Gastouderopvang is een veelgebruikte en vaak voordelige opvangvorm voor jonge kinderen in Nederland. Voor ouders die werken of studeren, is het niet alleen een betrouwbare oplossing, maar ook subsidievatbaar via de kinderopvangtoeslag. Echter, de werking van de eigen bijdrage, de bijdrage die ouders zelf betalen na aftrek van de toeslag, is voor veel mensen nog steeds ingewikkeld. In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van de opbouw, berekening en praktische voorbeelden van de eigen bijdrage bij gastouderopvang in 2026.
Opbouw van de kosten bij gastouderopvang
De totale kosten voor gastouderopvang bestaan uit drie onderdelen: het uurtarief van de gastouder, de bureaukosten en de kinderopvangtoeslag. De eigen bijdrage is het bedrag dat ouders zelf moeten betalen na aftrek van de toeslag.
1. Uurtarief van de gastouder
Het uurtarief varieert per gastouder, maar ligt doorgaans tussen €7,00 en €8,00 per uur per kind. Voor gastouders die opvang aan huis aanbieden, kan het tarief hoger liggen — tussen €14,00 en €22,00 per uur. Dit tarief wordt verdeeld over het aantal geregistreerde opvanguren per gezin en is afhankelijk van de ervaring en de gezinssamenstelling.
Voorbeelden uit bronnen tonen aan dat ouders bijvoorbeeld €610,56 per maand aan bruto kosten kunnen hebben voor twee kinderen bij een gastouder, waarvan €527,- in toeslag is terugbetaald. De netto bijdrage dan is €83,56.
2. Bureaukosten
Bureaukosten zijn de kosten die een gastouderbureau maakt voor begeleiding, bemiddeling, koppeling en andere administratieve taken. Deze kosten zijn opgenomen in het uurtarief en worden dus meegerekend bij de berekening van de toeslag.
Bij Parelopvang bijvoorbeeld bedragen de bureaukosten €1,48 per uur, terwijl Stichting Kwest deze verhoogt tot €77,50 per maand ongeacht het aantal opvanguren. Deze kosten zijn verplicht in rekening gebracht bij het aanvragen van de kinderopvangtoeslag.
3. Kinderopvangtoeslag
De kinderopvangtoeslag is een regeling van de Belastingdienst waarmee ouders tegemoet kunnen komen aan de kosten van geregistreerde kinderopvang, zoals gastouderopvang. Ouders kunnen in aanmerking komen voor toeslag als zij werken, studeren of een traject naar werk volgen. De toeslag wordt berekend op basis van het inkomen van het gezin en het aantal opvanguren.
Let op: De Belastingdienst stelt een maximaal uurtarief. Als het tarief hoger is dan dit maximum, betaalt het gezin het verschil zelf — dit wordt de eigen bijdrage genoemd.
Hoe wordt de eigen bijdrage berekend?
De eigen bijdrage is het verschil tussen de bruto kosten en de kinderopvangtoeslag. Om dit te begrijpen, is het belangrijk om te weten hoe de toeslag werkt en hoe ouders hun netto kosten kunnen berekenen.
1. Voorbeeldberekening
Stel dat een gezin twee kinderen heeft en een gastouder opvangt voor 36 uur per maand. Het uurtarief van de gastouder is €8,48. De bruto kosten zijn:
2 kinderen × 36 uren × €8,48 = €610,56
Als het gezin €527,- in toeslag ontvangt, is de eigen bijdrage:
€610,56 – €527,00 = €83,56
Ouders betalen dus €83,56 per maand aan netto kosten.
2. Netto-kosten voor één uur gastouderopvang in 2026
Netto-kosten variëren afhankelijk van het inkomen van het gezin. In een tabel van Parelopvang is een overzicht gegeven van de netto-kosten per uur voor het eerste en tweede kind. Voor een uurtarief van €7,00 inclusief €1,48 aan bureaukosten zijn de netto-kosten als volgt:
| Inkomen | Netto-kosten 1e kind (per uur) | Netto-kosten 2e kind (per uur) |
|---|---|---|
| < €55.000 | €0,34 | €0,34 |
| €65.000 | €0,64 | €0,37 |
| €80.000 | €1,20 | €0,59 |
| €95.000 | €1,98 | €0,72 |
| €110.000 | €2,77 | €0,89 |
| €125.000 | €3,52 | €1,07 |
| > €165.000 | €5,38 | €1,65 – €2,70 |
Deze tabel toont aan dat ouders met een hoger inkomen meer betalen per uur aan netto kosten, terwijl ouders met een lager inkomen veel minder betalen.
3. Vaste uurtarieven en subsidie
In sommige gevallen, zoals bij gesubsidieerde peuteropvang, zijn de tarieven vastgelegd in de VGN tabel. Hierbij zijn de ouderbijdragebedragen vastgelegd per inkomenscategorie. Voorbeeld:
- Inkomenscategorie 1 (€0,- tot €24.149,-): €0,45 per uur
- Inkomenscategorie 5 (€69.493,- tot €99.889,-): €1,97 per uur
- Inkomenscategorie 7 (€138.421,- en hoger): €6,89 per uur
Ouders kunnen hun eigen bijdrage dus berekenen op basis van hun inkomen en de uren opvang. Deze gegevens zijn beschikbaar via de VGN tabel en de berekeningswijzen die gemeenten vastleggen.
Praktische tools voor ouders
Voor ouders is het belangrijk om snel en duidelijk te kunnen berekenen wat hun netto kosten zijn. Hierbij helpen rekentools zoals die van Nettobijdrage.nl en Stichting Kwest.
1. Rekentools voor netto kosten
Met rekentools kunnen ouders hun netto bijdrage op basis van hun inkomen, het aantal kinderen en het aantal opvanguren berekenen. Deze tools rekening houden ook met eventuele veranderingen in het tarief of de openingstijden.
Bijvoorbeeld, als een gastouderbureau een tariefsverhoging doorvoert, kunnen ouders snel via de rekentool zien hoe dit hun netto kosten beïnvloedt.
2. Flexibiliteit in openingstijden
Een groot voordeel van gastouderopvang is de flexibiliteit in openingstijden. Veel gastouders zijn beschikbaar op maandag tot en met zondag, ook in de avonduren of het weekend. Ouders kunnen hun wensen aanpassen aan hun werktijden of studieplanning.
Met tools kunnen ouders zelf hun pakketten samenstellen, bijvoorbeeld:
- Volledige dagopvang
- Avondopvang
- Vakantieopvang
- Schoolwekenopvang
Deze aanpassingen zorgen ervoor dat ouders alleen opvanguren kiezen die passen bij hun levensstijl.
De rol van gastouderbureaus
Gastouderbureaus spelen een cruciale rol in de organisatie van gastouderopvang. Ze zijn verantwoordelijk voor het koppelen van ouders en gastouders, het aanvragen van toeslagen en het begeleiden van zowel ouders als gastouders.
1. Koppeling en registratie
Bureaus zorgen voor de registratie van gastouders in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK), wat noodzakelijk is om toeslagen aan te vragen. Ze bieden ook ondersteuning bij het koppelen van ouders en gastouders, waarbij rekening wordt gehouden met de wensen van het gezin en de ervaring van de gastouder.
2. Begeleiding van ouders
Bureaus helpen ouders bij het invullen van formulieren, het aanvragen van subsidies en het begrijpen van de wettelijke eisen rondom kinderopvang. Ze zorgen ook voor duidelijke communicatie over prijsverhogingen, zodat ouders voldoende tijd hebben om hierop te acteren.
Voordelen van gastouderopvang
1. Toegankelijk en betaalbaar
Tegenover kinderdagverblijven is gastouderopvang vaak voordeliger, vooral bij hoger inkomen. Hierdoor ontvangen ouders een groter deel van de kosten in toeslag. Daarnaast zijn de opvangtijden meestal flexibeler, wat gunstig is voor ouders die in de ochtend, avond of weekend werken.
2. Persoonlijke aandacht
Gastouderopvang biedt vaak meer persoonlijke aandacht dan grotere instellingen. De gastouder kent meestal de kinderen goed en kan zich aanpassen aan hun individuele wensen en behoeften.
3. Sociale omgeving
Bij gastouderopvang kan het kind opgroeien in een echte huishouding, wat vaak positief is voor de sociale ontwikkeling. De gastouder fungeert als een tweede ouder, waardoor het kind zich veilig en op zijn gemak voelt.
Belang van duidelijke informatie voor ouders
Het is van groot belang dat ouders duidelijke informatie krijgen over de kosten van gastouderopvang. Hierbij spelen rekentools en gastouderbureaus een belangrijke rol. Voor nieuwe ouders is het vertrouwen in de berekeningen van het eigen bijdragebedrag essentieel bij het maken van een beslissing over kinderopvang.
Ouders moeten weten:
- Hoeveel bruto kosten ze maken per maand
- Hoeveel toeslag ze ontvangen
- Wat hun netto bijdrage is
- Hoe de kosten veranderen bij veranderingen in het tarief of het aantal opvanguren
Door deze informatie duidelijk en toegankelijk te maken, wordt het voor ouders makkelijker om een betrouwbare en voordelige opvangvorm te kiezen.
Conclusie
Gastouderopvang is een waardevolle opvangvorm voor jonge kinderen, vooral voor ouders die werken of studeren. Het voordeel van deze opvangvorm is dat het vaak betaalbaarder is dan kinderdagverblijven en subsidiesvatbaar via de kinderopvangtoeslag. Echter, de eigen bijdrage, het bedrag dat ouders zelf moeten betalen na aftrek van de toeslag, is een essentieel onderdeel van de kosten.
De opbouw van de kosten bestaat uit het uurtarief van de gastouder, de bureaukosten en de toeslag. De berekening van de eigen bijdrage hangt af van het inkomen van het gezin, het aantal kinderen en het aantal opvanguren. Voor ouders is het belangrijk om deze berekening goed te begrijpen, zodat ze een verstandige beslissing kunnen nemen over hun kinderopvang.
Rekentools en gastouderbureaus spelen een cruciale rol bij het berekenen en begeleiden van ouders. Door duidelijke informatie te geven over de kosten en subsidies, kunnen ouders beter inschatten wat hun netto kosten zijn en hoe ze deze kunnen beheren.
In 2026 blijft gastouderopvang een betrouwbare en voordelige opvangvorm voor veel gezinnen, zolang ouders goed geïnformeerd zijn over de werking van de toeslag en de eigen bijdrage.