Als alleenstaande ouder in Nederland die werkt en tegelijkertijd verantwoordelijk is voor de zorg en opvang van zijn of haar kind(eren), zijn er verschillende financiële hulpmiddelen beschikbaar om het budget voor buitenschoolse opvang (BSO) te verlichten. De overheid biedt subsidies en toeslagen aan ouders die hun kind(eren) bij een erkende kinderopvanginstelling hebben, waaronder ook BSO. Deze hulp kan aanzienlijk zijn, maar vereist wel het naleven van bepaalde voorwaarden. In dit artikel worden de beschikbare financiële ondersteuningen voor alleenstaande ouders bij buitenschoolse opvang besproken, inclusief hoe deze toeslagen worden berekend, welke voorwaarden gelden en hoe ouders deze kunnen aanvragen. Het artikel is gericht op alleenstaande ouders die hun kind(eren) naar BSO sturen en die willen weten of en hoe de overheid hen kan ondersteunen.
Algemene regels voor kinderopvangtoeslag
Kinderopvangtoeslag is een financiële bijdrage van de overheid aan ouders die hun kind(eren) naar een geregistreerde kinderopvangstelling sturen. Deze toeslag is bedoeld om de kosten van kinderopvang te verlagen, zodat ouders zich gemakkelijker aan het werk kunnen wijden of hun opleidingen kunnen volgen. Voor alleenstaande ouders bestaat er bovendien een extra tegemoetkoming, die automatisch wordt toegekend als zij het kindgebonden budget ontvangen en geen toeslagpartner hebben.
De toeslag is berekend op basis van een aantal factoren, waaronder het inkomen van de ouder, het aantal kinderen en het aantal opvanguren. Als alleenstaande ouder die werkt of studeert, is het mogelijk om kinderopvangtoeslag te ontvangen voor de buitenschoolse opvang. Het is belangrijk om te weten dat de toeslag alleen geldt voor geregistreerde kinderopvangvormen, zoals dagopvang, buitenschoolse opvang en gastouderopvang.
De hoogte van de toeslag wordt bepaald door het verschil tussen het uurtarief dat de opvanginstelling vraagt en een maximumuurtarief dat is vastgesteld door de overheid. Als de opvanginstelling bijvoorbeeld een uur €10 vraagt, maar het maximumtarief is €9,12, dan ontvangt de ouder €0,88 per uur aan toeslag. Ouders betalen wel altijd een eigen bijdrage, die hoger wordt naarmate hun inkomen stijgt.
Voorwaarden voor kinderopvangtoeslag
Om kinderopvangtoeslag te ontvangen, moeten ouders aan een aantal voorwaarden voldoen. Deze voorwaarden gelden ook voor alleenstaande ouders. Allereerst moet het kind naar een geregistreerde kinderopvangstelling gaan. Dit geldt ook voor buitenschoolse opvang. Daarnaast moet de ouder voldoen aan inkomensvoorwaarden. Voor alleenstaande ouders is het toetsingsinkomen van belang. Als het toetsingsinkomen hoger is dan het maximuminkomen dat is vastgesteld, is de toeslag beperkt of onmogelijk.
Een belangrijk voorwaard is dat de ouder werkt of studeert. Als de ouder bijvoorbeeld minder dan 12 uur per week werkt, is het mogelijk dat de toeslag niet of minder hoog is. De Belastingdienst gebruikt een formule om te bepalen hoeveel uren de ouder moet werken om recht te hebben op toeslag. Deze formule is afhankelijk van de leeftijd van het kind en het inkomen van de ouder.
Er is ook een overgangsregel wanneer de partner van een oudere werkloos wordt. In dat geval is er nog drie maanden recht op kinderopvangtoeslag. Als de partner langer dan drie maanden werkloos blijft, stopt de toeslag tenzij de ouder zelf voldoende uren werkt of studeert.
Buitenschoolse opvang (BSO) en kinderopvangtoeslag
Buitenschoolse opvang is bedoeld voor kinderen die naar school gaan en wordt aangeboden voor en na schooltijd, tijdens vrije dagen en schoolvakanties. BSO is een erkende vorm van kinderopvang en valt dus onder de kinderopvangtoeslag. Voor alleenstaande ouders is het dus mogelijk om toeslag te ontvangen voor BSO.
De toegankelijkheid van BSO is wettelijk vastgelegd. Basisscholen zijn verplicht om buitenschoolse opvang aan te bieden als ouders daarom vragen. Deze verplichting geldt voor alle basisscholen in Nederland. Het is belangrijk dat ouders deze regel goed begrijpen, omdat het hen mogelijk in staat stelt om BSO aan te vragen bij de school van hun kind, zelfs als de school een bepaalde voorkeur heeft voor bepaalde opvangvormen of instellingen.
Een belangrijk aspect van BSO is dat ouders een bijdrage moeten betalen. Dit is de eigen bijdrage, die afhankelijk is van het inkomen van de ouder. Voor alleenstaande ouders is dit een belangrijke overweging, omdat hun inkomen vaak lager is dan dat van ouders die samenwonen. De toeslag kan dus een aanzienlijke ondersteuning bieden bij de kosten van BSO.
Berekening van de kinderopvangtoeslag
De berekening van de kinderopvangtoeslag is gebaseerd op een aantal factoren, waaronder het aantal opvanguren, het uurtarief van de opvanginstelling en het maximumuurtarief dat door de overheid is vastgesteld. Voor 2025 zijn de maximumuurtarieven als volgt:
- Dagopvang (kinderdagverblijf): €10,25 per uur
- Buitenschoolse opvang (BSO): €9,12 per uur
- Gastouderopvang: €7,53 per uur
Als de opvanginstelling een hoger tarief vraagt dan het maximumtarief, moet de ouder het verschil zelf betalen. De toeslag wordt alleen berekend op het maximumtarief. Dit betekent dat ouders bijvoorbeeld €9,12 per uur toeslag kunnen ontvangen voor BSO, mits het uurtarief van de instelling niet hoger is dan dat bedrag.
Een voorbeeld: Als een alleenstaande ouder een kind heeft dat vier dagen per week naar BSO gaat, met een uurtarief van €9,12 per uur en 8 uur per dag, dan is het aantal opvanguren per week 32. De toeslag bedraagt dan 32 × €9,12 = €291,84 per week. Het totale bedrag per maand is dan ongeveer €1.167,36.
Extra ondersteuning voor alleenstaande ouders
Naast de kinderopvangtoeslag ontvangen alleenstaande ouders een extra tegemoetkoming in het levensonderhoud. Deze extra bijdrage heet de "alleenstaande ouderkop". Deze tegemoetkoming is automatisch verhoogd, mits de ouder het kindgebonden budget ontvangt en geen toeslagpartner heeft.
Daarnaast is er ook de mogelijkheid om de inkomensafhankelijke combinatiekorting te gebruiken. Deze korting is bedoeld om ouders te ondersteunen bij het combineren van werken en zorgen voor hun kinderen. De combinatiekorting is toegankelijk als het kind jonger is dan 12 jaar en is ingeschreven op het adres van de ouder.
Voor ouders die een bijstandsuitkering ontvangen, is er ook de mogelijkheid om een vrijstelling van arbeidsplicht te krijgen, mits het kind of kinderen jonger zijn dan 5 jaar. Deze regel geldt echter alleen onder bepaalde voorwaarden en vereist een aanvraag via de gemeente of de gemeentelijke dienst voor sociaal werk.
Aanpassing van het aantal opvanguren
Een belangrijk aspect van kinderopvangtoeslag is dat ouders het aantal opvanguren moeten aanpassen als hun werksituatie verandert. Als een alleenstaande ouder bijvoorbeeld minder gaat werken, moet het aantal opvanguren worden aangepast bij de Belastingdienst. Dit is belangrijk om ervoor te zorgen dat de toeslag niet hoger is dan de kosten van de opvang. Anders kan het gebeuren dat de ouder later een restbetaling moet maken.
Het aanpassen van het aantal opvanguren kan via de Belastingdienst of via de online dienst Mijn Belastingdienst. Hierbij is het belangrijk om de juiste data in te vullen en eventuele veranderingen in het werkrooster te melden. Ouders die werken of studeren en hun uren aanpassen, kunnen ook rekenen op een herberekening van de toeslag.
Tussenschoolse opvang (TSO) en kinderopvangtoeslag
Tussenschoolse opvang (TSO) is opvang tijdens de middagpauze van de basisschool. Hoewel de school verplicht is om TSO aan te bieden als ouders daarom vragen, is het niet mogelijk om kinderopvangtoeslag te ontvangen voor TSO. Dit geldt ook als de TSO is geregeld via een geregistreerde opvanginstelling. Voor alleenstaande ouders is dit een belangrijk verschil met andere vormen van kinderopvang, zoals BSO of dagopvang.
TSO is wettelijk verplicht voor basisscholen, maar ouders moeten er wel voor betalen. De bijdrage varieert per school, maar is meestal lager dan de kosten voor dagopvang of BSO. Als het kind in de middag op school blijft, is er dus geen toeslag beschikbaar. Voor ouders die willen profiteren van de kinderopvangtoeslag, is het dus belangrijk om andere vormen van opvang te overwegen, zoals BSO of dagopvang.
Kosten van buitenschoolse opvang (BSO)
De kosten van BSO variëren afhankelijk van de locatie, de leeftijd van het kind en de instelling waar de opvang wordt aangeboden. In Nederland is het gemiddelde uurtarief voor BSO ongeveer €9,12 per uur, wat het maximumtarief is voor toeslagen. Als de instelling een hoger tarief vraagt, moet de ouder het verschil zelf betalen.
Het is belangrijk om te weten dat ouders een eigen bijdrage moeten betalen, die afhankelijk is van hun inkomen. Voor alleenstaande ouders met een lager inkomen kan de toeslag een aanzienlijke ondersteuning bieden. Als de ouder bijvoorbeeld een toetsingsinkomen heeft van €36.500 per jaar en haar kind gaat vier dagen per week naar BSO, is de toeslag aanzienlijk.
Het is ook belangrijk om te weten dat BSO goedkoper kan zijn dan dagopvang of gastouderopvang, afhankelijk van de instelling en het uurtarief. In sommige gevallen is BSO duurder, maar met een toeslag van de overheid hoeft het niet duurder te zijn. Ouders kunnen via de Belastingdienst berekenen hoeveel toeslag ze kunnen ontvangen voor BSO.
Aanvragen en afwijkende situaties
Het aanvragen van kinderopvangtoeslag is een eenvoudig proces dat via de Belastingdienst kan worden gedaan. Ouders moeten een aanvraag indienen waarin ze aangeven hoeveel uren hun kind naar kinderopvang gaat, welke soort opvang het is en hoeveel het kost. Voor alleenstaande ouders is het belangrijk om te vermelden dat ze geen toeslagpartner hebben, zodat de extra bijdrage (alleenstaande ouderkop) automatisch wordt toegekend.
Er zijn ook situaties waarin afwijkende regels gelden. Bijvoorbeeld als een kind oud is geworden en niet langer naar BSO of dagopvang kan gaan. Kinderen kunnen opvang krijgen tot de 1e dag van de maand waarop ze naar het voortgezet onderwijs gaan. Vanaf dat moment is er geen recht meer op kinderopvangtoeslag. Voor ouders is het belangrijk om deze regel te kennen, zodat ze op tijd kunnen beslissen over andere vormen van opvang.
Een andere afwijkende situatie is wanneer een ouder in het buitenland woont of werkt. In dat geval kan kinderopvangtoeslag ook worden aangevraagd, mits het kind naar een geregistreerde opvanginstelling gaat. Voor ouders die in het buitenland wonen is het belangrijk om te weten dat de regels voor kinderopvangtoeslag in Nederland gelden, ook als het kind in het buitenland opvang ontvangt.
Conclusie
Voor alleenstaande ouders in Nederland is het mogelijk om kinderopvangtoeslag te ontvangen voor buitenschoolse opvang (BSO), zolang zij aan de voorwaarden voldoen. De toeslag is berekend op basis van het aantal opvanguren, het uurtarief en het inkomen van de ouder. Voor alleenstaande ouders is er bovendien een extra tegemoetkoming, die automatisch wordt toegekend. Deze extra ondersteuning helpt ouders bij het combineren van werken en zorgen voor hun kinderen.
Het is belangrijk dat ouders weten dat de toeslag alleen geldt voor geregistreerde opvangvormen en dat het aantal opvanguren moet worden aangepast als de werksituatie verandert. Tussenschoolse opvang (TSO) valt niet onder de toeslag, maar is wettelijk verplicht voor basisscholen. Voor ouders die willen profiteren van de toeslag is het dus belangrijk om BSO of dagopvang te overwegen.
De overheid ondersteunt ouders met jonge kinderen bij hun deelname aan de arbeidsmarkt, en de kinderopvangtoeslag is een belangrijk hulpmiddel in deze context. Voor alleenstaande ouders is deze ondersteuning vaak extra waardevol, omdat hun inkomen vaak lager is dan dat van ouders die samenwonen. Het aanvragen van de toeslag is een eenvoudig proces via de Belastingdienst, en ouders kunnen via de website van de Belastingdienst een proefberekening maken om te zien hoeveel toeslag ze kunnen ontvangen.