De Ziekte van Lyme bij Kinderen: Herkenning, Preventie en Behandeling
juni 18, 2025
De vijfde ziekte, ook wel erythema infectiosum genoemd, is een veelvoorkomende kinderziekte die voornamelijk kinderen tussen de 4 en 10 jaar treft, hoewel ook jongere kinderen en volwassenen de ziekte kunnen oplopen. De ziekte wordt veroorzaakt door het parvovirus B19 en kenmerkt zich door specifieke symptomen, waaronder rode wangen en een huiduitslag die zich over het lichaam kan verspreiden. Hoewel de vijfde ziekte over het algemeen mild verloopt, is het belangrijk voor ouders en verzorgers om de symptomen te herkennen en te weten wanneer medisch advies nodig is. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van de vijfde ziekte, gebaseerd op beschikbare informatie.
Wat is de Vijfde Ziekte?
De vijfde ziekte is een virale infectie die relatief mild verloopt bij kinderen. De naam ‘vijfde ziekte’ is historisch; de ziekte werd zo genoemd omdat het de vijfde in een lijst van veelvoorkomende kinderziekten was die in het verleden werden beschreven. De ziekte komt vooral voor in het voorjaar en de vroege zomer, met epidemieën die om de 3 tot 5 jaar voorkomen. De infectie wordt overgedragen via druppeltjes in de lucht, bijvoorbeeld bij hoesten, niezen of praten. Besmetting kan al plaatsvinden voordat de symptomen zichtbaar zijn, wat de verspreiding bemoeilijkt.
Symptomen van de Vijfde Ziekte
De symptomen van de vijfde ziekte beginnen vaak met algemene klachten zoals koorts, hoofdpijn, een loopneus en spierpijn. Deze symptomen zijn echter niet altijd aanwezig en kunnen mild zijn. Het meest kenmerkende symptoom is de rode uitslag op de wangen, die eruitziet alsof het kind geslagen is. Deze uitslag wordt vaak omschreven als ‘vuurrode wangen’. Na de uitslag op de wangen, verspreidt de huiduitslag zich naar de romp, billen, armen en benen. De vlekjes kunnen samenvloeien tot grotere rode plekken en kunnen jeuken.
De incubatietijd, de periode tussen besmetting en het verschijnen van de symptomen, bedraagt 6 tot 16 dagen. De uitslag verdwijnt meestal binnen 7 tot 10 dagen, maar kan tijdelijk terugkomen bij warmte, kou, inspanning of stress. Bij volwassenen kan de vijfde ziekte zich anders uiten, met name in de vorm van pijn en stijfheid van de handen en voeten.
Besmetting en Preventie
De vijfde ziekte is het meest besmettelijk in de periode voordat de uitslag zichtbaar is. Zodra de uitslag verschijnt, is het kind niet meer besmettelijk. Omdat de ziekte al besmettelijk is voordat er symptomen zijn, is het moeilijk om de verspreiding te voorkomen. Goede handhygiëne kan helpen om de verspreiding van het virus te verminderen, maar biedt geen volledige bescherming.
Ongeveer 60% van de volwassenen is al eens besmet met het parvovirus B19 en is daardoor immuun voor de vijfde ziekte. Een bloedonderzoek kan vaststellen of iemand immuun is.
Vijfde Ziekte en Zwangerschap
Een bijzondere aandachtspunt is de vijfde ziekte bij zwangere vrouwen. Als een zwangere vrouw in de eerste helft van haar zwangerschap de vijfde ziekte oploopt en niet immuun is, is er een verhoogd risico op een miskraam of een doodgeboren kind. Het risico wordt geschat op ongeveer 2%, maar kan variëren. Het is daarom belangrijk dat zwangere vrouwen contact opnemen met hun verloskundige als ze in contact komen met iemand die de vijfde ziekte heeft.
Behandeling en Verzorging
Er is geen specifieke behandeling voor de vijfde ziekte. De ziekte gaat vanzelf over. De behandeling is gericht op het verlichten van de symptomen. Bij jeuk kan een crème of zalf worden gebruikt, zoals koelzalf of zinkoxide schudsel. Als het kind zich niet lekker voelt, kan paracetamol worden gegeven om de koorts te verlagen en de pijn te verminderen. Het is belangrijk om de bijsluiter te lezen en de juiste dosering te volgen.
Het kind mag gewoon naar school of het kinderdagverblijk, omdat het niet meer besmettelijk is zodra de uitslag zichtbaar is. Het is wel verstandig om de leiding te informeren, zodat zij andere ouders kunnen attenderen op de mogelijkheid van besmetting.
Wanneer een Arts Raadplegen?
In de meeste gevallen is het niet nodig om een arts te raadplegen bij de vijfde ziekte. Er zijn echter situaties waarin medisch advies noodzakelijk is:
- Als het kind jonger is dan 3 maanden en koorts heeft.
- Als het kind steeds zieker wordt, bijvoorbeeld als het niet wil eten of drinken, steeds moet overgeven, suf is of benauwd raakt.
- Als de zwangere vrouw in contact komt met iemand met de vijfde ziekte.
Vijfde Ziekte versus Zesde Ziekte
Het is belangrijk om de vijfde ziekte te onderscheiden van de zesde ziekte. De zesde ziekte begint met hoge koorts, gevolgd door een uitslag. De vijfde ziekte begint vaak met rode wangen en daarna een uitslag over het lichaam. De zesde ziekte komt voornamelijk voor bij kinderen jonger dan tweeënhalf jaar.
Terugkerende Vlekjes
Na het doormaken van de vijfde ziekte kunnen de vlekjes soms tijdelijk terugkomen, bijvoorbeeld bij warmte, kou, inspanning of stress. Dit is normaal en geen reden tot bezorgdheid. De vlekjes verdwijnen dan snel weer.
Immuniteit
Na het doormaken van de vijfde ziekte bouwt het lichaam antistoffen op tegen het virus, waardoor het kind levenslang beschermd is tegen een nieuwe infectie.
Recente Ontwikkelingen
Er is onduidelijkheid over een mogelijke toename van het aantal gevallen van de vijfde ziekte. Dit zou kunnen komen doordat het parvovirus B19 tijdens de coronapandemie door de coronamaatregelen minder rondging, waardoor meer mensen vatbaar zijn geworden. Nu de maatregelen zijn versoepeld, kan de ziekte zich weer gemakkelijker verspreiden.
Conclusie
De vijfde ziekte is een milde kinderziekte die voornamelijk kinderen tussen de 4 en 10 jaar treft. De ziekte kenmerkt zich door rode wangen en een huiduitslag die zich over het lichaam kan verspreiden. Hoewel de ziekte over het algemeen onschuldig is, is het belangrijk om de symptomen te herkennen en te weten wanneer medisch advies nodig is, met name bij zwangere vrouwen. Goede handhygiëne kan helpen om de verspreiding van het virus te verminderen, maar biedt geen volledige bescherming. Na het doormaken van de ziekte is het kind levenslang immuun.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
