Het beroep van gastouder biedt een unieke kans om betrokken te raken bij de zorg en ontwikkeling van jonge kinderen, in een kleinschalige, huiselijke omgeving. Voor iemand die passie heeft voor kinderen en tegelijkertijd flexibiliteit zoekt in de arbeidswijze, is dit een aantrekkelijke carrièrekeuze. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de verantwoordelijkheden van een gastouder, de eisen die aan dit beroep worden gesteld, en het proces om gastouder te worden.
Wat is een gastouder?
Een gastouder is een gekwalificeerde professional die jonge kinderen tijdelijk in een veilige, huiselijke omgeving opvangt. Dit kan bijvoorbeeld in de woning van de gastouder of op de woning van de ouders plaatsvinden. Het werk van een gastouder is gereglementeerd en valt onder de wettelijke regels die vaststaan in de Wet kinderopvang.
Het grootste voordeel van gastouderopvang is de persoonlijke en kleinschalige aard van de zorg. Ouders kiezen vaak voor gastouderopvang omdat het een vertrouwde, warme en gezellige omgeving biedt. De gastouder is verantwoordelijk voor de zorg en ontwikkeling van de kinderen in haar of zijn verantwoordelijkheid. De sfeer is doorgaans overzichtelijk, wat bijdraagt aan het welzijn van de kinderen.
Het aantal kinderen dat een gastouder mag opvangen is wettelijk geregeld en afhankelijk van de leeftijd van de kinderen. Een gastouder mag maximaal 6 kinderen tot 13 jaar opvangen. De verdere limieten zijn als volgt:
- Maximaal 5 kinderen tot 4 jaar,
- Maximaal 4 kinderen tot 2 jaar,
- Maximaal 2 kinderen tot 1 jaar.
Zo wordt er zorg gedragen voor de veiligheid en het welzijn van de kinderen in de opvang. Deze regels zijn bedoeld om te zorgen voor een gezonde en aandachtsrijke omgeving.
De eisen om gastouder te worden
Om gastouder te kunnen worden, moet men aan een aantal eisen voldoen. Deze eisen zijn opgenomen in de Wet kinderopvang en worden verder uitgelegd op diverse officiële websites, zoals rijksoverheid.nl. De belangrijkste eisen zijn als volgt:
Leeftijd en taalvaardigheid: Je moet minimaal 18 jaar zijn en voldoende in staat zijn om Nederlands, Fries of een erkende Nederlandse streektaal te spreken. Deze eis is van belang om zowel de communicatie met ouders als met kinderen te kunnen onderhouden.
Geschikte diploma: Je moet beschikken over een relevante opleiding die op de lijst staat van kwalificerende diploma’s voor gastouders. Voorbeelden van dergelijke diploma’s worden verder uitgelegd in het artikel. Als je diploma niet op deze lijst staat, is het mogelijk dat het toch wordt geaccepteerd. In dat geval kun je bij DUO laten uitzoeken of het voldoet.
Certificaat Eerste Hulp aan Kinderen (EHBO): Het is verplicht om over een geldig certificaat Eerste Hulp aan Kinderen te beschikken. Dit is van groot belang aangezien ongelukken in de opvang van kinderen onvermijdelijk zijn.
Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG): Voorafgaand aan registratie moet je een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) aanvragen. Deze verklaring geeft aan dat je geen strafrechtelijke aanduidingen hebt.
Registratie in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK): Je dient je in te schrijven bij een geregistreerd gastouderbureau. Dit bureau zorgt voor je registratie in het LRK, wat een wettelijk verplichte stap is om als gastouder actief te kunnen zijn.
Administratie en verzekeringen: Als gastouder ben je verantwoordelijk voor het bijhouden van je administratie, die minstens 7 jaar bewaard moet worden. Daarnaast zijn er verplichte verzekeringen nodig, zoals een verzekering tegen schadeclaims. Het gastouderbureau kan je helpen bij het opstellen van een overzicht van benodigde verzekeringen.
Pedagogisch Beleidsplan en Protocol Kindermishandeling: Je moet in staat zijn om professioneel te werken volgens een Pedagogisch Beleidsplan en het Protocol Kindermishandeling. Dit betreft zowel de dagelijkse werkwijze als de manier waarop incidenten worden afgehandeld.
Hoe start je als gastouder?
Het proces van gastouder worden is goed gestructureerd en houdt een aantal stappen in. Hieronder volgt een overzicht van de stappen die je moet doorlopen om gastouder te worden, op basis van de informatie in de bronnen:
1. Kies voor een locatie van de opvang
Een gastouder kan kiezen voor opvang in eigen woning (gastouder aan huis) of in de woning van de ouders (gastouder bij ouders). Beide opties hebben hun eigen voordelen. Het is belangrijk dat de locatie wettelijk veilig is en voldoet aan de veiligheidseisen. Bijvoorbeeld: brandmelders, traphekken en veilige bedden moeten aanwezig zijn.
2. Voltooi de benodigde voorwaarden
Voor het starten van het proces moet je eerst aan de benodigde eisen voldoen. Dit betreft onder andere het hebben van een geschikt diploma, een EHBO-cursus en een VOG. Als je deze voorwaarden nog niet voldoet, is het mogelijk om deze aan te vullen voordat je je registreert bij een gastouderbureau.
3. Kies een geregistreerd gastouderbureau
Het is verplicht om je bij een geregistreerd gastouderbureau te registreren. Dit bureau helpt je met het opstellen van het contract en zorgt voor je inschrijving in het LRK. Het is aan te raden om verschillende gastouderbureaus te vergelijken om te zien welk bureau het beste aansluit bij je persoonlijke omstandigheden en doelen.
4. Voer een risico-inventarisatie uit
Als je je hebt ingeschreven bij een gastouderbureau, volgt een risico-inventarisatie van je opvanglocatie. Hierbij wordt gecontroleerd of je woonruimte voldoet aan de wettelijke eisen voor kinderopvang. Denk aan veilige toegang tot de woning, voldoende ruimte per kind, en beschikbaarheid van noodsteun.
5. Onderteken het contract
Na de risico-inventarisatie volgt het opstellen en ondertekenen van het contract. Dit is een juridisch bindend document dat je verantwoordelijkheden en rechten als gastouder vastlegt. Het contract wordt meestal thuis ondertekend. Het proces van intake tot ondertekening duurt ongeveer 2 maanden.
6. Zoek kinderen die bij je passen
Zodra je officieel als gastouder bent geregistreerd, begint het gastouderbureau met het zoeken naar kinderen die bij je passen. Omdat er veel vraag is naar gastouderopvang, zijn er vaak al kinderen beschikbaar voor gastouders die net zijn ingeschreven. Dit zorgt ervoor dat je snel kunt beginnen met je werk.
Voordelen van gastouder worden
Er zijn verschillende voordelen aan het beroep van gastouder, zoals beschreven in de bronnen. Deze voordelen maken het beroep aantrekkelijk voor mensen die zowel betrokkenheid bij kinderen als flexibiliteit in hun werk willen.
1. Persoonlijke betrokkenheid
Gastouder worden betekent dat je persoonlijk betrokken raakt bij de zorg en ontwikkeling van jonge kinderen. De kleinere groepsgrootte en de huiselijke sfeer zorgen voor een intensere band tussen gastouder en kind. Ouders waarderen dit vaak als een belangrijk voordeel, omdat het een vertrouwde en geruste omgeving biedt.
2. Flexibiliteit in werktijden en locatie
Een ander belangrijk voordeel is de flexibiliteit die het beroep biedt. Gastouders kunnen zelf bepalen waar en wanneer ze opvangen. Dit maakt het beroep aantrekkelijk voor ouders die tegelijkertijd hun eigen kinderen verzorgen, of voor mensen die willen werken in hun eigen tijd.
3. Financiële voordelen
Zoals aangegeven in bron 3, kan het gastouderschap ook financieel interessant zijn. Voor ouderen of opa’s die hun kleinkinderen regelmatig verzorgen, is het mogelijk om dit professioneel te doen en een vergoeding te ontvangen voor de uren die ze opvangen. Dit kan ook leiden tot aanspraak op kinderopvangtoeslag.
4. Werkvoldoening
Veel gastouders beschrijven hun werk als zinvol en voldoeninggevend. Ze genieten van de interactie met kinderen en de wetenschap dat ze een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van jonge kinderen. Dit maakt het beroep bovendien aantrekkelijk voor mensen die zin hebben in een betekenisvolle functie.
Opleiding tot gastouder
Als je niet beschikt over een geschikt diploma of wil je je kennis uitbreiden, zijn er opleidingen beschikbaar die je kunnen helpen. Zoals beschreven in bron 5, biedt het Deltion College en andere educatieve instellingen cursussen aan voor mensen die gastouder willen worden. Deze cursussen bereiden je voor op de verantwoordelijkheden van het beroep en sluiten aan bij de wettelijke eisen.
De opleiding is bedoeld voor iedereen die zin heeft in een carrière met kinderen. De inhoud van de cursus omvat zowel theoretische als praktische kennis, zoals kinderontwikkeling, veiligheid in de opvang, en communicatie met ouders. De duur van de opleiding varieert, maar meestal is er sprake van een intensieve cursus van enkele weken.
Na afronding van de opleiding ben je in staat om aan te sluiten bij een gastouderbureau en als gastouder te starten. De opleidingen zijn vaak flexibel opgesteld en kunnen online of in de praktijk worden gevolgd.
Gastouder in loondienst
Naast zelfstandig als gastouder werken, is het ook mogelijk om in loondienst te gaan bij een kinderopvangorganisatie die een gastouderbureau heeft. In dat geval ben je ondergeschikt aan de Cao Kinderopvang en moet je voldoen aan de kwalificatie-eisen die in deze cao worden genoemd.
Dit betekent dat je niet zelfstandig bent in jouw werk, maar onderdeel uitmaakt van een grotere organisatie. De voordelen zijn onder andere een vaste inkomsten, zorgverzekering en andere werknemersvoordelen.
Bemiddelingsmedewerker bij gastouderbureau
Een alternatieve functie binnen het gastouderbureau is die van bemiddelingsmedewerker. Deze medewerkers begeleiden gastouders en ouders tijdens de gastouderopvang. Ze zorgen voor het leggen van contacten, het opstellen van het contract en het begeleiden van zowel de gastouder als de ouders in het opvangproces.
De rol van het gastouderbureau
Het gastouderbureau speelt een centrale rol in het proces van gastouder worden. Het zorgt voor de registratie in het LRK, het opstellen van het contract, en het ondersteunen van de gastouder in haar werk. Daarnaast helpt het gastouderbureau met administratieve zaken en verzekeringen.
Het is aan te raden om een gastouderbureau te kiezen dat past bij jouw visie en omstandigheden. Het proces van registratie en starten als gastouder kan doorgaans binnen 2 maanden worden afgerond.
De toekomst van gastouderopvang
De vraag naar gastouderopvang blijft stijgen, zoals aangegeven in bron 5. In Nederland zijn momenteel ongeveer 94.000 kinderen die gebruikmaken van gastouderopvang. Ouders kiezen steeds vaker voor deze vorm van opvang vanwege de persoonlijke en huiselijke sfeer.
Voor gastouders betekent dit dat er veel mogelijkheden zijn om tewerk te raken en een stabiele inkomstenstroom te verkrijgen. Aangezien het aantal gastouders in verhouding tot de vraag nog steeds laag is, is het beroep goed geschikt voor mensen die willen starten in de kinderopvangsector.
Conclusie
Het beroep van gastouder biedt een unieke kans om jonge kinderen te verzorgen in een kleinschalige en persoonlijke omgeving. Het is een werkgelegenheid die zowel voldoening als flexibiliteit biedt. De eisen die aan het beroep worden gesteld zijn duidelijk gereglementeerd en omvatten onder andere het hebben van een geschikt diploma, een EHBO-certificaat, en een VOG.
Het proces van gastouder worden is goed gestructureerd en houdt een aantal stappen in, waaronder registratie bij een gastouderbureau, een risico-inventarisatie, en het ondertekenen van het contract. Opleidingen zijn beschikbaar voor mensen die hun kennis willen uitbreiden of die nog niet beschikken over een geschikt diploma.
De vraag naar gastouderopvang blijft groeien, wat betekent dat er veel kansen zijn voor wie dit beroep wil uitvoeren. Voor ouders is gastouderopvang een waardevolle keuze vanwege de veilige en persoonlijke sfeer. Voor gastouders betekent het een voldoeninggevend beroep dat aansluit bij hun passie voor kinderen.