering van de algemene toestand. Goede hygiënemaatregelen kunnen helpen de verspreiding van het virus te beperken.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet