De dagindeling in een gastouderopvang speelt een essentiële rol in het bieden van een veilige, voorspelbare en positieve omgeving voor jonge kinderen. Aan de hand van de beschikbare informatie is duidelijk dat de meeste gastouderopvangsorganisaties een vaste, maar flexibele dagindeling hanteren. Dit biedt kinderen houvast, maar laat ook ruimte voor spontane activiteiten en individuele behoeften. In deze artikel worden de gemeenschappelijke elementen van dagindelingen in de gastouderopvang besproken, op basis van praktijkvoorbeelden en richtlijnen uit diverse bronnen.
De rol van een vaste dagindeling
Een vaste dagindeling is belangrijk om kinderen een gevoel van veiligheid en geborgenheid te bieden. Wanneer kinderen weten wat er elke dag gebeurt, voelen ze zich beter op hun gemak en kunnen ze zich ontspannen en begeren tot nieuwe ervaringen. In het Gastouder SIL model wordt bijvoorbeeld een schema volgt waarin de kinderen worden gebracht, vrij kunnen spelen, fruit eten, slapen (wanneer nodig), en actieve activiteiten ondernemen. Dit schema is zorgvuldig opgebouwd om te zorgen voor een rustige en gelijkmatige dagindeling.
Structuur en regelmaat zijn ook centraal in het werk van Gastouderopvang Oog voor het Kind. Hier wordt een overdracht gedaan met de ouders, gevolgd door een vaste activiteitenlijn waarin zingen, boekjes lezen, fruit eten, slapen en vrij spelen een centrale rol spelen. De nadruk ligt op het zorgen voor een voorspelbaar dagritme dat kinderen helpt om zich aan te passen en zich op hun gemak te voelen.
Flexibiliteit en afgifst aan individuele behoeften
Hoewel een vaste dagindeling belangrijk is, is het even belangrijk om ruimte te maken voor individuele behoeften en omstandigheden. In de meeste beschreven modellen is er sprake van een flexibele aanpak, waarbij de gastouder rekening houdt met het eigen ritme van elk kind. Zo wordt bij Gastouderopvang Liselotje benadrukt dat de dagindeling vast en rustig is, maar ook ruimte biedt voor spontane momenten. De ouder kijkt hierbij naar de leeftijd, de energieniveau en de persoonlijke omstandigheden van elk kind.
Bij Gastouderopvang Het Hartendiefje is er eveneens sprake van een vaste dagindeling, maar deze kan worden aangepast aan de wensen van de ouders. De jongste kinderen volgen bijvoorbeeld hun eigen voeding- en slaapmomenten, die in overleg met de ouders worden ingesteld. Ook hier is het doel om kinderen te ondersteunen in hun eigen ritme, zonder dat dit in de weg staat van de groepsactiviteiten.
Vaste momenten in de dagindeling
Verschillende modellen tonen overeenkomsten in de vaste momenten die tijdens de dag worden aangeboden. Deze momenten omvatten eet- en drinktijden, slapen, activiteiten en overdrachtmomenten met de ouders. In het Gastouder SIL model worden bijvoorbeeld drie voedselmomenten aangeboden: fruit en drinken in de ochtend, vrij spelen met een tussendoortje, en avondeten voor kinderen die blijven. Deze momenten worden gezamenlijk afgewerkt, wat betekent dat de kinderen samen aan tafel zitten, contact maken en sociaal leren.
Gastouderopvang Oog voor het Kind biedt ook drie voedselmomenten aan. Deze worden op verschillende tijdstippen aangeboden: fruit in de ochtend, een broodmaaltijd halverwege de dag, en een tussendoortje in de middag. De nadruk ligt op gezamenlijk eten, zingen en lezen, waardoor kinderen leren om samen te eten, wachten en communiceren.
Activiteiten en leren
Naast eet- en drinktijden vormen activiteiten een belangrijk onderdeel van de dagindeling. Deze activiteiten kunnen variëren van vrij spelen, knutselen, wandelen, zingen tot lezen van boekjes. In de meeste modellen is er ruimte voor zowel binnen- als buitenspelen, afhankelijk van het weer. Zo wordt in het Gastouder SIL model gesproken over wandelingen en activiteiten in de buitenlucht, terwijl bij Gastouderopvang Het Hartendiefje aandacht wordt besteed aan het stimuleren van lezen en het ontdekken van nieuwe vaardigheden tijdens het spelen.
Bij Gastouderopvang Liselotje is er eveneens een breed aanbod van activiteiten, zoals bouwen, kleuren, fietsen of fantasyspelen. Deze activiteiten worden vaak afgewisseld om het kind in beweging te houden en te stimuleren. In deze opvang is er bovendien aandacht voor de zindelijkheidstraining, waarbij kinderen die in een beloningssysteem zitten gestimuleerd worden om op de wc te zitten, zodra ze er behoefte aan hebben.
Overdrachtmomenten met de ouders
De overdracht van een kind aan of van de gastouder is een belangrijk moment in de dagindeling. Deze overdracht zorgt voor duidelijkheid over de dag en helpt ouders en gastouder om te communiceren over de toestand van het kind. In het Gastouder SIL model wordt gesproken over een korte overdracht bij aankomst, waarbij ouders en gastouder afspreken hoe de dag kan verlopen.
Bij Gastouderopvang Oog voor het Kind wordt het overdrachtmoment gegeven in de ochtend, waarbij de ouder en gastouder samen afscheid nemen. In de avond wordt ook een overdracht gedaan, waarbij de gastouder vertelt wat er die dag is gebeurd. Deze overdracht helpt ouders om in te beelden hoe hun kind zich heeft ontwikkeld en wat er is gebeurd.
Aanpassing aan leeftijd en individuele behoeften
Het is duidelijk uit de beschreven modellen dat de dagindeling ook afgestemd wordt op de leeftijd van de kinderen. Zo wordt bij Gastouderopvang Het Hartendiefje onderscheid gemaakt tussen kinderen die één keer en kinderen die twee keer per dag slapen. Deze groepen volgen een aparte dagindeling, zodat ze adequaat worden ondersteund. In het Gastouder SIL model worden kleineren apart behandeld wanneer ze in de middag moeten slapen, terwijl grotere kinderen vrijer spelen.
Bij Gastouderopvang Liselotje wordt eveneens aandacht besteed aan de individuele behoeften van elk kind. Baby’s volgen bijvoorbeeld het schema van thuis zoveel mogelijk, terwijl oudere kinderen meer actieve activiteiten kunnen doen. Deze aanpassing helpt om het gevoel van veiligheid te behouden, terwijl de kinderen tegelijkertijd worden gestimuleerd.
Het belang van contact en communicatie
Een ander belangrijk aspect van de dagindeling is het geven van aandacht aan contact en communicatie. In veel modellen is er aandacht voor gezamenlijk eten, zingen, lezen of het delen van verhalen. Deze momenten zijn belangrijk om sociaal contact te stimuleren en kinderen te ondersteunen in hun ontwikkeling. Bij Gastouderopvang Oog voor het Kind wordt bijvoorbeeld gezongen of wordt een boekje gelezen tijdens het fruitmoment, terwijl bij Gastouderopvang Liselotje aandacht wordt besteed aan het delen van verhalen en het luisteren naar de kinderen.
Samenwerking met de ouders
De samenwerking met de ouders is een centraal element in de dagindeling. Ouders zijn betrokken bij de planning van activiteiten, voedingstijden en slapen. In het Gastouder SIL model wordt de dagindeling opgebouwd op basis van afspraken met de ouders, zodat de kinderen zich op hun gemak voelen en de dag rustig verloopt. Bij Gastouderopvang Het Hartendiefje wordt eveneens aandacht besteed aan het overleg met de ouders, zodat de dagindeling aan hun wensen voldoet.
Conclusie
De dagindeling in de gastouderopvang speelt een essentiële rol in het bieden van een veilige, voorspelbare en positieve omgeving voor jonge kinderen. Een vaste dagindeling biedt kinderen houvast, maar er is ook ruimte voor flexibiliteit en individuele behoeften. Door aandacht te besteden aan eet- en drinktijden, slapen, activiteiten en overdrachtmomenten met de ouders, wordt een balans gemaakt tussen structuur en spontaniteit. De samenwerking met de ouders is eveneens van groot belang, zodat de dagindeling afgestemd is op de wensen en het ritme van elk kind. Dit helpt om kinderen te ondersteunen in hun ontwikkeling en te zorgen voor een positieve ervaring in de gastouderopvang.