Ouderschapsverlof bij tweelingen: Rechten, regels en praktische toepassing

Ouderschapsverlof is een wettelijk vastgelegd recht dat werknemers in Nederland toestaat om verlof te nemen om zich met hun kind(en) bezig te houden. Bij de geboorte van een tweeling, drieling of meerdere kinderen tegelijk, verandert dit recht zowel qua duur als aanvraagprocedure. In deze artikel wordt uitgebreid ingegaan op de regels en praktijk van ouderschapsverlof bij tweelingen, met aandacht voor de wettelijke bepalingen, de rol van de werkgever, de mogelijkheden voor betaald verlof en het verschil met andere vormen van ouderschapsverlof, zoals bij adoptie of pleegzorg.

Wettelijke regels en toegestane duur van ouderschapsverlof bij tweelingen

In Nederland heeft ieder ouder recht op ouderschapsverlof voor elk kind. Dit verlof mag worden opgenomen voor kinderen tot maximaal 8 jaar oud. Bij een tweeling heeft een ouder dus recht op ouderschapsverlof voor elk kind apart, wat betekent dat het totaal verlofrecht verdubbelt. Dit geldt ook bij adoptie of bij een meerdere adopties tegelijk.

De wettelijke basis voor ouderschapsverlof is vastgelegd in de Wet arbeidsomstandigheden (WAZO), waarin staat dat ouderschapsverlof een maximum duur heeft van 26 maal de werkduur per week. In de praktijk betekent dit dat een werknemer die bijvoorbeeld 38 uur per week werkt, in theorie 26 maal 38 uren verlof mag opnemen. Dit is gelijk aan ruim 2 jaar aan verlof voor elk kind.

Bij een tweeling is het verlof dus dubbel zo lang. In de praktijk zullen ouders echter vaak kiezen voor een gedeelte van het beschikbare verlof, afhankelijk van hun situatie en de wensen van hun werkgever. Beide ouders hebben het recht om ouderschapsverlof aan te vragen, wat betekent dat ouders bij een tweeling samen tot 52 maal de werkduur per week aan verlof kunnen opnemen.

Een belangrijk punt is dat ouderschapsverlof voor meerdere kinderen tegelijk mag worden opgenomen. Dat wil zeggen dat een ouder de verloven voor beide kinderen in één keer kan indienen, zonder eerst het verlof voor één kind volledig op te nemen voordat het tweede verlof begint. Dit biedt flexibiliteit en vermijdt overlappen van verloven.

Betaald ouderschapsverlof en het startbedrag

Hoewel ouderschapsverlof in principe onbetaald is, is er sinds 2022 een wettelijke regeling ingevoerd die ouders toelaat om 9 werkweken betaald ouderschapsverlof op te nemen. Deze betaalde verlofperiode geldt per kind en mag dus bij een tweeling oplopen tot 18 werkweken. Het betaald verlof moet worden opgenomen binnen het eerste levensjaar van het kind.

Het betaalde deel van ouderschapsverlof wordt door UWV uitgekeerd. De uitkering bedraagt minimaal 70% van het gewone uurloon. Werkgevers kunnen dit aanvullen tot 100% van het uurloon, maar dit is afhankelijk van de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) of de bedrijfsregeling. Als een CAO een andere regeling bevat, geldt deze boven de wettelijke regeling.

Bij tweelingen is het belangrijk om te weten dat het recht op betaald ouderschapsverlof per kind geldt. Dat betekent dat bij een tweeling het betaalverzoek voor elk kind afzonderlijk moet worden ingediend. De totale uitkering kan zo twee keer worden ontvangen, mits het verzoek binnen de gestelde tijd wordt ingediend en aan de voorwaarden voldoet.

Aanvragen en indienen van ouderschapsverlof

De aanvraag van ouderschapsverlof begint bij de werkgever. Ouders kunnen ouderschapsverlof aanvragen zodra ze in dienst zijn, zonder dat er een minimum dienstverband vereist is. Bij tweelingen is het belangrijk om te weten dat ouders twee aparte verlofaanvragen moeten indienen: één voor elk kind. De werkgever is verplicht om deze aanvragen te accepteren, tenzij er sprake is van een zwaarwegend dienstbelang.

Een zwaarwegend dienstbelang kan bijvoorbeeld ontstaan in sectoren waar de aanwezigheid van een werknemer voor een project of productie essentieel is. In zo’n geval kan de werkgever het verlof aanpassen, maar niet weigeren. Het gewijzigde rooster moet dan voor het gehele ouderschapsverlof gelden.

Als ouders ouderschapsverlof aanvragen voor een tweeling, kunnen ze kiezen om de verloven tegelijk of achtereenvolgens in te plannen. De flexibiliteit om ouderschapsverlof op te nemen zoals ouders dat willen, is een voordeel van de huidige regelgeving.

Aanvullende regels bij adoptie, pleegzorg en stiefkind

Ouderschapsverlof is niet alleen toegestaan bij de geboorte van een kind, maar ook bij adoptie, pleegzorg of als het kind van de partner in het gezin komt wonen. In deze gevallen gelden iets andere regels, die van belang zijn bij tweelingen of meerdere kinderen tegelijk.

Bij adoptie van 2 of meer kinderen tegelijk heeft de ouder recht op ouderschapsverlof voor elk kind. Bij pleegzorg of het samenwonen met meerdere kinderen tegelijk geldt echter dat het ouderschapsverlof maximaal 9 werkweken bedraagt, ongeacht het aantal kinderen. Dit is een belangrijk verschil met ouderschapsverlof bij geboorte of adoptie van 1 kind.

Een andere regel is dat ouderschapsverlof voor adoptie of pleegzorg alleen geldt als het kind bij de ouder woont. Dit is vastgelegd in de basisregistratie personen. Als het kind niet bij de ouder woont, is er geen recht op ouderschapsverlof.

Praktische toepassing: Urenverdeling, vakantie en pensioen

Bij ouderschapsverlof kunnen werknemers aangeven op welke dagen en hoeveel uren per week ze verlof willen nemen. Deze keuze is vrij, mits het in overleg met de werkgever plaatsvindt. Deze urenspreiding is handig bij ouderschapsverlof bij tweelingen, omdat ouders kunnen kiezen voor een deling van hun verlof tijden, bijvoorbeeld om af te wisselen of om beide ouders gelijktijdig verlof te nemen.

Tijdens ouderschapsverlof bouwt een werknemer geen vakantiedagen op. Dit geldt ook bij tweelingen, waarbij ouders meerdere verloven tegelijk of achtereenvolgens kunnen nemen. Ouders moeten dit in overweging nemen bij het plannen van hun verloven, omdat het totaal aantal vakantiedagen na het ouderschapsverlof gelijk blijft.

Pensioenaanspraak tijdens ouderschapsverlof is wettelijk niet vastgelegd. In sommige CAO’s kan het wel zijn geregeld dat ouders tijdens ouderschapsverlof pensioenpunten opbouwen. Ouders die ouderschapsverlof nemen voor tweelingen kunnen dus eventueel profiteren van een gunstigere CAO-regeling.

Samenwerking met de werkgever

Ouderschapsverlof is een wettelijk recht, maar de samenwerking met de werkgever is essentieel. De aanvraagprocedure moet goed worden afgehandeld, en eventuele conflicten of problemen met de planning van het verlof moeten worden besproken. Bij tweelingen is het belangrijk om duidelijk te communiceren over de verlofplannen voor beide kinderen.

Werkgevers moeten ouderschapsverlof aanvragen goed beoordelen en indienen bij UWV, als het betaald verlof betreft. Bij ziekte loopt ouderschapsverlof gewoon door, maar bij werkeloosheid eindigt het verlof direct. Ouders moeten dit in overweging nemen bij het plannen van hun verloven.

Veranderingen in de regeling: Impact van de CAO

De regels rond ouderschapsverlof kunnen worden beïnvloed door de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) waarin een werknemer is gebonden. In veel CAO’s zijn uitgebreidere regelingen opgenomen dan de wettelijke minimumregels. Deze regelingen kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op het recht op vakantiedagen tijdens ouderschapsverlof of de mogelijkheid om het verlof langer op te nemen.

Bij tweelingen is het belangrijk om de CAO-regelingen nauwkeurig te bestuderen, omdat deze kunnen bepalen hoe ouderschapsverlof opgenomen kan worden en of er aanvullende regelingen zijn voor betaald verlof of pensioenaanspraak. Ouders moeten dit in overleg met hun werkgever bespreken.

Samenvatting

Ouderschapsverlof bij tweelingen biedt ouders een uitgebreid wettelijk recht om zich met hun kinderen bezig te houden. Het verlof mag voor elk kind afzonderlijk worden opgenomen, wat betekent dat ouders bij een tweeling in theorie tot 52 maal de werkduur per week aan verlof kunnen nemen. Het recht op betaald ouderschapsverlof is sinds 2022 ingevoerd en geldt voor 9 werkweken per kind. Bij tweelingen kan dit dus oplopen tot 18 werkweken betaald verlof.

De aanvraag van ouderschapsverlof moet bij de werkgever worden gedaan en is onderhevig aan bepaalde regels. De werkgever is verplicht om ouderschapsverlof aan te nemen, tenzij er sprake is van een zwaarwegend dienstbelang. De regels voor ouderschapsverlof bij adoptie, pleegzorg of stiefkinderen zijn iets anders dan bij geboorte van een kind.

Ouders kunnen kiezen voor een urenspreiding of een gedeelte van het verlof opnemen. Tijdens ouderschapsverlof bouwt een werknemer geen vakantiedagen op en is er geen pensioenaanspraak, tenzij dit anders is geregeld in een CAO. De samenwerking met de werkgever is essentieel bij het plannen van ouderschapsverlof bij tweelingen.

Conclusie

Ouderschapsverlof bij tweelingen biedt ouders een uitgebreid recht om zich met hun kinderen bezig te houden. De wettelijke regels zijn duidelijk en bieden ouders de mogelijkheid om ouderschapsverlof voor elk kind apart op te nemen. Het recht op betaald ouderschapsverlof is sinds 2022 ingevoerd en kan bij tweelingen tot 18 werkweken betaald verlof bieden. De aanvraagprocedure moet goed worden afgehandeld en is afhankelijk van de samenwerking met de werkgever.

Ouderschapsverlof bij tweelingen is een belangrijke regeling die helpt bij de opvoeding van jonge kinderen. De regels zijn duidelijk vastgelegd in de Wet arbeidsomstandigheden en kunnen worden aangevuld door collectieve arbeidsovereenkomsten. Ouders die ouderschapsverlof nemen voor tweelingen kunnen profiteren van de flexibiliteit van deze regeling en het recht om zich volledig op hun kinderen te richten.