Het ouderschapsverlof bij de geboorte van een meerling, zoals tweelingen of drielingen, is een thema dat aandacht verdient vanwege de bijzondere omstandigheden waarin ouders zich hierbij bevinden. De wetgeving en regelingen rondom ouderschapsverlof zijn specifiek aangepast voor gezinnen die meerdere kinderen tegelijk ontvangen, zowel bij biologische geboorte als bij adoptie of pleegzorg. Deze aandacht is begrijpelijk: meerlingouders staan niet alleen voor de fysieke en emotionele uitdagingen van het opvoeden van meerdere baby’s tegelijk, maar ook voor het afwegen van werk- en privéleven in een complexe situatie.
In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de rechten en regelingen op het gebied van ouderschapsverlof bij een meerling. De nadruk ligt op de juridische kaders, de mogelijke uitbreidingen van het ouderschapsverlof en de financiële ondersteuning die beschikbaar is via de Wet Aangestelde Zorg en Opvoeding (WAZO) en de Wet Betaald Ouderschapsverlof (WBO). Tevens wordt ingegaan op de praktische toepassing, inclusief de verantwoordelijkheden van zowel werknemers als werkgevers, en op de regelingen die vanaf 2022 zijn ingevoerd.
Rechten en regelingen voor ouderschapsverlof bij een meerling
Het ouderschapsverlof is een juridisch vastgelegde regeling waarmee werknemers tijdelijk hun werkzaamheden kunnen onderbreken om zich volledig te richten op het opvoeden van hun kinderen. Bij een meerling, zoals tweelingen of drielingen, is het ouderschapsverlof per kind berekend, wat betekent dat ouders voor elk kind afzonderlijk recht hebben op 26 maal de arbeidsduur per week aan ouderschapsverlof. Dit betekent dat bijvoorbeeld bij de geboorte van tweelingen, een werknemer tweemaal 26 keer de arbeidsduur per week aan ouderschapsverlof kan opnemen. De verlofperiode kan worden ingepland binnen het kader van vier weken na de geboorte van het kind of adoptie.
Het ouderschapsverlof is standaard onbetaald, tenzij dit anders is overeengekomen in een cao (collectieve arbeidsovereenkomst) of in een individuele arbeidsovereenkomst. Vanaf 2 augustus 2022 is er echter een uitbreiding van de regeling: voor 9 van de 26 verlofweken is een uitkering mogelijk via UWV, ter hoogte van 70% van het (maximum)dagloon. Deze uitkering is alleen beschikbaar als het verlof in het eerste levens- of adoptiejaar van het kind wordt genomen. Bij een tweeling betekent dit dat er in theorie 18 verlofweken kunnen zijn waarop een uitkering is toegestaan, mits deze binnen het kader van het eerste levensjaar van elk kind worden genomen.
Een belangrijk aspect van ouderschapsverlof bij een meerling is dat het verlof voor meerdere kinderen tegelijk kan worden opgenomen. Dit betekent dat ouders niet verplicht zijn om eerst het ouderschapsverlof voor één kind te voltooien vooraleer het verlof voor een tweede kind in te nemen. Deze regeling biedt een zekere flexibiliteit, aangezien het voor ouders van meerling vaak onpraktisch is om het verlof voor elk kind afzonderlijk te plannen.
Aanvullend partnerverlof bij meerling
Sinds 1 juli 2020 is er ook aandacht voor partners in de regelingen rondom ouderschapsverlof. Partners kunnen aanspraak maken op aanvullend partnerverlof, wat betekent dat zij naast hun eigen verlof ook een extra verlofperiode kunnen opnemen. Voor een meerling geldt echter hetzelfde als voor ouders: de partner heeft geen recht op extra verlof boven de standaardregeling. Bij een tweeling is het partnerverlof echter dubbel zo lang toegestaan. Dit betekent dat partners bijvoorbeeld in theorie twee keer 5 weken verlof kunnen opnemen, mits dit binnen het kader van vier weken na de geboorte van elk kind wordt ingepland.
Het aanvullend partnerverlof is betaald via UWV (70% van het salaris) en moet binnen zes maanden na de geboorte van het kind of adoptie worden opgenomen. Dit verlof is in principe alleen beschikbaar voor partners die het verlof opnemen binnen vier weken na de geboorte van het kind of adoptie, en binnen zes maanden na de geboorte. Het aanvullend partnerverlof is dus een tijdelijke ondersteuning die specifiek bedoeld is voor de eerste maanden na de geboorte of adoptie van een kind.
Specifieke regelingen bij adoptie of pleegzorg
Ouderschapsverlof is niet alleen beschikbaar bij biologische geboorte, maar ook bij adoptie of pleegzorg. In deze gevallen geldt dat ouderschapsverlof beschikbaar is voor elk kind, op voorwaarde dat het kind bij de werknemer woont en nog geen 8 jaar is. Dit geldt ook bij de adoptie van meerdere kinderen tegelijk of bij het starten van pleegzorg voor meerdere kinderen.
Bij adoptie of pleegzorg is het ouderschapsverlof eveneens per kind berekend. Dat betekent dat ouders bijvoorbeeld bij de adoptie van twee kinderen, tweemaal recht hebben op 26 maal de arbeidsduur per week aan ouderschapsverlof. Vanaf 2022 is er ook een uitkering mogelijk via UWV voor 9 van de 26 weken ouderschapsverlof, mits deze binnen het eerste levens- of adoptiejaar van het kind worden genomen.
Een belangrijk verschil tussen biologische geboorte en adoptie is echter dat ouderschapsverlof bij adoptie of pleegzorg niet automatisch wordt ingeleid door een medische reden. In de praktijk betekent dit dat ouders in deze situaties extra aandacht moeten besteden aan het opstellen van een verlofplan in overleg met hun werkgever.
Aanvragen en afhandeling van ouderschapsverlof
Het ouderschapsverlof moet worden aangevraagd bij de werkgever, minstens twee maanden voor aanvang. Het is belangrijk dat werknemers dit vooraf doen, zodat de werkgever voldoende tijd heeft om het verlofplan te bespreken en te beoordelen. De werkgever kan het verlofplan aanpassen of verifiëren, maar de werknemer heeft het recht om het verlof aan te vragen binnen het kader van 26 maal de arbeidsduur per week.
Het verlofplan kan op verschillende manieren worden opgesteld, afhankelijk van de wensen van de werknemer en de mogelijkheden van de werkgever. Het verlof kan bijvoorbeeld in blokken worden genomen, of verspreid over meerdere maanden of jaren. Het is echter belangrijk om rekening te houden met de wettelijke kaders, zoals het maximum van 26 weken ouderschapsverlof per kind en het feit dat het verlof binnen vier weken na de geboorte of adoptie moet worden ingepland.
Bij een meerling is het aanvragen van ouderschapsverlof iets ingewikkelder, omdat ouders rekening moeten houden met meerdere kinderen. Het is daarom aan te raden om het verlofplan zorgvuldig op te stellen in overleg met de werkgever, zodat alle kinderen worden meegenomen in het verlofplan en er geen problemen ontstaan met het werkverloop.
Uitkering bij ouderschapsverlof
Vanaf 2 augustus 2022 is er een uitkering beschikbaar voor 9 van de 26 weken ouderschapsverlof, ter hoogte van 70% van het (maximum)dagloon. Deze uitkering is via UWV aan te vragen, mits het verlof in het eerste levens- of adoptiejaar van het kind wordt genomen. Bij een meerling betekent dit dat ouders bijvoorbeeld bij de geboorte van tweelingen, 18 verlofweken kunnen opnemen waarop een uitkering is toegestaan, mits deze binnen het kader van het eerste levensjaar van elk kind worden genomen.
De uitkering is per kind berekend, wat betekent dat ouders voor elk kind afzonderlijk kunnen aanspraak maken op 9 verlofweken. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden bij het opstellen van het verlofplan, omdat de uitkering alleen beschikbaar is voor verlof in het eerste levens- of adoptiejaar van het kind. Dit betekent dat ouders bijvoorbeeld bij de geboorte van twee kinderen, binnen een jaar tijd moeten zijn met het opnemen van de 9 verlofweken per kind.
De uitkering is een belangrijke financiële ondersteuning voor ouders, omdat ouderschapsverlof in principe onbetaald is. Het is echter belangrijk om te beseffen dat de uitkering alleen beschikbaar is voor 9 van de 26 verlofweken, wat betekent dat ouders voor de overige 17 verlofweken geen uitkering ontvangen. Het is daarom aan te raden om het verlofplan zorgvuldig op te stellen, zodat de uitkering effectief kan worden ingezet.
Praktijkvoorbeelden
Om de regelingen rondom ouderschapsverlof bij een meerling duidelijk te maken, zijn er verschillende praktijkvoorbeelden te geven. Bijvoorbeeld:
Een moeder van twee baby’s werkt volledig deel en heeft dus 26 maal de arbeidsduur per week aan ouderschapsverlof recht per kind. Dit betekent dat ze in theorie 52 weken ouderschapsverlof kan opnemen. Vanaf 2022 kan zij voor 9 weken ouderschapsverlof per kind een uitkering aanvragen via UWV, wat betekent dat ze in totaal 18 weken ouderschapsverlof kan opnemen met een uitkering.
Een vader van twee baby’s werkt gedeeltelijk, namelijk 30 uur per week. Hij heeft recht op 26 maal de arbeidsduur per week aan ouderschapsverlof per kind, wat betekent dat hij in theorie 52 weken ouderschapsverlof kan opnemen. Vanaf 2022 kan hij voor 9 weken ouderschapsverlof per kind een uitkering aanvragen via UWV, wat betekent dat hij in totaal 18 weken ouderschapsverlof kan opnemen met een uitkering.
Een ouderspaar van drie baby’s werkt volledig deel. De moeder heeft recht op 78 weken ouderschapsverlof (26 maal de arbeidsduur per week voor elk kind), terwijl de vader ook recht heeft op 78 weken ouderschapsverlof. Vanaf 2022 kan de moeder voor 27 weken ouderschapsverlof een uitkering aanvragen via UWV, terwijl de vader ook voor 27 weken ouderschapsverlof een uitkering kan aanvragen.
Een ouderspaar van twee baby’s werkt gedeeltelijk, namelijk 30 uur per week. De moeder heeft recht op 52 weken ouderschapsverlof, terwijl de vader ook recht heeft op 52 weken ouderschapsverlof. Vanaf 2022 kan de moeder voor 18 weken ouderschapsverlof een uitkering aanvragen via UWV, terwijl de vader ook voor 18 weken ouderschapsverlof een uitkering kan aanvragen.
Conclusie
Het ouderschapsverlof bij een meerling is een juridisch vastgelegde regeling die aandacht besteedt aan de bijzondere omstandigheden waarin ouders zich bevinden bij de geboorte of adoptie van meerdere kinderen tegelijk. Het ouderschapsverlof is per kind berekend, wat betekent dat ouders bijvoorbeeld bij de geboorte van tweelingen, tweemaal 26 maal de arbeidsduur per week aan ouderschapsverlof kunnen opnemen. Vanaf 2022 is er ook een uitkering beschikbaar voor 9 van de 26 verlofweken, ter hoogte van 70% van het (maximum)dagloon. Deze uitkering is alleen beschikbaar als het verlof in het eerste levens- of adoptiejaar van het kind wordt genomen.
Het ouderschapsverlof kan voor meerdere kinderen tegelijk worden opgenomen, wat betekent dat ouders niet verplicht zijn om eerst het ouderschapsverlof voor één kind te voltooien vooraleer het verlof voor een tweede kind in te nemen. Dit biedt een zekere flexibiliteit, aangezien het voor ouders van meerling vaak onpraktisch is om het verlof voor elk kind afzonderlijk te plannen.
Het ouderschapsverlof bij een meerling is dus een belangrijk onderdeel van de juridische regelingen rondom ouderschapsverlof. Het biedt ouders de mogelijkheid om zich volledig te richten op het opvoeden van hun kinderen, terwijl ze tegelijkertijd hun werkzaamheden tijdelijk kunnen onderbreken. Het is echter belangrijk om rekening te houden met de wettelijke kaders en de financiële ondersteuning die beschikbaar is, zodat ouders een effectief verlofplan kunnen opstellen in overleg met hun werkgever.