Ouderschapsverlof is een belangrijke mogelijkheid voor werknemers die willen dat zij extra tijd kunnen doorbrengen met hun jonge kind. Het biedt de mogelijkheid om een deel van het werk aan te passen en meer aandacht te besteden aan de opvoeding en zorg voor het kind. Echter, ouderschapsverlof heeft ook een impact op het opbouwen van vakantiedagen en andere vormen van verlof. Het is daarom belangrijk om te begrijpen hoe ouderschapsverlof beïnvloedt op de rechten van werknemers in termen van verlof en vakantiedagen.
In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de verhouding tussen ouderschapsverlof, betaald en onbetaald verlof, en het opbouwen van vakantiedagen. We bespreken hoe ouderschapsverlof berekend wordt, hoe verlof en vakantiedagen worden beïnvloed door de keuze voor betaald of onbetaald ouderschapsverlof, en welke regels gelden in de praktijk. Het doel is om ouders en werknemers een duidelijk beeld te geven van hun rechten en mogelijkheden in verband met verlof en vakantiedagen tijdens en na ouderschapsverlof.
Wat is ouderschapsverlof en hoe wordt het berekend?
Ouderschapsverlof is een vorm van verlof dat beschikbaar is voor beide ouders van een kind en dat kan worden gebruikt tot het kind 8 jaar is. Het is bedoeld om ouders extra tijd te geven om zorg en aandacht aan hun kind te besteden. Het aantal uren ouderschapsverlof dat een werknemer recht heeft, is afhankelijk van het aantal uren dat deze persoon normaal gesproken per week werkt.
Het aantal uren ouderschapsverlof wordt berekend door het aantal uren dat een werknemer per week werkt te vermenigvuldigen met 26. Bijvoorbeeld: een werknemer die 32 uur per week werkt, heeft recht op 32 × 26 = 832 uren ouderschapsverlof.
Deze uren kunnen op verschillende manieren worden ingevuld, zoals:
- 4 maanden voltijds (4 × 40 uur = 160 uur per maand, 4 × 160 uur = 640 uur),
- 8 maanden halftijds (8 × 20 uur = 160 uur),
- 20 maanden 4/5de (20 × 32 uur = 640 uur),
- 40 maanden 1/10de (40 × 8 uur = 320 uur).
De keuze hoe ouderschapsverlof wordt opgenomen hangt af van de belastbaarheid van de werknemer en de afspraken met de werkgever. Het is mogelijk om ouderschapsverlof aan te passen of te beëindigen, maar dit vereist overleg met de werkgever en kan beperkt zijn in geval van zwaarwegend bedrijfsbelang.
Betaald en onbetaald ouderschapsverlof: wat zijn de verschillen?
Ouderschapsverlof kan zowel betaald als onbetaald worden genomen. Het verschil ligt in de financiering van het verlof en de invloed op het inkomen van de werknemer.
Onbetaald ouderschapsverlof
Bij onbetaald ouderschapsverlof ontvangt de werknemer geen salaris voor de uren die aan ouderschapsverlof zijn besteed. Dit betekent dat het inkomen van de werknemer tijdelijk afneemt. In sommige gevallen kunnen werknemers een onderbrekingsuitkering van het UWV ontvangen voor een beperkt aantal weken. Deze uitkering bedraagt 70% van het loon, tot een maximaal bedrag dat per jaar wordt vastgesteld. In 2022 was dit maximum bedrag bijvoorbeeld €828,45 netto per maand.
Een nadeel van onbetaald ouderschapsverlof is dat vakantiedagen niet opgebouwd worden tijdens het verlof. Vakantiedagen worden berekend op basis van het aantal uren dat een werknemer daadwerkelijk heeft gewerkt. Omdat ouderschapsverlof als onbetaald verlof wordt beschouwd, telt het niet mee naar de berekening van het aantal verlofdagen dat een werknemer het volgende jaar recht heeft.
Betaald ouderschapsverlof
Bij betaald ouderschapsverlof ontvangt de werknemer wel een deel van het salaris voor de uren ouderschapsverlof. De uitkering wordt gefinancierd door het UWV, en bedraagt 70% van het loon, net als bij onbetaald ouderschapsverlof. Het verschil is echter dat vakantiedagen wel opgebouwd worden tijdens betaald ouderschapsverlof. Dit betekent dat de werknemer het volgende jaar hetzelfde aantal vakantiedagen heeft als iemand die het volledige jaar heeft gewerkt.
Betaald ouderschapsverlof is vooral voordeelrijk voor werknemers die hun verlof willen combineren met het opbouwen van vakantiedagen. Het is ook mogelijk om betaald ouderschapsverlof te combineren met andere vormen van verlof, zoals vakantiedagen of ziekteverlof, afhankelijk van de afspraken met de werkgever.
Hoe beïnvloedt ouderschapsverlof het opbouwen van vakantiedagen?
Het opbouwen van vakantiedagen is direct gerelateerd aan het aantal uren dat een werknemer daadwerkelijk heeft gewerkt. Ouderschapsverlof heeft dus een impact op het aantal vakantiedagen dat een werknemer het volgende jaar recht heeft. Dit effect is afhankelijk van of ouderschapsverlof betaald of onbetaald is genomen.
Vakantiedagen tijdens betaald ouderschapsverlof
Tijdens betaald ouderschapsverlof wordt het opbouwen van vakantiedagen voor 100% doorgestort. Dit betekent dat de werknemer het volgende jaar hetzelfde aantal vakantiedagen heeft als iemand die het volledige jaar heeft gewerkt. Dit geldt voor zowel wettelijke als bovenwettelijke vakantiedagen, mits deze bepaald zijn door de cao of overeenkomst waarin de werknemer is aangesloten.
Vakantiedagen tijdens onbetaald ouderschapsverlof
Tijdens onbetaald ouderschapsverlof bouwt de werknemer geen vakantiedagen op. Omdat het verlof niet betaald is, telt het niet mee naar de berekening van verlof. Het aantal vakantiedagen dat een werknemer het volgende jaar heeft, wordt berekend op basis van het aantal uren dat deze werknemer daadwerkelijk heeft gewerkt. Daarom is het aantal vakantiedagen in dit geval lager dan het aantal dat normaal zou zijn opgebouwd.
Het effect van onbetaald ouderschapsverlof op het opbouwen van vakantiedagen kan significant zijn. Bijvoorbeeld: een werknemer die normaal 40 uur per week werkt en 1 dag per week onbetaald ouderschapsverlof neemt, bouwt 20% minder vakantiedagen op. Dit betekent dat het aantal vakantiedagen het volgende jaar met 20% lager is dan normaal.
Samenwerking van ouderschapsverlof en gewone vakantiedagen
Ouderschapsverlof en gewone vakantiedagen zijn twee verschillende vormen van verlof en kunnen worden gecombineerd. Werknemers kunnen bijvoorbeeld vakantiedagen opnemen aansluitend op of tijdens een periode van ouderschapsverlof. Dit kan handig zijn om extra vrije tijd te creëren zonder dat dit te veel invloed heeft op het inkomen.
Het opnemen van vakantiedagen tijdens ouderschapsverlof is mogelijk, mits dit overlegd is met de werkgever en het binnen de regels van de cao of overeenkomst valt. Het is belangrijk om te weten dat vakantiedagen die tijdens ouderschapsverlof zijn opgenomen, niet opnieuw opgebouwd worden. Daarom is het verstandig om vakantiedagen zorgvuldig te plannen, zodat ze niet vervallen.
Aanpassing van werkuren na ouderschapsverlof
Na het opnemen van ouderschapsverlof is het mogelijk om het aantal werkuren aan te passen. Dit kan nuttig zijn voor ouders die na het verlof willen blijven werken, maar dit op een gedeeltelijke basis doen. De aanpassing van werkuren is echter onderhevig aan bepaalde voorwaarden.
Een werknemer mag een aanpassing van de arbeidsduur aanvragen, mits deze tenminste een jaar voorafgaand aan het beoogde tijdstip van ingang van de aanpassing in dienst is. Dit betekent dat ouders die na ouderschapsverlof willen minder gaan werken, dit kunnen doen, mits de aanpassing voldoende vooraf is geregeld.
Na ouderschapsverlof houdt de werknemer recht op de eigen functie. Dit betekent dat de functie niet gewijzigd kan worden, maar het aantal werkuren wel kan worden aangepast. De aanpassing moet wel in overleg met de werkgever worden gedaan en kan niet afgewezen worden als deze voor de werknemer redelijk is en niet schadelijk is voor het bedrijf.
Aanpassing van ouderschapsverlof tijdens het verloop
Het is ook mogelijk om ouderschapsverlof aan te passen tijdens het verloop. Dit kan nodig zijn als de omstandigheden van de werknemer veranderen of als er onverwachte obstakels ontstaan. De aanpassing van ouderschapsverlof is echter niet altijd mogelijk, en de werkgever kan deze weigeren in geval van zwaarwegend bedrijfsbelang.
Werkgevers kunnen bijvoorbeeld aangeven dat het verloop van ouderschapsverlof niet aangepast kan worden, omdat dit de werknemersplanning of de organisatie van het bedrijf negatief beïnvloedt. In dat geval kan de werknemer een alternatieve oplossing zoeken, zoals het verlof te beëindigen of de resterende uren op een andere manier in te vullen.
Samenvatting van de impact van ouderschapsverlof op verlof en vakantiedagen
Ouderschapsverlof heeft een directe impact op het opbouwen van vakantiedagen en het aantal verlofdagen dat een werknemer het volgende jaar heeft. Het effect is afhankelijk van of ouderschapsverlof betaald of onbetaald is genomen.
Betaald ouderschapsverlof
- Vakantiedagen worden opgebouwd zoals normaal.
- Het aantal verlofdagen is hetzelfde als bij een werknemer die het volledige jaar heeft gewerkt.
- Het is mogelijk om vakantiedagen tijdens ouderschapsverlof op te nemen.
Onbetaald ouderschapsverlof
- Vakantiedagen worden niet opgebouwd tijdens ouderschapsverlof.
- Het aantal verlofdagen is lager dan normaal.
- Het is mogelijk om vakantiedagen tijdens ouderschapsverlof op te nemen, maar dit heeft invloed op het aantal verlofdagen dat het volgende jaar beschikbaar is.
Aanpassing van werkuren
- Na ouderschapsverlof kan het aantal werkuren worden aangepast, mits dit voldoende vooraf geregeld is.
- Het aanpassen van ouderschapsverlof tijdens het verloop is mogelijk, maar kan worden geweigerd in geval van zwaarwegend bedrijfsbelang.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een belangrijk instrument voor ouders die extra tijd willen doorbrengen met hun kind. Het biedt de mogelijkheid om het aantal werkuren aan te passen en extra zorg en aandacht te besteden aan het kind. Echter, ouderschapsverlof heeft ook een impact op het opbouwen van vakantiedagen en het aantal verlofdagen dat een werknemer het volgende jaar heeft. Deze impact is afhankelijk van of ouderschapsverlof betaald of onbetaald is genomen.
Bij betaald ouderschapsverlof wordt het opbouwen van vakantiedagen voor 100% doorgestort, wat betekent dat de werknemer het volgende jaar hetzelfde aantal vakantiedagen heeft als iemand die het volledige jaar heeft gewerkt. Bij onbetaald ouderschapsverlof bouwt de werknemer geen vakantiedagen op, wat betekent dat het aantal verlofdagen lager is dan normaal. Het is belangrijk om dit te weten bij het plannen van verlof en vakantiedagen.
Na ouderschapsverlof is het mogelijk om het aantal werkuren aan te passen, mits dit voldoende vooraf geregeld is. Het aanpassen van ouderschapsverlof tijdens het verloop is mogelijk, maar kan worden geweigerd in geval van zwaarwegend bedrijfsbelang. Het is daarom belangrijk om deze mogelijkheden goed te begrijpen en met de werkgever te overleggen.
Ouderschapsverlof is een waardevolle mogelijkheid voor ouders, maar het heeft ook consequenties voor het verlof en de vakantiedagen. Het is daarom verstandig om deze impact goed te begrijpen en verantwoord te plannen.
Bronnen
- Babyhelp.nl - Kan ik na het opnemen van ouderschapsverlof minder werken?
- Babyhelp.nl - Heb je minder verlof als je ouderschapsverlof neemt?
- Webwoordenboek.nl - Hoeveel dagen verlof verlies je bij ouderschapsverlof?
- Rijksoverheid.nl - Berekenen ouderschapsverlof
- Manpower.nl - Ouderschapsverlof en vakantiedagen