De buitenschoolse opvang (BSO) speelt een cruciale rol in de opvoeding en zorg voor jonge kinderen. Tijdens de coronapandemie zijn er verschillende maatregelen genomen om de veiligheid en continuiteit van deze zorg te waarborgen. In dit artikel worden de maatregelen, betalingsverplichtingen, kwaliteit van de opvang, en communicatiestrategieën tijdens corona-gerelateerde sluitingen besproken, op basis van relevante bronnen. Het doel is om ouders, kinderopvanginstellingen en verantwoordelijke partijen een duidelijk overzicht te bieden van de praktijk en richtlijnen.
Inleiding
Tijdens de coronapandemie zijn kinderopvang- en buitenschoolse opvanginstellingen herhaaldelijk gesloten of verplicht tot aanpassingen. Deze maatregelen hadden invloed op de betalingsverplichtingen van ouders, de kwaliteit van het aanbod en de communicatie met betrokken partijen. Het kabinet en autoriteiten zoals de GGD en de Belastingdienst gaven regelgeving en aanbevelingen afhankelijk van de situatie. In dit artikel wordt ingegaan op de relevante maatregelen, de financiële verplichtingen van ouders, de kwaliteit van het aanbod en de communicatiestrategieën die werden aangehouden tijdens corona-gerelateerde sluitingen van de buitenschoolse opvang.
Betaling van de buitenschoolse opvang tijdens coronasluiting
Een van de belangrijkste zaken voor ouders tijdens een corona-gerelateerde sluiting van de buitenschoolse opvang is de vraag of zij verplicht zijn om te blijven betalen. Het kabinet roept ouders op om de factuur van de buitenschoolse opvang door te blijven betalen voor de periode dat deze opvang gesloten is. Dit gold bijvoorbeeld voor de periode van 21 december 2021 tot 10 januari 2022. Het doel is om de financiële stabiliteit van kinderopvanginstellingen te waarborgen, zodat ze bij heropening weer operationeel zijn en de kwaliteit van de zorg behouden.
De Belastingdienst gaf aan dat ouders tijdens een sluiting van de buitenschoolse opvang geen afmelding mochten doen bij hun kinderopvangorganisatie, de factuur volledig moesten betalen en geen aanpassing mochten doen aan hun kinderopvangtoeslag als het aantal uren veranderde. Een uitgebreide uitleg werd gegeven over de tijdelijke tegemoetkomingsregeling kinderopvang (TTKO), die geldt voor de periode dat de opvang gesloten was. Ouders die onder deze regeling vielen, kregen begin juni vanzelf een brief van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) over de vergoeding die zij zouden ontvangen.
Deze regeling betrof de periode van 16 december 2020 tot en met 18 april 2021. Deze maatregel is sinds 19 april 2021 beëindigd, doordat de buitenschoolse opvang weer geopend was. De Belastingdienst benadrukte ook dat ouders hun kinderopvangtoeslag wel aan konden passen als er andere veranderingen waren, bijvoorbeeld een verandering in inkomen.
Deze betalingsverplichting is van groot belang voor de financiële continuïteit van kinderopvanginstellingen. Het betekent dat ouders verantwoordelijk zijn voor het betalen van de opvang, ook als hun kind de opvang niet gebruikt tijdens een sluiting. Het kabinet benadrukte dat ouders deze verplichting zouden moeten naleven, om te zorgen voor de langdurige duurzaamheid van de kinderopvangsector.
Kwaliteit van de buitenschoolse opvang
Naast de betalingsverplichting is ook de kwaliteit van de buitenschoolse opvang een belangrijk onderwerp. De emotionele kwaliteit van interacties in de BSO is over het algemeen goed. Echter, er zijn groepen waar minder positieve interacties voorkomen. Het activiteitenaanbod in de BSO houdt het op peil, maar is beperkt na corona en vaak te eenzijdig. Er is weinig variatie in activiteiten, en het draait vaak om vrij spel zonder begeleiding. Ook de ruimte en inrichting zijn niet altijd optimaal afgestemd op de behoeften van kinderen in de basisschoolleeftijd.
In de gastouderopvang is de emotionele kwaliteit goed, maar de educatieve kwaliteit verschilt sterk per gastouder. Het activiteitenaanbod is stabiel, maar minder gevarieerd dan in andere vormen van opvang. De omgeving en materialen zijn vaak basaal en afhankelijk van de thuissituatie van de gastouder.
Volgens de LKK (Landelijke Kwaliteitskenmerken) 2024 zijn er verbeterpunten in de BSO en gastouderopvang. De grootste kansen liggen in het versterken van het activiteitenaanbod en het verder ontwikkelen van de educatieve kwaliteit. Ook blijft een goede beroepskracht-kindratio en stabiliteit in het personeelsbestand cruciaal voor de kwaliteit van de zorg.
De kwaliteit van de BSO is vooral gericht op ontspanning en speelactiviteiten, wat belangrijk is voor de ontwikkeling van jonge kinderen. Echter, tijdens de coronapandemie zijn er uitdagingen geweest in het aanbod van educatieve activiteiten. De beperkte interactie en variatie in activiteiten kunnen invloed hebben op de leergemakken en sociale ontwikkeling van kinderen. Het is daarom belangrijk dat kinderopvanginstellingen deze zaken in de gaten houden en waar mogelijk verbeteringen doorvoeren.
Communicatie en klachtenbehandeling
Communicatie tussen kinderopvanginstellingen, ouders en autoriteiten speelt een belangrijke rol tijdens corona-gerelateerde maatregelen. Ouders moesten bijvoorbeeld weten hoe ze te reageren op klachten bij hun kind en wanneer het kind thuis moest blijven. Kinderen met klachten die herkenbaar zijn en passen bij bestaande luchtwegaandoeningen, zoals hooikoorts of astma, kunnen zonder coronatest naar de opvang. Echter, bij klachten die passen bij het coronavirus wordt aangeraden om te laten testen. Als de klachten veranderen, moet het kind thuis blijven tot die voorbij zijn. Bij klachten die langer dan een week aanhouden, wordt contact met een arts aanbevolen.
Bij een bevestigde corona-infectie wordt bron- en contactonderzoek gedaan door de GGD. De GGD informeert personen die in contact zijn geweest met een besmette persoon en bepaalt welke maatregelen nodig zijn. Huisgenoten van een corona-patiënt moeten 14 dagen in quarantaine blijven, omdat zij ziek kunnen worden tot 14 dagen na het laatste contact.
Ouders en kinderopvanginstellingen hebben ook verantwoordelijkheden in de communicatie. Elke school en kinderopvang heeft zijn eigen verantwoordelijkheid in de communicatie naar ouders. Als een kinderopvang nauw verbonden is met een school, wordt geadviseerd om in overleg te treden voor het bepalen van de communicatiestrategie.
De brancheorganisatie is leidend in de communicatie over het coronavirus en de maatregelen die van toepassing zijn op de kinderopvang. De brancheorganisatie ontvangt informatie van de Rijksoverheid en communiceert deze verder naar de instellingen en ouders. Het is belangrijk dat ouders en instellingen deze richtlijnen volgen om de verspreiding van het virus te beperken.
Corona-maatregelen in de verschillende fases
Het kabinet heeft een strategie opgesteld om te reageren op een eventuele opleving van het coronavirus. Deze strategie is opgedeeld in vier fases, van licht naar zwaar. In de eerste fase (preventie, donkergroen) worden basismaatregelen genomen, zoals het wassen van handen, hoesten en niezen in de elleboog, en het testen bij klachten. In de tweede fase (preventie, groen) komen er voorzorgsmaatregelen, zoals meer aandacht voor mensen met kwetsbare gezondheid. In de derde fase (oranje, interventie) worden maatregelen genomen om contacten te beperken, zoals het aanbrengen van mondkapjes en het aanhouden van afstand. In de vierde fase (rood, interventie) worden maatregelen genomen die verder gaan om contacten te beperken, zoals het verminderen van het aantal kinderen in ruimtes.
Deze fases zijn uitgewerkt voor alle onderwijssectoren en de kinderopvang. Elke instelling heeft eigen draaiboeken opgesteld om de maatregelen aan te passen aan hun locatie en situatie. De maatregelen zijn bedoeld om zowel de gezondheid van kinderen en personeel te beschermen als de continuiteit van de zorg te waarborgen.
De communicatie met ouders en andere betrokken partijen is essentieel in deze fases. Het is belangrijk dat ouders weten welke maatregelen van toepassing zijn en hoe zij zich moeten gedragen. Ook is het belangrijk dat kinderopvanginstellingen duidelijk communiceren over de toegang van kinderen, de betalingsverplichtingen en de kwaliteit van het aanbod.
Invloed van corona op het activiteitenaanbod
Het activiteitenaanbod in de buitenschoolse opvang is tijdens de coronapandemie beïnvloed. Het is vaak minder gevarieerd en afhankelijk van de beschikbaarheid van materialen en ruimte. Kinderopvanginstellingen hebben moeite gehad om educatieve activiteiten aan te bieden vanwege de beperkte interacties en veiligheidsmaatregelen. De educatieve kwaliteit is minder dan gewenst, vooral in de BSO en bij gastouders.
Het activiteitenaanbod is vaak gericht op vrij spel en ontspanning, wat belangrijk is voor jonge kinderen. Echter, tijdens de coronapandemie is er minder begeleiding en variatie in activiteiten geweest. Dit kan invloed hebben op de leergemakken en sociale ontwikkeling van kinderen.
Kinderopvanginstellingen moeten dit in de gaten houden en waar mogelijk verbeteringen doorvoeren. Het is belangrijk om educatieve activiteiten aan te bieden die passen bij de ontwikkelingsfase van de kinderen. Ook is het belangrijk om variatie in activiteiten te bieden, zodat kinderen kunnen leren en groeien.
Quarantaine en teststrategieën
Quarantaine- en teststrategieën zijn essentieel om de verspreiding van het coronavirus te beperken. Kinderen, ouders en personeel blijven thuis bij klachten zoals neusverkoudheid, loopneus, niezen, keelpijn, lichte hoest, plotseling verlies van reuk of smaak, verhoging of koorts. Na 24 uur klachtenvrij mogen deze personen weer naar school of kinderopvang.
Als een kind thuissaat, is het belangrijk dat ouders contact blijven met de kinderopvanginstelling en weten welke maatregelen van toepassing zijn. Het is ook belangrijk dat ouders weten wanneer hun kind weer terug kan naar de opvang. Bij klachten die passen bij het coronavirus wordt aangeraden om te laten testen. Sinds 1 juni kan iedereen met klachten zich laten testen via een afspraak. Het testen helpt om besmettingen op te sporen en de verspreiding van het virus te beperken.
Het is ook belangrijk dat ouders weten dat hun kind niet naar school of kinderopvang mag als een huisgenoot van het kind ziek is met klachten en koorts. In dat geval moet het kind thuis blijven. Deze maatregel helpt om de verspreiding van het virus te beperken en om de gezondheid van andere kinderen en personeel te beschermen.
Invloed van corona op de betaling van de kinderopvangtoeslag
De betaling van de kinderopvangtoeslag is een belangrijk onderwerp tijdens corona-gerelateerde maatregelen. Ouders moeten weten welke veranderingen er zijn en hoe ze hiermee om moeten gaan. Tijdens een sluiting van de buitenschoolse opvang moeten ouders hun kinderopvangtoeslag niet aanpassen als het aantal uren verandert. Echter, als er andere veranderingen zijn, zoals een verandering in inkomen, kan de toeslag wel aangepast worden.
De tijdelijke tegemoetkomingsregeling kinderopvang (TTKO) is een belangrijke maatregel voor ouders die een eigen bijdrage betalen voor de buitenschoolse opvang. Ouders die onder deze regeling vallen, ontvangen een vergoeding voor hun eigen bijdrage. Deze vergoeding wordt bepaald op basis van het aantal uren dat de kinderopvang in rekening brengt. Ouders krijgen begin juni een brief van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) met informatie over de vergoeding.
De betaling van de kinderopvangtoeslag is belangrijk voor ouders om te weten hoeveel ze moeten betalen en wat er verandert tijdens corona-gerelateerde maatregelen. Het is belangrijk dat ouders zich op de hoogte houden van de regels en maatregelen van de Belastingdienst en andere autoriteiten.
Conclusie
De buitenschoolse opvang speelt een cruciale rol in de opvoeding en zorg voor jonge kinderen. Tijdens de coronapandemie zijn er verschillende maatregelen genomen om de veiligheid en continuiteit van deze zorg te waarborgen. Ouders zijn verplicht om de factuur van de buitenschoolse opvang door te blijven betalen tijdens sluitingen. De kwaliteit van de opvang is een belangrijk onderwerp, met verbeterpunten in het activiteitenaanbod en de educatieve kwaliteit. Communicatie en klachtenbehandeling zijn essentieel voor de samenwerking tussen ouders, instellingen en autoriteiten. Quarantaine- en teststrategieën zijn belangrijk om de verspreiding van het virus te beperken. De betaling van de kinderopvangtoeslag is een belangrijk onderwerp voor ouders, met maatregelen zoals de tijdelijke tegemoetkomingsregeling kinderopvang.
Bronnen
- Blijf buitenschoolse opvang betalen ondanks corona-sluiting
- Tijdelijke sluiting buitenschoolse opvang vanwege corona vanaf 16 december 2020
- Kwaliteit van de kinderopvang: verschraling activiteitenaanbod
- Veelgestelde vragen coronavirus en kinderopvang
- Strategie voor de lange termijn met corona: onderwijs en kinderopvang