Ouderschapsverlof is een belangrijk onderdeel van het wettelijke kader voor ouders die hun kind willen versterken in de eerste jaren van het leven. Het biedt de mogelijkheid om tot 8 jaar lang verlof te nemen en is een geïntegreerd onderdeel van de arbeidswetgeving in Nederland. Voor ouders die ouderschapsverlof opnemen, heeft dit echter ook consequenties voor de pensioenopbouw. Deze gevolgen kunnen afwijken afhankelijk van of het ouderschapsverlof betaald of onbetaald is, en wanneer het verlof is opgenomen (voor of na 1 april 2022). Deze artikel bespreekt de pensioenopbouw tijdens ouderschapsverlof met een focus op de regelingen van Pensioenfonds PGB, gebaseerd op de meest actuele gegevens.
Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof is een recht voor ouders om tijd vrij te nemen van hun werk om zich te ontplooien als ouder in de vroege ontwikkeling van hun kind. Ouders kunnen het verlof volledig of gedeeltelijk opnemen. De verlofperiode mag worden ingespreid en loopt tot een maximum van 8 jaar. Tijdens ouderschapsverlof ontvangt de ouder in het eerste levensjaar van het kind een uitkering van het UWV of via de werkgever van 70% van het salaris, maximaal het maximum dagloon, voor 9 weken. Deze uitkering is bedoeld als financiële ondersteuning voor ouders die kiezen voor betaald ouderschapsverlof.
Invloed van ouderschapsverlof op pensioenopbouw
Wanneer een werknemer ouderschapsverlof opneemt, verandert dit de manier waarop pensioenopbouw plaatsvindt. De invloed op de pensioenopbouw hangt af van het type ouderschapsverlof (betaald of onbetaald) en de regeling van het pensioenfonds. Bij Pensioenfonds PGB zijn er belangrijke wijzigingen geweest in de regels sinds 1 april 2022.
Betaald ouderschapsverlof
Tijdens betaald ouderschapsverlof ontvangt de ouder 70% van het salaris (via UWV of werkgever) voor 9 weken. In deze periode blijft de pensioenopbouw in principe doorlopen, mits het pensioenfonds zo heeft besloten. Voor Pensioenfonds PGB betekent dit dat pensioenopbouw doorgaat over de uren ouderschapsverlof, mits het ouderschapsverlof voor 1 april 2022 is opgenomen. Voor ouderschapsverlof vanaf 1 april 2022 of later geldt echter dat de pensioenopbouw niet meer op de uren ouderschapsverlof plaatsvindt. Dit betekent dat de ouder geen pensioen opbouwt over de uren die hij of zij niet werkt, maar wel op ouderschapsverlof heeft genomen.
Onbetaald ouderschapsverlof
Bij onbetaald ouderschapsverlof wordt het salaris niet uitbetaald en stopt de pensioenopbouw standaard. Ouders kunnen echter kiezen om de pensioenopbouw vrijwillig door te laten lopen, mits dit mogelijk is binnen de regeling van het pensioenfonds. In dat geval moet de ouder zelf het volledige pensioenbedrag betalen, inclusief het werkgeversdeel. Dit is een belangrijke keuze, aangezien het de pensioenopbouw kan versterken, maar wel extra kosten met zich meebrengt.
Overgangsregeling voor ouderschapsverlof opgenomen voor 1 april 2022
Voor ouders die ouderschapsverlof hebben opgenomen voor 1 april 2022, geldt een overgangsregeling tot 1 januari 2023. Tot deze datum ontvangt Pensioenfonds PGB nog steeds pensioenopbouw over de uren ouderschapsverlof. Vanaf 1 januari 2023 stopt de pensioenopbouw op de uren ouderschapsverlof, tenzij deze eerder stopt. Werknemers die ouderschapsverlof hebben genomen vanaf 1 april 2022 of later, krijgen geen pensioenopbouw over ouderschapsverlofuren, zelfs niet binnen de overgangsregeling.
Gedeeltelijk ouderschapsverlof en pensioenopbouw
Een andere mogelijkheid is het nemen van gedeeltelijk ouderschapsverlof, waarbij de ouder werkt minder uren per week. In dat geval blijft pensioenopbouw plaatsvinden over de uren die nog worden gewerkt, maar niet over de uren ouderschapsverlof. Dit betekent dat de ouder minder pensioen opbouwt dan voordat het ouderschapsverlof is opgenomen. Bij Pensioenfonds PGB geldt dat de pensioenopbouw tijdens gedeeltelijk ouderschapsverlof minder is, omdat de uren die worden uitgevoerd in ouderschapsverlof niet meegenomen worden in de berekening.
Arbeidsongeschiktheid tijdens ouderschapsverlof
Een belangrijk aspect bij ouderschapsverlof is de verzekering tegen arbeidsongeschiktheid. Ouders die volledig ouderschapsverlof opnemen en niet meer werken, zijn niet verzekerd voor arbeidsongeschiktheidspensioen. Dit betekent dat zij geen uitkering krijgen van Pensioenfonds PGB in de periode dat zij ziek zijn. Voor gedeeltelijk ouderschapsverlof geldt dat de ouder wel verzekerd is, maar dat de premievrije pensioenopbouw lager is dan voordat het ouderschapsverlof is genomen. Dit verschil kan ook invloed hebben op het partnerpensioen en arbeidsongeschiktheidspensioen.
Invloed op partner- en wezenpensioen
Zowel ouders als werknemers die ouderschapsverlof opnemen, kunnen rekenen op partner- en wezenpensioen. Dit verzekering blijft volledig intact, ook als de ouder geen pensioenopbouw heeft tijdens ouderschapsverlof. Het partnerpensioen is van belang voor de overlevende partner bij het overlijden van de ouder, terwijl het wezenpensioen een financiële ondersteuning biedt aan de kinderen bij het overlijden van één of beide ouders. Deze verzekeringen zijn dus belangrijk om in overweging te nemen bij het bepalen van het type ouderschapsverlof dat wordt gekozen.
Uitvoering van ouderschapsverlof en pensioenregelingen
Het is belangrijk om te weten dat elk pensioenfonds andere regels kan hanteren rondom pensioenopbouw tijdens ouderschapsverlof. Pensioenfonds PGB is in dit opzicht duidelijk geweest, maar werknemers bij andere pensioenfondsen kunnen andere regels tegenkomen. Het is daarom altijd aan te raden om de regels van het eigen pensioenfonds te raadplegen. In veel regelingen is het mogelijk om de pensioenopbouw door te laten lopen, mits men bereid is om de pensioenpremie zelf te betalen. Voor Pensioenfonds PGB is dit niet mogelijk voor ouderschapsverlofuren genomen vanaf 1 april 2022 of later.
Aanlevering via UPA
Sinds 1 januari 2022 is de aanlevering van ouderschapsverlof via UPA (Uitzendkrachtenportaal) gewijzigd. Ouders moeten nu de verlofperiode op een andere manier doorgeven aan hun werkgever en Pensioenfonds PGB. Het is belangrijk om dit goed te doen om zeker te zijn dat eventuele pensioenopbouw correct wordt verwerkt. Voor ouders die ouderschapsverlof hebben genomen voor 1 april 2022, geldt nog de oude aanlevering tot 1 januari 2023.
Gelijkheid in regelingen tussen ouders
De regels voor ouderschapsverlof zijn in Nederland geslacht-neutraal. Zowel vaders als moeders kunnen ouderschapsverlof opnemen. Dit geldt ook voor de regels rondom pensioenopbouw. Ouderschapsverlof kan dus worden opgenomen door een moeder, een vader, of beide ouders tegelijk of op een rij. De regels voor pensioenopbouw zijn hetzelfde voor alle ouders, ongeacht geslacht.
Samenvatting van de regels bij Pensioenfonds PGB
| Type ouderschapsverlof | Pensioenopbouw | Opmerkingen |
|---|---|---|
| Betaald ouderschapsverlof genomen voor 1 april 2022 | Ja | Tot 1 januari 2023 |
| Betaald ouderschapsverlof genomen vanaf 1 april 2022 | Nee | Geen pensioenopbouw over ouderschapsverlofuren |
| Onbetaald ouderschapsverlof | Nee, tenzij zelf verzekerd | Ouders kunnen kiezen om verzekering te kopen |
| Gedeeltelijk ouderschapsverlof | Ja, over gewerkte uren | Pensioenopbouw over ouderschapsverlofuren niet |
| Partner- en wezenpensioen | Ja | Volledig verzekerd |
Invloed op pensioenopbouw in de toekomst
De keuze voor ouderschapsverlof heeft directe en indirecte gevolgen voor de pensioenopbouw. Aangezien pensioenopbouw tijdens ouderschapsverlof beïnvloed wordt, kan dit leiden tot een lager pensioen bij pensioenleeftijd. De mate waarin dit gebeurt hangt af van het aantal uren ouderschapsverlof en de duur van de verlofperiode. Ouders die kiezen voor gedeeltelijk of onbetaald ouderschapsverlof met verzekering kunnen dit effect beperken. Het is belangrijk om deze gevolgen goed in overweging te nemen bij het plannen van ouderschapsverlof.
Alternatieven en strategieën voor ouders
Ouders die hun pensioenopbouw zo min mogelijk willen beïnvloeden, kunnen overwegen om gedeeltelijk ouderschapsverlof te nemen in plaats van volledig. Dit zorgt ervoor dat de pensioenopbouw nog gedeeltelijk doorgaat. Een andere strategie is om onbetaald ouderschapsverlof te nemen en tegelijkertijd te kiezen voor vrijwillige verzekering. Dit betekent extra kosten, maar kan in de toekomst leiden tot een hoger pensioen. Ouders kunnen ook overwegen om de pensioenregeling van hun werkgever te beoordelen en eventueel te kiezen voor een pensioenfonds dat andere regels hantert.
Invloed op andere pensioenregelingen
Naast Pensioenfonds PGB is het belangrijk om te weten dat andere pensioenregelingen ook verschillende regels hanteren. In sommige regelingen is het bijvoorbeeld mogelijk om de pensioenopbouw tijdens ouderschapsverlof voort te zetten, maar dan op eigen kosten. Aan de andere kant zijn er regelingen waarin pensioenopbouw standaard stopt tijdens ouderschapsverlof. Het is daarom aan te raden om de regels van het eigen pensioenfonds te raadplegen voordat ouderschapsverlof wordt opgenomen.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een belangrijke mogelijkheid voor ouders om zich te ontplooien in de vroege jaren van hun kind. Echter, het heeft ook gevolgen voor de pensioenopbouw, en dit kan verschillen per type ouderschapsverlof en per pensioenfonds. Bij Pensioenfonds PGB geldt dat ouderschapsverlofuren vanaf 1 april 2022 geen pensioen meer opbouwen. Voor ouderschapsverlofuren genomen voor deze datum geldt nog een overgangsregeling tot 1 januari 2023. Ouders kunnen kiezen voor betaald of onbetaald ouderschapsverlof, waarbij de invloed op pensioenopbouw anders is. Het is belangrijk om deze regels goed door te nemen en de regels van het eigen pensioenfonds te raadplegen voordat ouderschapsverlof wordt opgenomen.
De keuze voor ouderschapsverlof is een persoonlijke keuze die ook financiële en pensioenaspecten beïnvloedt. Ouders die hun pensioenopbouw zo min mogelijk willen beïnvloeden, kunnen overwegen om gedeeltelijk ouderschapsverlof te nemen of de pensioenopbouw vrijwillig door te laten lopen. Het is belangrijk om deze keuzes bewust te maken en de gevolgen goed in overweging te nemen. Ouderschapsverlof draagt bij aan de ontwikkeling van het kind, maar moet ook gezien worden als een moment dat invloed heeft op de financiële toekomst van de ouder.