Ouderschap is een belangrijke levensfase die vaak aanzet tot fundamentele veranderingen in het dagelijks functioneren, inclusief het werken. Voor werknemers in de Metalektro-sector biedt de cao een uitgebreide regeling voor betaald en onbetaald ouderschapsverlof. Deze regelingen zijn zorgvuldig ontworpen om zowel de wettelijke verplichtingen van de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) als de sectorale afspraken te combineren. In dit artikel wordt een grondige toelichting gegeven op de regelingen, voorwaarden en praktische uitwerking van betaald ouderschapsverlof binnen de Metalektro-sector.
Inleiding
De regelingen rond ouderschapsverlof zijn onderdeel van de collectieve arbeidsovereenkomst (cao) van de Metalektro-sector. Deze sector omvat een breed scala aan bedrijven in de metaal- en elektriciteitsindustrie. De cao bevat zowel wettelijke als bovenwettelijke regelingen die van toepassing zijn op ouderschapsverlof. De voornaamste doelen van deze regelingen zijn om ouders de mogelijkheid te geven om tijd te investeren in de opvoeding van hun kinderen en tegelijkertijd de duurzame inzetbaarheid van werknemers te waarborgen.
De Metalektro-cao bevat diverse bepalingen die het ouderschapsverlof reglementeren, inclusief het maximum aantal uren, de voorwaarden om recht op ouderschapsverlof te hebben, de regels rond betaald ouderschapsverlof en de mogelijkheid tot onbetaald ouderschapsverlof. Deze bepalingen zijn verder uitgewerkt in bijlagen en artikelen van de cao.
Betaald ouderschapsverlof
Aantal uren en loon
Het betaald ouderschapsverlof in de Metalektro-sector is een wettelijk verankerde regeling die aanvullend is op de Wet Arbeid en Zorg. De werknemer heeft recht op maximaal 9 weken betaald ouderschapsverlof, dat moet worden opgenomen binnen het eerste levensjaar van het kind. Tijdens deze periode ontvangt de werknemer 70% van het loon, maar niet meer dan 70% van het maximaal dagloon (maxdagloon), zoals vastgelegd in de cao.
Deze regeling is een recente aanpassing die in werking is getreden op 2 augustus 2022. Het betaald ouderschapsverlof is bedoeld om ouders te ondersteunen bij de opvoeding van hun kind in de belangrijke eerste levensmaanden. Het is een vaste regeling binnen de cao, die bovenop het zwangerschaps- en bevallingsverlof en het geboorteverlof komt.
Voorwaarden voor betaald ouderschapsverlof
Om recht te hebben op betaald ouderschapsverlof, moeten de volgende voorwaarden worden voldaan:
- Familie- of woonverband met het kind: De werknemer moet een ouder zijn in een familierechtelijke betrekking tot het kind of moet op hetzelfde adres wonen als het kind en de opvoeding duurzaam op zich nemen.
- Aangehouden dienstverband: Het dienstverband bij de werkgever moet minstens 12 aaneengesloten maanden geduurd hebben op de ingangsdatum van het verlof.
- Leeftijd van het kind: Het kind mag op de ingangsdatum van het verlof maximaal 2 jaar oud zijn.
Samenloop met andere vormen van verlof
Het betaald ouderschapsverlof kan samenvallen met andere vormen van verlof, zoals ziekteverlof of zwangerschaps- en bevallingsverlof. In dergelijke gevallen geldt het volgende:
- Ziekteverlof: Het betaald ouderschapsverlof wordt alleen opgeschort indien het ziekteverlof langer duurt dan een aaneengesloten periode van 10 werkdagen.
- Zwangerschaps- en bevallingsverlof: Het betaald ouderschapsverlof wordt opgeschort bij samenloop met zwangerschaps- en bevallingsverlof.
Voortijdige beëindiging
De werknemer heeft het recht om een verzoek in te dienen bij de werkgever om het toegekend betaald ouderschapsverlof voortijdig te beëindigen. De werkgever kan dit verzoek echter afwijzen als de voortijdige beëindiging leidt tot schade voor de werkgever.
Onbetaald ouderschapsverlof
Aantal uren en praktische regelingen
Naast het betaald ouderschapsverlof biedt de cao ook een regeling voor onbetaald ouderschapsverlof. Dit is een uitbreiding op de wettelijke regeling, waarbij het aantal uren verlof is vastgelegd op maximaal 830 uur. In de Wet Arbeid en Zorg is dit aantal verlof uren bepaald als 26 keer de arbeidsduur per week, wat op hetzelfde neerkomt als 830 uur per jaar.
Het onbetaald ouderschapsverlof kan worden opgenomen tot de leeftijd van 8 jaar van het kind. Het aantal uren dat beschikbaar is, wordt verminderd als er gebruik is gemaakt van het betaald ouderschapsverlof. Zoals uit de cao blijkt, is er een maximum van 830 uur totaal aan betaald en onbetaald ouderschapsverlof per kind.
Voorwaarden voor onbetaald ouderschapsverlof
De voorwaarden voor het opnemen van onbetaald ouderschapsverlof zijn:
- Familie- of woonverband met het kind: De werknemer moet een ouder zijn in een familierechtelijke betrekking tot het kind of moet op hetzelfde adres wonen als het kind en de opvoeding duurzaam op zich nemen.
- Leeftijd van het kind: Het kind mag op de ingangsdatum van het verlof nog niet 8 jaar oud zijn.
- Vrije keuze in verlofuren: De werknemer heeft vrijheid in de wijze van opnemen van het verlof, mits dit niet plaatsvindt na de achtste verjaardag van het kind.
Pensioen- en premieopbouw
Tijdens het onbetaald ouderschapsverlof kan de werknemer kiezen om de pensioenopbouw te doorlopen. Dit vereist dat de werkgever 50% van de premie betaalt over de onbetaalde ouderschapsverlofuren. De werknemer heeft de mogelijkheid om deze premie in rekening te brengen bij de werkgever. Als de werknemer al gebruik heeft gemaakt van de 9 weken betaald ouderschapsverlof, blijft er nog 17 weken onbetaald ouderschapsverlof beschikbaar.
Aanvullend geboorteverlof
Naast de reguliere ouderschapsverlofregelingen bevat de cao ook een regeling voor aanvullend geboorteverlof. Dit verlof is bedoeld om ouders extra tijd te geven om zich aan te passen aan het nieuwe gezinsleven. Het aanvullende geboorteverlof is gelijk aan vijf maal het aantal uren van de werkweek van de werknemer.
Tijdens het aanvullende geboorteverlof loopt de pensioenopbouw gewoon door, alsof de werknemer het volledige aantal uren per week werkt. De werkgever moet het volledige aantal uren doorgeven dat de werknemer zou werken zonder verlof, zodat de premie en pensioenopbouw ononderbroken blijven.
Sectorale en wettelijke afspraken
De regelingen voor ouderschapsverlof in de Metalektro-sector zijn gebaseerd op zowel sectorale afspraken als wettelijke verplichtingen. De Wet Arbeid en Zorg (WAZO) vormt de basis voor de wettelijke regeling, terwijl de cao sectorale regelingen bevat die deze wetten aanvullen of versterken. In sommige gevallen wijkt de cao van de wettelijke regeling af, bijvoorbeeld bij het betaald ouderschapsverlof. In dergelijke gevallen geldt de cao als uitbreiding op de wet.
Wettelijke basis: Wet Arbeid en Zorg (WAZO)
De Wet Arbeid en Zorg stelt het maximum aantal uren ouderschapsverlof vast op 26 keer de arbeidsduur per week, wat gelijk is aan 830 uur per jaar. De wet bepaalt ook de voorwaarden waaronder ouders recht hebben op ouderschapsverlof. De cao bevat een regeling die deze wettelijke basis aanvult, met bepalingen die specifiek zijn voor de Metalektro-sector.
Sectorale regelingen
Binnen de cao zijn sectorenspecifieke afspraken gemaakt die boven op de wettelijke regelingen vallen. Deze regelingen zijn ontworpen om de behoeften van werknemers in de Metalektro-sector te ondersteunen. Zo is er bijvoorbeeld een regeling voor een 80/90/100-regeling en een RVU (Regeling Voordelen en Uitzonderingen) die niet gekoppeld is aan een specifiek salarisbedrag. Deze maatregelen zijn bedoeld om de duurzame inzetbaarheid van werknemers te waarborgen.
Toekomstige ontwikkelingen
De Metalektro-sector is continu in beweging, en ook de regelingen rond ouderschapsverlof zijn in ontwikkeling. De Unie, een belangrijke werkgeversorganisatie in de sector, heeft in haar strategie aandacht besteed aan de verbetering van arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. Dit omvat ook een focus op ouderschapsverlof en andere vormen van verlof die werknemers helpen bij het combineren van werk en gezin.
In de komende jaren zijn er plannen om de regelingen voor ouderschapsverlof verder aan te passen aan de wisselende behoeften van werknemers. Dit omvat onder andere de mogelijkheid tot meer flexibiliteit in de opname van ouderschapsverlof en de uitbreiding van de regelingen voor mantelzorgverlof en andere vormen van verlof.
Praktische uitwerking voor werkgevers en werknemers
Zowel werkgevers als werknemers moeten zich richten op de praktische uitwerking van de regelingen rond ouderschapsverlof. Voor werkgevers betreft dit het correct doorgeven van verlofuren aan de pensioeninstelling, zoals PME Pensioen of andere relevante instanties. Voor werknemers is het belangrijk om zich bewust te zijn van de voorwaarden en het maximum aantal uren verlof, zowel betaald als onbetaald.
Voor werkgevers
Werkgevers in de Metalektro-sector moeten ervoor zorgen dat de regelingen voor ouderschapsverlof op de juiste manier worden uitgevoerd. Dit omvat het volgende:
- Correktie van verlofuren: Werkgevers moeten het juiste aantal uren ouderschapsverlof doorgeven aan de pensioeninstelling, inclusief eventuele aanvullende geboorteverlofuren.
- Premie- en pensioenregelingen: Werkgevers moeten ervoor zorgen dat de premie- en pensioenregelingen correct worden toegepast, zowel tijdens het betaald ouderschapsverlof als tijdens het onbetaald ouderschapsverlof.
- Communicatie met werknemers: Werkgevers moeten duidelijk communiceren over de regelingen voor ouderschapsverlof en eventuele aanvullende afspraken in de cao.
Voor werknemers
Voor werknemers is het belangrijk om zich goed te informeren over de regelingen voor ouderschapsverlof binnen de cao. Dit omvat het volgende:
- Recht op ouderschapsverlof: Werknemers moeten weten of ze voldoen aan de voorwaarden om ouderschapsverlof op te nemen.
- Keuze tussen betaald en onbetaald verlof: Werknemers moeten weten welke opties beschikbaar zijn en welke gevolgen dat heeft voor hun pensioenopbouw en belastingaangifte.
- Aanvullend geboorteverlof: Werknemers kunnen eventueel gebruik maken van het aanvullende geboorteverlof, wat extra tijd biedt om zich aan te passen aan het nieuwe gezinsleven.
Conclusie
Ouderschapsverlof in de Metalektro-sector is een uitgebreide regeling die zowel wettelijke als sectorale bepalingen bevat. Het betaald ouderschapsverlof is een recente aanpassing die in werking is getreden op 2 augustus 2022 en biedt ouders de mogelijkheid om tijd te investeren in de opvoeding van hun kinderen. Naast dit betaald ouderschapsverlof is er ook een regeling voor onbetaald ouderschapsverlof die tot 830 uur kan worden opgenomen, zolang het kind jonger is dan 8 jaar.
De cao bevat duidelijke bepalingen over de voorwaarden, het aantal uren verlof en de praktische uitwerking van ouderschapsverlof. Zowel werkgevers als werknemers moeten zich richten op de correcte uitvoering van deze regelingen. De toekomstige ontwikkelingen in de cao zullen waarschijnlijk gericht zijn op de verder verbetering van de regelingen rond ouderschapsverlof en andere vormen van verlof die werknemers helpen bij het combineren van werk en gezin.