Werken als freelance gastouder is een populaire keuze voor wie wil werken in een flexibele en warme omgeving, waarbij kinderen in huiselijke sfeer verzorgd en begeleid worden. In Nederland is dit beroep goed gereguleerd, maar het biedt ook een grote mate van zelfstandigheid. Voor wie als gastouder wil werken, is het belangrijk om duidelijk te weten wat de verantwoordelijkheden zijn, wat de regels zijn rondom het aantal kinderen dat opgevangen mag worden, en wat de financiële opties zijn – bijvoorbeeld als freelancer of als zzp’er. In dit artikel worden deze aspecten toegelicht, met aandacht voor de rol van het gastouderbureau, de verplichte registratie, en de administratieve mogelijkheden.
Wat is een freelance gastouder?
Een freelance gastouder is iemand die kinderen op professionele en zelfstandige basis opvangt in eigen huis of in het huis van de vraagouder. Dit gebeurt in een vertrouwd en persoonlijk omgeving, waarbij de kinderen als lid van de gezinsevenwichtig behandeld worden. De gastouder is verantwoordelijk voor de verzorging, begeleiding en dagelijkse activiteiten van de kinderen. Dit kan bijvoorbeeld het voeden, het verschoonen van luiers, het leggen van kinderen op bed en het spelen van spelletjes inhouden.
Een freelance gastouder werkt op eigen verantwoorlijkheid en is niet in loondienst van een werkgever. De gastouder is verplicht ingeschreven te staan bij een gastouderbureau, zoals SAAM gastouderbureau of Kiddie Care. Deze bureaus zorgen voor administratieve ondersteuning, hulp bij registratie en inschrijving in het Landelijk Register Kinderopvang, en houden de regels en normen van de kinderopvang in het oog.
Kleinschalige opvang en regels rondom het aantal kinderen
De kinderopvang als freelance gastouder is kleinschalig en er zijn duidelijke regels rondom het maximum aantal kinderen dat opgevangen mag worden. Deze regels zijn licht verschillend, afhankelijk van de leeftijd van de kinderen. Zo mag een gastouder maximaal zes kinderen opvangen in totaal, waarbij er een onderscheid wordt gemaakt tussen kinderen jonger dan vier jaar en kinderen van vier jaar en ouder. Voor kinderen jonger dan vier jaar geldt een hoger maximum, namelijk vijf kinderen. Bij kinderen jonger dan twee jaar is het maximum vier kinderen, mits er niet meer dan twee baby’s zijn opgevangen. De eigen kinderen van de gastouder die jonger zijn dan tien jaar, tellen ook mee naar het maximale aantal.
Deze regels zijn bedoeld om te zorgen voor een veilige en verzorgende omgeving. Kleine kinderen vereisen namelijk meer aandacht en begeleiding, wat de gastouder zorgt moet zijn om te kunnen bieden. Het gastouderbureau helpt hierbij bij het bepalen van het aantal kinderen dat opgevangen mag worden en zorgt voor controle om ervoor te zorgen dat de regels worden nageleefd.
Rol en verantwoordelijkheden van de freelance gastouder
De verantwoordelijkheden van de freelance gastouder zijn veelzijdig en omvatten zowel praktische als emotionele zorg. De gastouder is verantwoordelijk voor de verzorging van de kinderen, wat de basisactiviteiten als voeding, slapen en hygiëne betreft. Daarnaast speelt de gastouder ook een rol bij het stimuleren van speelactiviteiten, leren en ontwikkeling van de kinderen. Activiteiten zoals lezen, knutselen, tekenen of spelen buiten worden hierbij vaak ingezet.
Daarnaast is het belangrijk dat de gastouder goed communiceert met de ouders van de kinderen. Dit betreft zowel de dagelijkse situaties rondom de opvang, maar ook eventuele zorgen of wensen die de ouders hebben. Het gastouderbureau helpt vaak bij het opstellen van duidelijke afspraken en het begeleiden van nieuwe gastouders in deze communicatie.
De financiering: freelancer of zzp’er?
Een belangrijk aspect van het werken als freelance gastouder is de keuze hoe je je inkomsten financieel wilt organiseren. In Nederland zijn er twee hoofdopties: als freelancer of als zzp’er (zijdelingse zelfstandige). Beide opties hebben hun eigen regels, voordelen en verantwoordelijkheden. De keuze hangt onder andere af van het aantal vraagouders dat je hebt, het aantal uren dat je werkt, en of je bereid bent om boekhouding te doen.
Werken als freelancer
Wanneer een gastouder als freelancer werkt, worden de inkomsten gezien als 'resultaat uit overige werkzaamheden'. Dit betekent dat je automatisch in deze categorie valt, zonder dat je aan extra voorwaarden hoeft te voldoen. Je mag als freelancer alle kosten aftrekken die je maakt, zoals reiskosten of verzekeringen, en dit verlaagt je belastbare inkomsten. Je hoeft geen voldoende aantal vraagouders te hebben, noch aan de urennorm te voldoen. Het nadeel van deze optie is dat je geen zekerheid hebt over je inkomsten, omdat je jezelf opdrachten moet regelen en jij de debiteur verantwoordelijkheid draagt.
Werken als zzp’er
Wanneer een gastouder kiest voor het zzp’erschap, wordt het inkomen gezien als 'winst uit onderneming'. Dit betekent dat je aan bepaalde criteria moet voldoen, zoals het werken voor minimaal twee vraagouders per jaar, het behalen van de urennorm (minstens 1225 uren per jaar) en het dragen van ondernemersrisico. Als zzp’er mag je, net als een freelancer, kosten aftrekken van je inkomsten, maar bovendien mag je ook de zelfstandigenkorting en startersaftrek gebruiken. Deze aftrekken zijn een aanzienlijk voordeel, die kunnen leiden tot duizenden euro’s aan belastingbesparing.
Het nadeil van deze optie is dat het administratief werk wat meer is. Je moet boekhouding bijhouden, aangiftes doen en eventueel een boekhouder inschakelen. Dit kost extra tijd, maar levert vaak een hoger nettoinkomen op.
Welke keuze is de beste?
De keuze tussen freelancer en zzp’er hangt van persoonlijke voorkeuren en omstandigheden af. Voor wie niet veel administratie wil doen en snel begint met het opvangen van kinderen, is de optie van freelancer vaak de makkelijkste. Voor wie bereid is om het zzp’erschap te nemen en hierbij de belastingvoordelen wil benutten, is de zzp-optie meestal voordeliger. Het gastouderbureau helpt meestal bij het uitleggen van de verschillen en kan advies geven op basis van je persoonlijke situatie.
De rol van het gastouderbureau
Het gastouderbureau speelt een belangrijke rol in het werk van de freelance gastouder. Het bureau is verantwoordelijk voor het inschrijven van de gastouder in het Landelijk Register Kinderopvang en voor het uitvoeren van controles bij de GGD. Bovendien zorgt het gastouderbureau voor administratieve ondersteuning, zoals het beheren van contracten, facturen en communicatie met vraagouders.
Nieuwe gastouders worden vaak goed begeleid door het gastouderbureau. Er worden bijvoorbeeld bezoeken afgenomen, telefonisch contact gelegd en er wordt ondersteuning geboden bij het opstellen van afspraken. Daarnaast organiseren gastouderbureaus vaak educatieve programma’s, zoals EHBO-cursussen of LeerSAAM-avonden, om het professionele niveau van gastouders te verhogen.
Daarnaast draagt het gastouderbureau ook verantwoordelijkheid voor de kassiersfunctie. Dat wil zeggen dat het voor de vraagouders en gastouders zorgt voor het afhandelen van betalingen en administratie. Dit zorgt voor een duidelijke scheiding tussen de opvang en de financiële kant van de dienstverlening.
Praktische tips voor het starten van je werk als freelance gastouder
Voor wie wil starten als freelance gastouder, zijn er een aantal praktische stappen die belangrijk zijn. Ten eerste is het belangrijk om goed voorbereid te zijn op het opvangen van kinderen. Dit betreft zowel kennis van kinderopvang en kinderontwikkeling als ook kennis van de wettelijke regels. Het gastouderbureau helpt hierbij meestal, maar het is ook verstandig om cursussen te volgen, zoals EHBO of kindermaagdarmvirusbehandeling.
Ten tweede is het belangrijk om duidelijke afspraken te maken met de vraagouders. Deze afspraken moeten omvatten het uurrooster, de verantwoordelijkheden van de gastouder, eventuele verjaardagen of vakanties, en de manier van communicatie. Deze afspraken zijn meestal vastgelegd in een overeenkomst van opdracht, die door het gastouderbureau wordt ingevuld en ondertekend door zowel de gastouder als de vraagouders.
Ten slotte is het belangrijk om duidelijk te weten hoe je financiële situatie in elkaar zit. Als je als freelancer of zzp’er werkt, zijn er verschillen in administratie, belastingen en verplichtingen. Het is verstandig om dit te bespreken met een boekhouder of met het gastouderbureau, voordat je begint met het opvangen van kinderen.
Veiligheid en gezondheid in de kinderopvang
De veiligheid en gezondheid van de kinderen is een belangrijk onderdeel van de kinderopvang. Het gastouderbureau zorgt ervoor dat de gastouder voldoet aan de wettelijke eisen en dat de opvang wordt uitgevoerd in een veilige omgeving. Dit betreft onder andere het controleren van het huis, het aanwezige speelgoed en de hygiëne. Daarnaast moet de gastouder voldoen aan de regels rondom het aantal kinderen dat opgevangen mag worden en moet er een duidelijke verhouding zijn tussen het aantal kinderen en de leeftijd.
Het is ook belangrijk dat de gastouder kennis heeft van eerste hulp en van veilige speelactiviteiten. Het gastouderbureau helpt vaak bij het organiseren van EHBO-cursussen en biedt educatieve programma’s om het professionele niveau van de gastouder te verhogen.
Conclusie
Werken als freelance gastouder is een beroep dat veel flexibiliteit en zelfstandigheid biedt, maar ook verantwoordelijkheid vraagt. Het is belangrijk om goed te weten wat de regels zijn rondom het aantal kinderen, de financiering en de communicatie met vraagouders. Het gastouderbureau speelt een cruciale rol in het ondersteunen van de gastouder en in het zorgen voor een veilige en professionele opvang. De keuze tussen werken als freelancer of zzp’er hangt af van persoonlijke omstandigheden en voorkeuren, maar beide opties hebben hun eigen voordelen en verantwoordelijkheden. Voor wie wil starten als freelance gastouder is het verstandig om goed voorbereid te zijn op het werk, om afspraken met vraagouders duidelijk te maken en om administratieve kwesties onder controle te hebben.