Geschillencommissie Kinderopvang: Wat behandelt ze en hoe werkt ze in het kader van buitenschoolse opvang?

De Geschillencommissie Kinderopvang speelt een belangrijke rol bij het oplossen van geschillen tussen ouders en kinderopvangondernemers. Deze commissie is van toepassing op zowel dagopvang voor kinderen van 0 tot 4 jaar als buitenschoolse opvang (BSO) voor kinderen van 4 tot 12 jaar. In dit artikel wordt ingegaan op de rol van de Geschillencommissie in het kader van buitenschoolse opvang. We zullen de onderwerpen behandelen die binnen haar competentie vallen, hoe ze klachten behandelt en welke uitspraken en besluiten ze in de praktijk neemt.

Inleiding

De Geschillencommissie Kinderopvang is een onafhankelijke instantie die geschillen tussen ouders en kinderopvangondernemers beslist. Ze richt zich op onderwerpen die verband houden met de uitvoering van opvangovereenkomsten, veranderingen, opzeggingen, annuleringen, kwaliteit van de opvang, kosten, opvangtijden en gedragingen van medewerkers. In het kader van buitenschoolse opvang worden hiermee vooral geschillen aangepakt die verband houden met het uitvoeren van contractuele afspraken en eventuele wijzigingen.

De commissie behandelt geen klachten tegen individuele gastouders, maar alleen tegen de instellingen of bureaus waar ze voor werken. Buitenschoolse opvangbedrijven zijn verplicht lid van de Geschillencommissie. Als ze dit niet zijn, kan de commissie de geschillen toch behandelen. Dit maakt het systeem toegankelijk voor alle betrokkenen.

Rol en competentie van de Geschillencommissie

De Geschillencommissie is opgericht om geschillen over kinderopvang te beslechten. Ze werkt op basis van de Algemene Voorwaarden voor Kinderopvang (AVK) en de wettelijke regelgeving. De commissie is bevoegd om geschillen te behandelen die zich voordoen bij:

Uitvoering van de overeenkomst: Dit betreft situaties waarin de opvang niet conform de overeengekomen afspraken wordt gegeven.
Veranderingen in de overeenkomst: Wanneer de ondernemer of ouder wil wijzigen aan de termijnen van de opvang, zoals veranderingen in de uren of locaties.
Opzegging van de overeenkomst en kosten daarvan: Als een partij de overeenkomst wil beëindigen, kan de commissie beslissen of de opzegging gerechtvaardigd is en welke kosten betrokken zijn.
Annulering van de overeenkomst en kosten daarvan: Dit geldt bijvoorbeeld in geval van noodgevallen of onverwachte omstandigheden.
Kwaliteit van de opvang: Ouders kunnen klachten indienen over de kwaliteit van de zorg, de omgang met kinderen of het gedrag van medewerkers.
Kosten van de opvang: Dispuuten over tarieven of extra kosten kunnen worden voorgelegd aan de commissie.
Opvangtijden: Als de opvang niet zoals overeengekomen wordt geleverd, kan dit ook voorwerp van klacht zijn.
Gedragingen van (medewerkers van) de ondernemer: Klachten over hoe medewerkers omgaan met ouders of kinderen vallen onder deze categorie.
Besluiten van de ondernemer waarin de oudercommissie zich niet kan vinden: Als de oudercommissie een besluit niet ondersteunt, kan dit worden voorgelegd aan de commissie.

De commissie behandelt dus geen klachten over de werking van individuele gastouders, maar richt zich op klachten tegen de instellingen of bureaus waar deze voor werken. Deze klachten moeten binnen het kader van de AVK en wettelijke regelgeving vallen.

Uitspraken en voorbeelden

1. Afschaling van BSO-locatie

In een recente uitspraak werd besproken of een ondernemer gerechtvaardigd was om een BSO-locatie te schrappen. De ondernemer had drie kinderen van een gezin in opvang, waarvan de oudste al buitenschoolse opvang ontving. De twee jongere kinderen stonden op de wachtlijst voor dezelfde BSO-locatie, met een geplande start in april 2025. Echter, in juli 2024 besloot de ondernemer dat geen nieuwe BSO-contracten meer zouden worden aangeboden voor kinderen van deze school.

De reden die de ondernemer gaf, was dat de GGD bij een inspectie had vastgesteld dat de locatie niet groot genoeg was voor 30 kinderen. Daardoor moest de opvang worden afgeschaald naar 20 kinderen. Hierdoor konden er minder medewerkers worden ingezet en was het niet haalbaar om kinderen van meerdere scholen op te halen. De ouder voelde zich gedupeerd en stelde dat er onduidelijkheid was over het besluit.

De commissie oordeelde dat de ondernemer voldoende aannemelijk had gemaakt dat de afschaling noodzakelijk was en tijdig met de ouders was besproken. Ook stelde de commissie dat aan een plaats op de wachtlijst geen rechten kunnen worden ontleend. De klacht werd daarom ongegrond verklaard.

2. Eenzijdige opzegging bij extra zorgbehoefte

In een andere uitspraak ging het om een situatie waarin een ondernemer een contract eenzijdig wilde beëindigen vanwege de extra zorgbehoefte van een kind. Een kind had door een fysieke aandoening extra zorg nodig, waardoor het voor de ondernemer moeilijk was om de normale opvang te bieden aan alle kinderen.

De commissie toetste of deze opzegging gerechtvaardigd was. Volgens de Algemene Voorwaarden voor Kinderopvang is een ondernemer alleen gerechtigd tot eenzijdige opzegging bij zwaarwegende redenen. In dit geval bleek dat de extra zorgbehoefte zo groot was dat het voor de onderneming niet redelijk was om het contract voort te zetten.

Voor zulke opzeggingen moet de ondernemer schriftelijk en gemotiveerd met de ouders overleggen. Bovendien moet er een opzegtermijn van minstens één maand zijn, en moet er een poging worden gedaan om een alternatieve oplossing te vinden die voor beide partijen acceptabel is.

In dit geval was de ondernemer niet in staat om een alternatieve opvang te bieden die aan de zorgbehoefte van het kind voldoet. De commissie concludeerde dat de opzegging gerechtvaardigd was, aangezien de omstandigheden niet langer redelijk waren om het contract voort te zetten.

Klachtenprocedure

Wanneer ouders of oudercommissies een klacht hebben, volgen ze meestal eerst een intern klachtenproces bij de onderneming. Als deze klacht niet opgelost wordt, kan het worden voorgelegd aan de Geschillencommissie.

De klacht moet in schriftelijke vorm worden ingediend en duidelijk aangeven wat het probleem is, wat de verwachtingen zijn en wat het verlangde resultaat is. De ondernemer ontvangt dan ook een kopie van de klacht en heeft de mogelijkheid om hierop te reageren. De Geschillencommissie zet vervolgens een onderzoek in en overweegt alle feiten en argumenten die van betekenis zijn.

De commissie kan een bindend advies geven, wat betekent dat de partijen hieraan moeten voldoen. Als een partij niet wil voldoen, kan de klacht worden voorgelegd aan de consumentenrechter of de inspectie.

Rol van de oudercommissie

De oudercommissie speelt een belangrijke rol in de opvangsituatie. Ze functioneert als een brug tussen ouders en het kinderopvangbedrijf. Als de oudercommissie zich niet kan vinden in een besluit van de onderneming, kan deze klacht ook worden voorgelegd aan de Geschillencommissie.

In een recente uitspraak werd besproken of een oudercommissie gerechtigd was tot bezwaar tegen een voorgenomen tariefsverhoging. De onderneming had de oudercommissie niet de lokale bedrijfseconomische gegevens willen verstrekken, waardoor de oudercommissie niet tot een advies kon komen. De commissie concludeerde dat de oudercommissie op basis van de verstrekte informatie tot een advies had kunnen komen, en dat het bezwaar ongegrond was.

Kwaliteit van de opvang

De kwaliteit van de opvang is een centraal thema in de activiteiten van de Geschillencommissie. Ouders kunnen klachten indienen over de kwaliteit van de zorg, de omgang met kinderen of het gedrag van medewerkers. Dit geldt zowel voor dagopvang als voor buitenschoolse opvang.

In een recente uitspraak werd een klacht behandeld over het gedrag van een medewerker in een kinderopvanginstelling. De klacht betrof dat de medewerker zich niet adequaat gedroeg in de aanwezigheid van ouders. De commissie oordeelde dat het gedrag van de medewerker niet aannemelijk was en dat het gedrag een negatieve impact had op de kwaliteit van de opvang. De klacht werd gegrond verklaard en de onderneming werd gevraagd om maatregelen te nemen om dit te voorkomen.

Uitspraken over de wettelijke basis

De Geschillencommissie toetst haar uitspraken aan de wettelijke basis, namelijk de Algemene Voorwaarden voor Kinderopvang (AVK) en de relevante wetgeving. Deze voorwaarden zijn vastgelegd om zowel ouders als ondernemers te beschermen en om duidelijkheid te scheppen over de rechten en plichten van beide partijen.

Bijvoorbeeld, artikel 10 en 11 van de AVK bepalen dat een ondernemer alleen eenzijdig een contract kan beëindigen bij zwaarwegende redenen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een ernstige aandoening bij een kind of bij het niet volgen van de contractuele afspraken door de ouder.

De commissie zet dus een juridisch toetsingskader op, waarbij ze niet alleen de feiten maar ook de relevante wetgeving in overweging neemt. Dit zorgt ervoor dat de uitspraken bindend zijn en juridisch steun hebben.

Conclusie

De Geschillencommissie Kinderopvang speelt een essentiële rol in het oplossen van geschillen tussen ouders en kinderopvangondernemers. In het kader van buitenschoolse opvang behandelt ze vooral geschillen over de uitvoering van contracten, eventuele wijzigingen, kwaliteit van de opvang en eventuele beëindigingen.

De commissie werkt op basis van de Algemene Voorwaarden voor Kinderopvang en wettelijke regelgeving. Ze is bevoegd om bindende uitspraken te doen en zorgt zo voor duidelijkheid en eerlijkheid in geschillen. De klachtenprocedure is duidelijk en transparant, en ouders kunnen terecht bij de commissie als interne oplossingen niet werken.

De uitspraken van de Geschillencommissie zijn voorbeeldrijk en geven inzicht in hoe geschillen in de praktijk worden aangepakt. Door deze uitspraken te volgen, kunnen zowel ouders als ondernemers zich beter oriënteren in de wereld van de kinderopvang en de wettelijke aspecten die hierbij van toepassing zijn.