Het ouderschapsverlof is een wettelijk recht dat werknemers biedt om tijd uit te trekken voor het opvoeden van jonge kinderen. Bij werknemers die werken met flexibele arbeidscontracten zoals min-maxcontracten of nul-urencontracten, kan het berekenen van het ouderschapsverlof iets complexer zijn dan bij werknemers met een vaste werkweek. In dit artikel wordt uitgelegd hoe het ouderschapsverlof wordt berekend bij deze specifieke soorten contracten, welke regels gelden en hoe zowel werknemers als werkgevers met de berekening om kunnen gaan.
Wat is een ouderschapsverlof?
Het ouderschapsverlof is een wettelijk recht dat werknemers toestaat om tijd uit te trekken van hun werk om zich fulltime of parttime te wijden aan het opvoeden van hun kind. Werknemers kunnen het ouderschapsverlof opnemen voor kinderen tot een leeftijd van acht jaar. In het geval van een tweeling of meervoudig kind, heeft de werknemer zelfs het recht op tweemaal ouderschapsverlof.
Het ouderschapsverlof kan op verschillende manieren worden ingeroosterd, bijvoorbeeld in blokken of verdeeld over meerdere weken. Het recht op ouderschapsverlof is echter afhankelijk van het aantal uren dat een werknemer per week werkt, wat bij flexibele contracten zoals min-max of nul-urencontracten kan variëren.
Ouderschapsverlof bij een min-maxcontract
Bij een min-maxcontract werkt een werknemer met een variabel aantal uren, maar is er een minimum (de zogenaamde garantie-uren) en een maximum aantal werkuren vastgelegd in het contract. Deze contractvorm is vooral gebruikelijk in de zorgsector of bij oproepkrachten.
Recht op ouderschapsverlof
Ook werknemers met een min-maxcontract hebben recht op ouderschapsverlof. Het recht geldt voor 26 keer het aantal werkuren (arbeidsduur) per week. Bij een min-maxcontract wordt de arbeidsduur bepaald door:
- Garantie-uren (minimum): Het minimum aantal uren dat volgens het contract per week gewerkt wordt.
- Gemiddelde werkuren: Als een werknemer systematisch meer uren werkt dan de garantie-uren, kan de berekening van het ouderschapsverlof op basis van het gemiddelde aantal gewerkte uren per week worden uitgevoerd.
Berekening
De berekening is gebaseerd op een periode van minimaal drie maanden. Werkt een werknemer bijvoorbeeld gemiddeld 20 uren per week, dan is het ouderschapsverlof gelijk aan 26 × 20 = 520 uren.
Indien het gemiddelde over drie maanden niet accuraat is – bijvoorbeeld vanwege een tijdelijke piek of een dal in de werkzaamheden – kan de berekening worden uitgevoerd op basis van een langere periode, zoals een jaar.
Ouderschapsverlof bij een nul-urencontract
Bij een nul-urencontract staat in het contract niet hoeveel uren de werknemer per week werkt. De werknemer kan volledig volle of lege weken hebben. Ook hier is er een wettelijk recht op ouderschapsverlof, maar de berekening is iets anders dan bij een vaste werkweek of een min-maxcontract.
Recht op ouderschapsverlof
Het ouderschapsverlof is opnieuw gelijk aan 26 keer het aantal werkuren per week. Bij een nul-urencontract wordt dit aantal bepaald op basis van het gemiddelde aantal gewerkte uren per week in een periode van minstens drie maanden.
Berekening
Voorbeeld: Werkt een werknemer gemiddeld 15 uren per week, dan is het ouderschapsverlof 26 × 15 = 390 uren. Net als bij een min-maxcontract kan het gemiddelde over een langer tijdsbestek worden uitgerekend als het beeld over drie maanden niet accuraat is.
Problemen met berekening
Als de werknemer en werkgever het niet eens zijn over de berekening, moet de werkgever bewijzen dat de berekening van de gemiddelde werkuren niet klopt. Bijvoorbeeld door te aantonen dat de werknemer tijdelijk – en niet structureel – meer heeft gewerkt. Als er geen overeenstemming is, kan de rechter beslissen.
Hoe wordt het ouderschapsverlof opgenomen?
De werknemer is verantwoordelijk voor het aanvragen van het ouderschapsverlof. De aanvraag moet duidelijk maken:
- Wanneer het verlof opgenomen wil worden (bijvoorbeeld elke woensdagnamiddag).
- Hoe het verlof opgenomen wil worden (aaneengesloten of verspreid over meerdere weken).
De aanvraag dient minstens twee maanden voor het starten van het ouderschapsverlof ingediend te worden bij de werkgever. Het is verstandig om een standaard aanvraagformulier te gebruiken om het proces te vergemakkelijken.
De werkgever mag het ouderschapsverlof in principe niet weigeren. Enige uitzondering is wanneer het verlof het bedrijf ernstig in de problemen zou brengen. In dat geval kan een overleg worden aangegaan om alternatieve oplossingen te zoeken.
Betaald ouderschapsverlof
Het betaald ouderschapsverlof kan worden uitgekeerd door de werkgever of via UWV. De uitkering duurt minimaal 1 en maximaal 9 werkweken. De uitkering wordt berekend op basis van het aantal uren dat de werknemer per week werkt.
Voorbeeld: Werkt een werknemer 32 uur per week, dan is het betaald ouderschapsverlof minimaal 32 uur en maximaal 9 × 32 = 288 uur.
Het betaald ouderschapsverlof kan zowel aaneengesloten als verspreid worden opgenomen. Als de werknemer niet alle uren van het betaald verlof heeft opgenomen, kunnen de resterende uren opgenomen worden als onbetaald ouderschapsverlof.
Aanpassing bij verandering in werkweek
Als de werkweek van de werknemer verandert tijdens het ouderschapsverlof, moet de berekening opnieuw worden gedaan. Bijvoorbeeld als de werknemer na de opname van ouderschapsverlof minder of meer gaat werken. In dat geval wordt het aantal uren waarop het ouderschapsverlof is berekend, aangepast.
Samenwerking tussen ouder en werkgever
Het is belangrijk dat de ouder en de werkgever voldoende van tevoren afspreken over het ouderschapsverlof. De afspraken moeten duidelijk zijn over:
- Het aantal weken verlof.
- De manier waarop het verlof opgenomen wordt.
- De invloed op de werkzaamheden van het bedrijf.
Het is verstandig om deze afspraken schriftelijk vast te leggen, bijvoorbeeld via een aanvraagformulier of een bijzondere afspraak in het contract.
Conclusie
Het ouderschapsverlof is een belangrijk recht dat werknemers toestaat om zich te wijden aan het opvoeden van hun kinderen. Bij flexibele contracten zoals min-max of nul-urencontracten kan de berekening van het ouderschapsverlof iets complexer zijn, maar de regels zijn duidelijk vastgelegd in de wet.
Het ouderschapsverlof wordt berekend op basis van het aantal werkuren per week. Bij een min-maxcontract wordt de arbeidsduur bepaald door de garantie-uren of het gemiddelde aantal gewerkte uren. Bij een nul-urencontract wordt het ouderschapsverlof berekend op basis van het gemiddelde aantal werkuren over een periode van drie maanden of langer.
Zowel werknemers als werkgevers hebben verantwoordelijkheden bij de aanvraag en opname van het ouderschapsverlof. Het is verstandig om dit van tevoren goed te bespreken en afspraken te maken. Het ouderschapsverlof kan ook betaald worden uitgekeerd, afhankelijk van de regelingen van de werkgever of UWV.
Door het ouderschapsverlof te regelen op een duidelijke en eerlijke manier, kan zowel de werknemer als het bedrijf profiteren van een betere werk-leven balans.
Bronnen
- Hoe wordt het ouderschapsverlof berekend bij een min-maxcontract of nul-urencontract?
- Hoe bereken ik mijn ouderschapsverlof bij een min-maxcontract of nul-urencontract?
- Wat moet ik weten over flexibele arbeidscontracten en het ouderschapsverlof?
- Betaald ouderschapsverlof opnemen
- Ouderschapsverlof – Werknemers: 5 vragen beantwoord