Een verkoudheid is een veelvoorkomende aandoening bij jonge kinderen, met name peuters. Omdat het immuunsysteem van een peuter nog in ontwikkeling is, komen verkoudheden frequent voor, soms wel tien keer per jaar [7, 9]. Hoewel een verkoudheid meestal onschuldig is, kan het voor zowel het kind als de ouders vervelend zijn. Dit artikel biedt een overzicht van de oorzaken, symptomen, verzorging en wanneer het raadzaam is om medische hulp te zoeken bij een verkoudheid bij een kind van twee jaar. Alle informatie is gebaseerd op beschikbare richtlijnen en adviezen.
Wat is een Verkoudheid?
Een verkoudheid is een ontsteking van het slijmvlies in de neus, keel en bijholten [9]. Het wordt veroorzaakt door virussen, waarvan er vele verschillende soorten bestaan [1, 7]. Een kind kan meerdere keren achter elkaar verkouden zijn, omdat het telkens om een ander virus gaat [7]. Het virus verspreidt zich via vochtdruppeltjes in de lucht, bijvoorbeeld bij hoesten of niezen, of via contact met besmette oppervlakken [9].
Symptomen van een Verkoudheid bij een Peuter
De symptomen van een verkoudheid bij een peuter zijn vergelijkbaar met die bij volwassenen [7]. Deze kunnen omvatten:
- Een snotneus of loopneus
- Verstopte neus
- Hoesten
- Rode ogen of ‘snotogen’ (met gelige prut in de ooghoeken) [7, 9]
- Keelpijn
- Koorts (lichaamstemperatuur van 38 graden Celsius of hoger) [10]
- Hangerigheid en verminderde eetlust [10]
Soms kunnen ook oorontstekingen optreden, die zich uiten in het wrijven of trekken aan de oren [10]. Bij benauwdheid, een piepende ademhaling, sufheid of slecht drinken (minder dan de helft van normaal) is direct medisch advies noodzakelijk [4].
Verzorging van een Verkouden Peuter
Een verkoudheid geneest vanzelf, meestal binnen een paar dagen tot een paar weken [1, 3]. Medicijnen zijn over het algemeen niet nodig [1, 5]. De focus ligt op het verlichten van de symptomen en het comfortabel houden van het kind. De volgende maatregelen kunnen helpen:
- Hygiëne: Leer het kind om bij het hoesten en niezen in de elleboog te hoesten of niezen [9]. Regelmatig handen wassen is ook belangrijk [9].
- Neusverzorging: Gebruik neusspray of neusdruppels met zoutoplossing om de neus te bevochtigen en het slijm los te maken [1, 5]. Voor baby's en kinderen onder de twee jaar is het gebruik van xylometazoline niet aanbevolen [5]. Bij kinderen tussen de 2 en 6 jaar kan xylometazoline 0,05% overwogen worden, maar met voorzichtigheid vanwege mogelijke beschadiging van het neusslijmvlies [5].
- Vochttoevoer: Zorg ervoor dat het kind voldoende drinkt om uitdroging te voorkomen [7].
- Vochtige lucht: Een warme douche of een luchtbevochtiger kan helpen om de luchtwegen te bevochtigen en de symptomen te verlichten [7].
- Hoog slapen: Laat het kind iets hoger slapen om de ademhaling te vergemakkelijken [3].
- Verlichting van keelpijn: Geef het kind regelmatig iets te drinken en laat het eventueel zuigen aan een dropje, snoepje of waterijsje [1].
- Rust: Zorg ervoor dat het kind voldoende rust krijgt [1].
Het stomen boven een kom heet water (maximaal 60 graden Celsius) kan verlichting bieden bij een verstopte neus, maar wees voorzichtig met verbranding, vooral bij jonge kinderen [1].
Wanneer Contact Opnemen met een Arts?
Hoewel de meeste verkoudheden vanzelf overgaan, zijn er situaties waarin het raadzaam is om contact op te nemen met een arts [4, 5]. Dit geldt in het bijzonder voor:
- Baby's jonger dan 3 maanden: Bel direct de huisarts of huisartsen-spoedpost [4].
- Benauwdheid of piepende ademhaling: Dit kan wijzen op een ernstiger aandoening [4].
- Sufheid: Als het kind moeilijk wakker te krijgen is of niet reageert op prikkels [4].
- Slecht drinken: Als het kind minder dan de helft van de normale hoeveelheid drinkt [4].
- Hoge koorts: Bij minimaal 24 uur een temperatuur van boven de 38 graden Celsius [7].
- Aanhoudende klachten: Als de verkoudheid langer dan 15 dagen duurt [1].
- Verslechtering van de symptomen: Als de klachten verergeren of nieuwe klachten optreden [7].
Het is belangrijk om te onthouden dat een verkoudheid soms een symptoom kan zijn van een andere, ernstiger aandoening, zoals het RS-virus [3].
Zwemmen met een Verkouden Kind
Het advies over zwemmen met een verkouden kind is niet eenduidig [2]. Sommigen zijn van mening dat het geen probleem is als het kind verder fit is, terwijl anderen waarschuwen voor het risico op longontsteking [2]. Het is belangrijk om de temperatuur van het kind in de gaten te houden, omdat afkoeling in het water de weerstand kan verlagen [2]. Als het kind verhoging of lichte koorts heeft, is zwemmen af te raden [2]. In de huidige situatie, met aandacht voor besmetting, is het wellicht verstandig om zwemmen uit te stellen om anderen niet aan te steken [2].
Hoesten bij een Verkoudheid
Hoesten is een veelvoorkomend symptoom van een verkoudheid [6]. Het helpt om de luchtwegen schoon te houden. Er zijn geen medicijnen die hoesten effectief bestrijden [6]. Hoestdrankjes en hoesttabletten bieden geen bewezen voordeel [6]. Het is belangrijk om de oorzaak van de hoest te achterhalen, omdat hoesten ook kan worden veroorzaakt door andere aandoeningen, zoals astma of kinkhoest [6].
Preventie
Het voorkomen van verkoudheden is lastig, omdat virussen gemakkelijk verspreidbaar zijn [9]. Goede hygiëne, zoals regelmatig handen wassen en het vermijden van contact met zieke mensen, kan helpen om de kans op besmetting te verminderen [9].
Conclusie
Een verkoudheid is een veelvoorkomende aandoening bij peuters. Hoewel vervelend, verloopt het meestal zonder complicaties. Door de symptomen te verlichten en het kind voldoende rust en vocht te geven, kan de herstelperiode worden verkort. Het is belangrijk om te weten wanneer medische hulp noodzakelijk is, met name bij jonge baby's of bij ernstige symptomen. Een goede hygiëne kan helpen om de verspreiding van verkoudheden te voorkomen.
