Gastouderopvang is een steeds geliefder vorm van kinderopvang in Nederland. In tegenstelling tot grotere kinderdagverblijven, biedt gastouderopvang een kleinschalige en persoonlijke omgeving waarin het kind zich op zijn gemak voelt. Het centrale idee van gastouderopvang is het bieden van een warme, betrouwbare en kindvriendelijke opvang in de eigen woning van een gecertificeerde gastouder. In dit artikel worden de kernaspecten van gastouderopvang beschreven, met aandacht voor de rol van het kind, de kwalificaties en ervaring van gastouders, en het proces om gastouder te worden. Ook wordt ingegaan op voorbeelden uit de praktijk van gastouderopvang, zoals de opvang bij 'De Dolfijn' en het Gastouderbureau Dolfijntjes.
Het kind centraal
Een van de kernprincipes van gastouderopvang is dat het kind centraal staat in de aanpak. Dit betekent dat de opvang niet alleen gericht is op het veilig en comfortabel houden van het kind, maar ook op het ondersteunen van de emotionele, sociale en lichamelijke ontwikkeling. Gastouders zijn vaak gediplomeerd in pedagogisch werk en hebben ervaring met kinderen van verschillende leeftijden. Ze passen hun aanpak aan aan de wensen, de ontwikkeling en de specifieke situatie van elk kind.
In gastouderopvang wordt er bijvoorbeeld aandacht besteed aan kinderen met bijvoorbeeld slaapproblemen of eetproblemen. Deze kinderen kunnen extra ondersteuning krijgen in een persoonlijke en betrouwbare omgeving. Zoals vermeld op de website van Dol-Fijn Gastouderopvang, zijn ook kinderen met een rugzakje welkom bij gastouders die daar ervaring mee hebben.
De rol van de gastouder
Een gastouder is een gecertificeerde verzorgende die kinderopvang biedt in haar of zijn eigen huis. Dit is een kleinschalige vorm van kinderopvang waarin doorgaans maximaal vier kinderen van verschillende gezinnen tegelijk worden opgevangen. De gastouder is verantwoordelijk voor de alledaagse zorg van de kinderen, waaronder eten, slapen, spelen, leren en ontwikkelen.
Een gastouder moet aan een aantal eisen voldoen, zoals het bezitten van een kindgericht diploma en een geldig EHBO-cursuscertificaat. Daarnaast moet er een Verklaring Omtrent Goed Gedrag (VOG) zijn van de gastouder en alle volwassenen in de woning. Ook is er sprake van een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RIE), waarin wordt gecontroleerd of de woning geschikt is voor kinderopvang.
In de praktijk werkt een gastouder zoals Jolanda Duijvestijn van Kinderopvang 'De Dolfijn'. Zij biedt opvang aan kinderen van 0 tot 4 jaar en werkt drie dagen per week, namelijk maandag, dinsdag en donderdag. Ze beschrijft haar doelstelling als het bieden van kinderopvang in een huiselijke sfeer waar het kind zich op zijn gemak voelt en wordt uitgedaagd op zijn eigen niveau. Tijdens de opvang doen de kinderen activiteiten zoals puzzelen, kleuren, knutselen, dansen, zingen, boekjes lezen, en het bezoeken van de speeltuin of het voeren van eendjes.
De werkwijze van gastouderbureaus
Gastouderbureaus zoals Gastouderbureau Dolfijntjes spelen een belangrijke rol in de werking van gastouderopvang. Deze bureaus bemiddelen tussen vraagouders en gastouders, en begeleiden hen bij het vinden van de ideale opvang. Het centrale thema is maatwerk: elk kind verdient een gastouder die goed past bij zijn of haar persoonlijkheid, leeftijd, wensen en situatie.
Het Gastouderbureau Dolfijntjes heeft sinds 2009 deelgenomen aan gastouderopvang in regio’s zoals Ede, Veenendaal, Wageningen en omstreken. Ze streven persoonlijk contact aan met zowel vraagouders als gastouders. Dit proces begint met een intakegesprek waarin de wensen en mogelijkheden van het kind en de vraagouder worden besproken. Daarna wordt een geschikte gastouder gekoppeld aan de vraagouder.
Het bureau begeleidt ook gastouders bij het proces van registratie. Om gastouder te worden, is het nodig om een kindgericht diploma te hebben, zoals helpende zorg en welzijn niveau 2. Daarnaast is een VOG verplicht, evenals een geldig EHBO-certificaat. Het Gastouderbureau Dolfijntjes ondersteunt gastouders bij het aanvragen van een VOG en de RIE. Na goedkeuring door de GGD wordt de gastouder geregistreerd in het Landelijk Register Kinderopvang.
Voorbeelden uit de praktijk
Kinderopvang 'De Dolfijn'
Een duidelijk voorbeeld van gastouderopvang is Kinderopvang 'De Dolfijn' in 's-Gravenzande, beheerd door Jolanda Duijvestijn. Ze is sinds 2004 gastouder en sinds 2006 eigenaar van haar eigen opvang. Ze werkt drie dagen per week en heeft ervaring met kinderen van 0 tot 4 jaar. Haar opvang is een kleinschalige, warme en betrouwbare omgeving waar kinderen zich op hun gemak voelen.
Op haar website staat duidelijk beschreven dat de kinderen die bij haar opgevangen worden, het goed met elkaar kunnen vinden en uitkijken naar de tijd dat ze bij haar komen. Ze beschrijft haar doelstelling als het bieden van opvang in een huiselijke sfeer waar kinderen zich op hun gemak voelen en uitgedaagd worden op hun eigen niveau. Tijdens de opvang doen de kinderen activiteiten zoals puzzelen, kleuren, knutselen, dansen, zingen, boekjes lezen, en de speeltuin of het voeren van eendjes.
Dol-Fijn Gastouderopvang
Een ander voorbeeld is Dol-Fijn Gastouderopvang in Ewijk. De gastouder Mireille Schoenmaker biedt opvang aan kinderen van 0 tot 12 jaar. Ze werkt sinds 2008 als gastouder en beschrijft het werken met kinderen als haar passie. Haar opvang is gevestigd in een woning die door de GGD is goedgekeurd en ingericht voor kinderen. Elk kind heeft een eigen slaapkamer waar het zich tot rust kan laten komen.
Naast dagopvang biedt Dol-Fijn ook voorschoolse en naschoolse opvang aan. Er is ook een haal en breng service van en naar school. Mireille beschrijft dat ze ook kinderen met bijvoorbeeld slaapproblemen, eetproblemen of kinderen met een rugzakje welkom zijn. Ze heeft alle wettelijke vereiste diploma’s, waaronder kinder-EHBO.
Het proces van gastouder worden
Als iemand wil werken als gastouder, is er een duidelijk proces dat gevolgd moet worden. Eerst is het nodig om een kindgericht diploma te hebben, bijvoorbeeld op niveau 2 van helpende zorg en welzijn. Daarnaast is een geldig EHBO-certificaat verplicht. Een Verklaring Omtrent Goed Gedrag (VOG) is ook nodig voor de gastouder en alle volwassenen in de woning. Als de gastouder opvangt bij de vraagouders thuis, is alleen een eigen VOG voldoende.
Nadat deze documenten zijn verkregen, wordt er een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RIE) uitgevoerd in de woning. Deze RIE wordt vervolgens naar de gemeente gestuurd, die de GGD inlicht om de woning te beoordelen. De GGD maakt een afspraak om de woning te bezoeken en stelt vragen over de meldcode, het pedagogisch beleidsplan en de RIE. Na goedkeuring wordt de gastouder geregistreerd in het Landelijk Register Kinderopvang.
Het Gastouderbureau Dolfijntjes ondersteunt gastouders bij dit proces. Ze kunnen bijvoorbeeld een VOG digitaal aanvragen via Justis, wat tijd en geld bespaart. Ze komen ook graag langs om uitgebreid uit te leggen wat de mogelijkheden en procedures zijn.
Vraagouders op zoek naar gastouder
Als een vraagouder op zoek is naar een gastouder voor hun kind, is het belangrijk om aandacht te besteden aan de geschiktheid van de gastouder. Het Gastouderbureau Dolfijntjes helpt vraagouders in regio’s zoals Ede, Veenendaal en Wageningen bij het vinden van een gastouder die past bij hun kind. Ze bieden een landelijk register waarin gastouders zijn opgenomen en waar vraagouders kunnen zoeken naar geschikte opvang.
Het proces begint met een intakegesprek waarin de wensen en situatie van het kind en de vraagouder worden besproken. Daarna wordt een geschikte gastouder gekoppeld. Het is belangrijk dat het kind zich op zijn gemak voelt bij de gastouder en dat er een goede match is tussen kind en gastouder. Het Gastouderbureau Dolfijntjes beschrijft dit als maatwerk, waarbij het kind centraal staat.
Conclusie
Gastouderopvang is een waardevolle en persoonlijke vorm van kinderopvang die zich richt op het kind en het bieden van een veilige, warme en betrouwbare omgeving. Het is een kleinschalige vorm van opvang waarin gastouders met kindgerichte kwalificaties en ervaring kinderen verzorgen in hun eigen huis. Het centrale thema is maatwerk: elk kind verdient een gastouder die past bij zijn of haar persoonlijkheid en situatie. Gastouderbureaus zoals Gastouderbureau Dolfijntjes spelen een belangrijke rol in het koppelen van vraagouders en gastouders, en begeleiden hen in het proces van registratie en opvang. In de praktijk zien we voorbeelden zoals Kinderopvang 'De Dolfijn' en Dol-Fijn Gastouderopvang, waar gastouders met passie en expertise kinderen verzorgen in een kindvriendelijke sfeer.