Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling die werkende ouders in Nederland het recht geeft om tijdelijk minder te werken om meer tijd door te brengen met hun kind. Dit verlof kan flexibel worden ingepland tot het kind 8 jaar is. Het is een belangrijke maatregel om ouders te ondersteunen bij de opvoeding van hun kind en om een beter evenwicht tussen werk en zorgtaken te creëren. In dit artikel wordt uitgelegd wat ouderschapsverlof inhoudt, hoe het berekend wordt, wat de mogelijkheden zijn en hoe ouders deze regeling kunnen aanvragen.
Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof is een verlofregeling die in Nederland beschikbaar is voor werkende ouders. Het geeft ouders de mogelijkheid om tijdelijk minder te werken, zodat ze intensiever betrokken kunnen zijn bij de opvoeding van hun kind. De regeling is bedoeld voor kinderen tot 8 jaar oud en kan flexibel worden ingepland. Het is een wettelijke regeling die beschikbaar is voor zowel moeders als vaders.
Duur van ouderschapsverlof
Het recht op ouderschapsverlof is gebaseerd op het aantal werkuren dat een ouder per week werkt. De standaardduur is 26 keer het aantal uren per week. Dit betekent dat iedere ouder recht heeft op een totaal aantal verlofuren dat gelijk is aan 26 maal het aantal werkuren per week.
Bijvoorbeeld: iemand die 40 uur per week werkt, heeft recht op 26 × 40 = 1040 uur ouderschapsverlof.
Ouderschapsverlof kan worden ingepland op verschillende manieren. Het kan bijvoorbeeld gedurende een aaneengesloten periode worden genomen of verdeeld over meerdere weken of dagen. De verdeling hangt volledig af van de wensen van de ouder en de mogelijkheden van de werkgever.
Onbetaald en betaald ouderschapsverlof
Hoewel ouderschapsverlof in de meeste gevallen onbetaald is, is er sinds augustus 2022 een wettelijke regeling voor betaald ouderschapsverlof in het eerste levensjaar van het kind. Iedere ouder heeft in dat eerste jaar recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof. Tijdens deze 9 weken ontvangt de ouder een uitkering van minimaal 70% van het dagloon, waarbij het dagloon is gemaximeerd.
Het betaalde ouderschapsverlof is boven op het zwangerschaps- en geboorteverlof beschikbaar. De resterende 17 weken ouderschapsverlof zijn onbetaald. De betaling van het verlof hangt af van de regelingen van de werkgever en eventueel de CAO (Collectieve Arbeidsovereenkomst).
Ouderschapsverlof versus geboorteverlof
Er is een belangrijk verschil tussen ouderschapsverlof en geboorteverlof. Geboorteverlof is een korte, betaalde verlofperiode van één werkweek die is bedoeld voor de partner (bijvoorbeeld de vader of partner van de moeder) direct na de geboorte van het kind. Ouderschapsverlof is daarentegen een langere, flexibel in te delen verlofperiode die beschikbaar is voor beide ouders.
Hoe bereken je ouderschapsverlof?
De berekening van ouderschapsverlof is gebaseerd op het aantal werkuren dat een ouder per week werkt. Het totale aantal uren ouderschapsverlof is gelijk aan 26 maal het aantal werkuren per week.
Voorbeeldberekening
Als iemand 32 uur per week werkt, is het totale aantal oudersschapsverlofuren:
32 × 26 = 832 uur.
Als deze persoon al 6 weken ouderschapsverlof heeft genomen, is dat:
6 × 32 = 192 uur.
Het resterende aantal ouderschapsverlofuren is dan:
832 − 192 = 640 uur.
Als deze ouder besluit om minder te gaan werken, bijvoorbeeld van 32 uur naar 28 uur per week, wordt het resterende ouderschapsverlof opnieuw berekend. Het aantal uren ouderschapsverlof dat nog beschikbaar is, wordt gedeeld door het nieuwe aantal werkuren per week:
640 ÷ 28 ≈ 22,86 weken.
In dit geval heeft de ouder dus recht op ongeveer 22 weken ouderschapsverlof van 28 uur per week.
Berekening bij meerdere werkgevers
Als een ouder bij meerdere werkgevers werkt, is ouderschapsverlof beschikbaar bij elke werkgever. De berekening van ouderschapsverlof gebeurt afzonderlijk voor elke werkgever. Dit betekent dat de ouder ouderschapsverlof kan aanvragen bij elk van de werkgevers, afhankelijk van het aantal werkuren dat bij elke werkgever wordt verwerkt.
Verandering in het aantal werkuren
Als het aantal werkuren van een ouder verandert tijdens de ouderschapsverlofperiode, moet het ouderschapsverlof opnieuw worden berekend. Als iemand bijvoorbeeld van 24 uur naar 32 uur per week gaat werken, moet het totale aantal ouderschapsverlofuren worden herzien. De ouder heeft in dit geval recht op:
24 × 26 = 624 uur ouderschapsverlof.
Als 6 weken ouderschapsverlof is genomen, is dat:
6 × 24 = 144 uur.
Het resterende aantal ouderschapsverlofuren is dan:
624 − 144 = 480 uur.
Als de ouder nu 32 uur per week gaat werken, wordt het resterende ouderschapsverlof opnieuw berekend:
480 ÷ 32 = 15 weken.
De ouder heeft dus nog recht op 15 weken ouderschapsverlof van 32 uur per week.
Hoe aanvragen en indelen van ouderschapsverlof
Ouderschapsverlof wordt schriftelijk aangevraagd bij de werkgever. Het is raadzaam om dit minimaal 2 maanden voor het gewenste starttijdspunt te doen. In de aanvraag dient te worden vermeld hoe het ouderschapsverlof wil worden ingepland en over welke periode het verlof genomen zal worden.
De indeling van ouderschapsverlof is vrijwel volledig flexibel. Ouders kunnen kiezen voor een aaneengesloten periode of voor een verdeling over meerdere weken of dagen. De werkgever mag enkel een andere indeling voorstellen als het bedrijf in problemen komt. Deze indeling moet dan minimaal 4 weken voor de geplande start van het ouderschapsverlof worden voorgesteld.
Na het afloop van het ouderschapsverlof heeft de ouder het recht om terug te keren naar dezelfde functie en hetzelfde aantal werkuren. De werkgever mag de functie tijdelijk aanpassen, maar dit is niet verplicht.
Voordelen van ouderschapsverlof
Ouderschapsverlof biedt verschillende voordelen voor werkende ouders. De voornaamste voordelen zijn:
- Meer tijd met het kind: Ouders hebben de mogelijkheid om intensiever betrokken te zijn bij de opvoeding van hun kind, wat positief is voor de ontwikkeling van het kind.
- Flexibiliteit: Ouderschapsverlof kan flexibel worden ingepland, zodat ouders het verlof op een manier kunnen gebruiken die het beste aansluit bij hun situatie.
- Ondersteuning bij balans tussen werk en privé: Ouderschapsverlof helpt ouders om een beter evenwicht te vinden tussen hun werk en hun zorgtaken.
- Gelijkheid tussen mannen en vrouwen: Ouderschapsverlof is beschikbaar voor zowel moeders als vaders, wat bijdraagt aan meer gelijkheid in de verdeling van zorgtaken.
Nadelen van ouderschapsverlof
Ondanks de voordelen zijn er ook enkele nadelen aan ouderschapsverlof. Deze nadelen zijn onder andere:
- Onbetaald verlof: Ouderschapsverlof is in de meeste gevallen onbetaald, wat betekent dat ouders een inkomenverlies kunnen ondervinden.
- Invloed op carrière: Het nemen van ouderschapsverlof kan invloed hebben op de carrièremogelijkheden van ouders, omdat ze tijdelijk minder actief aanwezig zijn op de arbeidsmarkt.
- Druk op de werkgever: Werkgevers kunnen in sommige gevallen extra druk ondervinden als meerdere medewerkers tegelijk ouderschapsverlof nemen.
Ouderschapsverlof voor DGA’s
Ouderschapsverlof is beschikbaar voor alle werkende ouders, ongeacht hun arbeidscontract. Dit betekent dat ook DGA’s (directiegezagsaannemers) recht hebben op ouderschapsverlof. De berekening en indeling van ouderschapsverlof voor DGA’s volgt dezelfde regels als voor andere werkenden.
Ouderschapsverlof in de praktijk
Ouderschapsverlof is een belangrijke regeling die ouders helpt bij de balans tussen werk en zorgtaken. Het is een wettelijke regeling die beschikbaar is voor zowel moeders als vaders en kan flexibel worden ingepland tot het kind 8 jaar is. De berekening van ouderschapsverlof is gebaseerd op het aantal werkuren dat een ouder per week werkt. Het is belangrijk om ouderschapsverlof correct te berekenen en aan te vragen bij de werkgever. Ouders hebben het recht om ouderschapsverlof op te nemen in het eerste levensjaar van hun kind, waarbij 9 weken betaald ouderschapsverlof beschikbaar is. De resterende 17 weken ouderschapsverlof zijn onbetaald.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling die werkende ouders in Nederland ondersteunt bij de opvoeding van hun kind. Het is een belangrijke maatregel om ouders te helpen bij het vinden van een beter evenwicht tussen werk en zorgtaken. Ouderschapsverlof is flexibel in te delen en kan worden ingepland tot het kind 8 jaar is. Het is belangrijk om ouderschapsverlof correct te berekenen en aan te vragen bij de werkgever. Ouders hebben het recht op 26 keer het aantal werkuren per week ouderschapsverlof, en in het eerste levensjaar van het kind is 9 weken ouderschapsverlof betaald. Het gebruik van ouderschapsverlof is een belangrijke keuze voor ouders, en het is raadzaam om deze keuze goed te overwegen en in overleg te gaan met de werkgever.