Ouderschapsverlof en reizen: mogelijkheden en regels

Ouderschapsverlof biedt ouders de mogelijkheid om hun kind beter te kunnen verzorgen zonder hun carrière volledig te staken. In de praktijk betekent dit dat ouders een deel van hun werkuren kunnen verminderen of tijdelijk volledig stoppen met werken. Deze mogelijkheid is wettelijk vastgelegd en kan ook worden ingezet om langere reizen te maken, met of zonder kind. In dit artikel worden de regels, voorwaarden en praktische toepassingen van ouderschapsverlof voor reizen besproken, met aandacht voor juridische kaders, financiële aspecten, en de invloed op reiskostenvergoedingen.

Wat is ouderschapsverlof?

Ouderschapsverlof is een wettelijk geregelde regeling die is opgenomen in de Wet Arbeid en Zorg. Deze regeling is bedoeld om werk en opvoeding beter met elkaar te combineren. Ouders kunnen tijdelijk minder werken of volledig stoppen met werken, waarbij de garantie bestaat dat ze na afloop van het verlof weer het oorspronkelijke aantal werkuren kunnen opnemen.

Het ouderschapsverlof kan worden ingeroepen voor elk kind onder de leeftijd van acht jaar. Het kind moet op hetzelfde adres wonen als de ouder en er moet sprake zijn van duurzame zorg. Dit betekent dat ouderschapsverlof ook beschikbaar is voor geadopteerde, stief- en pleegkinderen.

Beide ouders hebben recht op 26 weken ouderschapsverlof per kind. Hiervan zijn er 9 weken betaald, waarbij een uitkering van 70 procent van het maximum dagloon wordt verstrekt door UWV. De overige weken zijn onbetaald. Tijdens ouderschapsverlof worden geen vakantiedagen opgebouwd. Als een werknemer ziek wordt tijdens ouderschapsverlof, moet de werkgever alleen de uren doorbetalen die de werknemer zou hebben gewerkt als hij of zij niet ziek was. Het ouderschapsverlof loopt in dat geval gewoon door.

Hoe kun je ouderschapsverlof inzetten voor reizen?

Ouderschapsverlof hoeft niet alleen te worden gebruikt voor het zorgen van het kind thuis. Werknemers mogen het ouderschapsverlof ook benutten voor reizen, met of zonder kind. Het is belangrijk te weten dat de werknemer niet hoeft uit te leggen waarom hij of zij ouderschapsverlof wil opnemen of wat er tijdens het verlof gedaan wordt. Ouderschapsverlof is een persoonlijke keuze.

Een werknemer mag ouderschapsverlof opnemen op verschillende manieren: - 9 aaneensluitende weken - Meerdere vaste delen, bijvoorbeeld 3 keer 3 weken - Deeltijd, bijvoorbeeld 1 dag per week gedurende een heel jaar - 6 aaneensluitende weken gevolgd door 1 dag per week gedurende 1 maand

De keuze van de manier waarop ouderschapsverlof wordt ingeroepen, hangt af van de persoonlijke situatie van de werknemer en het gewenste reisplan. Bijvoorbeeld, wie een reis wil maken die langer duurt dan 9 weken, kan ouderschapsverlof in combinatie met vakantiedagen of onbetaald verlof gebruiken.

Een voorbeeld is een werknemer die 6 weken ouderschapsverlof opneemt in mei en vervolgens 1 dag per week gedurende 1 maand ouderschapsverlof gebruikt. Dit maakt het mogelijk om een reis van 7 weken te maken. De werknemer hoeft alleen te zorgen dat het verlof opgenomen wordt voordat het kind acht jaar wordt.

Reiskosten- en thuiswerkvergoedingen bij ouderschapsverlof

Ouderschapsverlof heeft invloed op reiskosten- en thuiswerkvergoedingen, afhankelijk van hoe het verlof is opgenomen. In de regel is er een vaste reiskosten- en thuiswerkvergoeding voor een werknemer, die wordt bepaald op basis van het aantal dagen dat de werknemer in het kalenderjaar naar de vaste werkplek reist of vanuit huis werkt. Als een werknemer gedurende een periode van meer dan twee maanden niet naar de vaste werkplek reist, wordt hij of zij niet meer "in de regel" naar die plek gezien. Dit heeft gevolgen voor de vergoedingen.

Bijvoorbeeld, als een werknemer 9 weken ouderschapsverlof opnemen in 2023 en deze periode valt binnen hetzelfde kalenderjaar, dan reist hij of zij niet meer "in de regel" naar de vaste werkplek. Hierdoor moet de werkgever het aantal reis- en thuiswerkdagen van de werknemer tijdens het verlof op 0/5 stellen. Dit betekent dat de vaste reiskosten- of thuiswerkvergoeding voor die periode niet verandert.

In het geval van 3 keer 3 weken ouderschapsverlof, waarbij de verloven verspreid zijn over 2022 en 2023, wordt dit als één aanleiding gezien. Voor het jaar 2022 reist de werknemer nog "in de regel" naar de vaste werkplek en is er geen aanpassing van de vergoeding. In 2023 reist de werknemer echter meer dan twee maanden niet naar de vaste werkplek, waardoor de reiskosten- of thuiswerkvergoeding eventueel wel aangepast moet worden.

Een voorbeeld hiervan is een werknemer die 3 weken ouderschapsverlof opneemt in december 2022, 3 weken in januari 2023 en 3 weken in juli 2023. Voor 2022 is er geen aanpassing van de vergoeding. Voor 2023 is er wel sprake van een aanpassing, omdat de werknemer in totaal 6 weken ouderschapsverlof heeft genomen en dus meer dan twee maanden niet naar de vaste werkplek reist.

Reizen in de deeltijdmodus

Een andere optie is het ouderschapsverlof in de deeltijdmodus in te zetten. Dit betekent dat een werknemer bijvoorbeeld 1 dag per week ouderschapsverlof gebruikt gedurende een periode van 1 jaar. Tijdens deze periode reist de werknemer dus minder vaak naar de vaste werkplek. In dit geval wordt beoordeeld of de werknemer nog "in de regel" naar de vaste werkplek reist.

Bijvoorbeeld, een werknemer die 1 dag per week ouderschapsverlof gebruikt gedurende 1 jaar (52 dagen) en die normaal 5 dagen per week werkt, reist in totaal 48 weken naar de vaste werkplek. In dit geval reist hij of zij nog wel "in de regel" naar de vaste werkplek. De reiskosten- of thuiswerkvergoeding hoeft dus niet aangepast te worden.

Combinaties met andere verlofen

Naast ouderschapsverlof zijn er ook andere opties om langere reizen te maken, zoals het gebruik van vakantiedagen, onbetaald verlof, of het opzeggen van de baan. Elk van deze opties heeft zijn eigen voor- en nadelen.

Vakantiedagen zijn een eenvoudige manier om korte reizen te plannen. Het nadeel is dat deze dagen beperkt zijn en meestal slechts enkele weken per jaar beschikbaar zijn. Onbetaald verlof biedt meer flexibiliteit, maar heeft het nadeel dat er geen inkomsten zijn gedurendens de reis. Het opzeggen van de baan is de meest drastische optie. Ouders kunnen dan volledig vrij zijn om te reizen, maar op de terugkeer is er geen garantie dat er nog een baan is en er is geen recht op uitkeringen.

Bij ouderschapsverlof in combinatie met vakantiedagen of onbetaald verlof is het belangrijk om dit van te voren met de werkgever af te spreken. De meeste werkgevers hebben regels in hun bedrijfsreglement of CAO voor het gebruik van verlofen en hoe deze kunnen worden gecombineerd.

Juridische aspecten en beperkingen

Ouderschapsverlof is een wettelijk geregelde regeling, maar er zijn beperkingen en juridische aspecten die in overweging moeten worden genomen. Ouderschapsverlof kan niet worden ingeroepen voor kinderen die ouder zijn dan acht jaar. Daarnaast mag ouderschapsverlof niet worden ingeroepen voor tijdelijke of op contract werkende medewerkers.

Een werkgever kan in uitzonderlijke gevallen vragen om ouderschapsverlof anders te plannen, bijvoorbeeld om zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen te dienen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn in een onderneming waar sprake is van personeelsgebrek of waar een medewerker een essentieel function heeft. In dergelijke gevallen kan de werknemer worden gevraagd om ouderschapsverlof op een andere datum in te nemen.

Praktijkvoorbeelden en toepassing

In de praktijk zien we verschillende manieren waarop ouders ouderschapsverlof gebruiken om reizen te maken. Een voorbeeld is een werknemer die ouderschapsverlof combineert met vakantiedagen om een reis van 8 weken te plannen. Een andere werknemer gebruikt ouderschapsverlof voor een deeltijdregeling, waarbij hij of zij 1 dag per week minder werkt om tijd te hebben voor de opvoeding van het kind en eventueel ook voor reizen.

Een voorbeeld van een langere reis is een wereldreis van 9 maanden. In dat geval kan ouderschapsverlof worden ingezet in combinatie met onbetaald verlof. Een voordeel is dat ouderschapsverlof gedeeltelijk betaald is, wat een financiële ondersteuning biedt tijdens de reis. Het nadeel is dat ouderschapsverlof alleen geldt voor kinderen onder de leeftijd van acht jaar. Daarom is het belangrijk om het reisplan goed te plannen.

Invloed op de werkgever

Ouderschapsverlof heeft een impact op de organisatie en planning van de werkgever. Werkgevers moeten ervoor zorgen dat taken zijn gedekt tijdens het verlof van een medewerker. Ouderschapsverlof kan ook invloed hebben op het personeelsbeleid, omdat het verlof een recht is dat toegankelijk is voor alle ouders.

Werkgevers moeten ook rekening houden met de eventuele aanpassing van reiskosten- en thuiswerkvergoedingen. Als een medewerker gedurende een langere periode niet naar de vaste werkplek reist, kan dit leiden tot een aanpassing van deze vergoedingen. In sommige gevallen kan het ook leiden tot het einde van de reiskostenvergoeding voor die medewerker.

Samenvatting

Ouderschapsverlof biedt ouders de mogelijkheid om hun kind te verzorgen of een reis te maken, met of zonder kind. Het verlof is wettelijk vastgelegd en kan op verschillende manieren worden ingeroepen, zoals aaneengesloten of verspreid. Het heeft invloed op reiskosten- en thuiswerkvergoedingen, afhankelijk van hoe het verlof is opgenomen. Werkgevers moeten rekening houden met deze aspecten bij het plannen van de organisatie en het personeelbeleid. Voor ouders is ouderschapsverlof een waardevolle kans om hun kind beter te verzorgen of een reis te maken, maar het is belangrijk om het verlof goed te plannen en af te spreken met de werkgever.