Ouderschapsverlof is een belangrijk onderdeel van de arbeidsovereenkomsten binnen de metaal- en technieksector in Nederland. In de CAO’s (Collectieve Arbeidsovereenkomsten) voor deze sectoren zijn duidelijke regels opgenomen over hoe ouderschapsverlof verloopt, welke vergoedingen werknemers ontvangen, en hoe het verlof beïnvloedt op pensioenopbouw en andere arbeidsvoorwaarden. Deze regels zijn opgenomen in verschillende CAO’s, zoals de CAO metaal en techniek, en zijn onderworpen aan recente wijzigingen en vereenvoudigingen, met ingang vanaf 1 april 2025.
In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de huidige regels rond ouderschapsverlof in de metaal- en technieksector. Aandacht gaat uit naar zowel het wettelijk betaalde ouderschapsverlof als de aanvullende CAO-regelingen. Daarnaast wordt ingegaan op de gevolgen voor pensioenopbouw, salarisvergoeding en terugbetaling in geval van beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Op basis van deze informatie kunnen werknemers en werkgevers zich beter richten op de regels voor ouderschapsverlof.
Ouderschapsverlof in de CAO metaal en techniek
Ouderschapsverlof is geregeld in meerdere CAO’s binnen de metaal- en technieksector, waaronder de CAO metaal en techniek, de CAO kleinmetaal, en de CAO metaalnijverheid. Deze regels zijn voornamelijk vastgelegd in artikel 61 van de CAO metaal en techniek, die kort verlof behandelt voor diverse situaties, waaronder bevalling. In deze regelgeving wordt onderscheid gemaakt tussen betaald en onbetaald ouderschapsverlof, afhankelijk van de periode en omvang van het verlof.
Betaald ouderschapsverlof
Sinds de wettelijke regeling is aangepast, is er wettelijk betaald ouderschapsverlof beschikbaar voor werknemers die een kind krijgen. In het eerste levensjaar van het kind kan een werknemer 9 werkweken ouderschapsverlof opnemen, dat betaald wordt. Dit verlof kan verdeeld worden tussen beide ouders, of genomen worden door één ouder. De CAO-regelingen in de metaal- en technieksector voegen hier een aanvullende regeling aan toe, waarbij de werkgever het salaris aanvult tot 100%. Hierdoor ontvangt de werknemer het volledige salaris gedurende de periode van ouderschapsverlof.
Onbetaald ouderschapsverlof
Nadat het wettelijk betaalde ouderschapsverlof is afgelopen, kan de werknemer nog onbetaald ouderschapsverlof opnemen tot het kind 8 jaar oud is. Dit verlof bedraagt in totaal 26 werkweken, waarvan 9 werkweken betaald zijn. De resterende 17 werkweken zijn onbetaald, maar kunnen gebruikt worden als ouders verder verlof willen nemen voor de zorg van hun kind.
In de CAO-regelingen is bepaald dat de werkgever een aanvullende vergoeding kan bieden voor een deel van dit onbetaald ouderschapsverlof. Deze vergoeding bedraagt 40% van het salaris, en is beschikbaar voor maximaal 12 aaneengesloten maanden. De vergoeding wordt berekend op basis van de helft van de gemiddelde arbeidsomvang. Echter, deze vergoeding cumuleert niet met de wettelijke uitkering voor ouderschapsverlof. Daarnaast wordt geen pensioen opgebouwd over deze vergoeding.
Pensioenopbouw tijdens ouderschapsverlof
Een belangrijk aspect van ouderschapsverlof is de invloed op de pensioenopbouw. Normaal gesproken stopt de pensioenopbouw tijdens onbetaald verlof. Echter, in de CAO’s voor de metaal- en technieksector is afgesproken dat de pensioenopbouw kan voortgezet worden tijdens ouderschapsverlof. Dit geldt zowel voor betaald als onbetaald ouderschapsverlof.
Wanneer een werknemer kiest voor voortzetting van de pensioenopbouw, is het aan de werkgever om het werkgeversdeel van de pensioenpremie te betalen gedurende maximaal 12 maanden per kind. Dit geldt voor zowel betaald als onbetaald ouderschapsverlof, zolang de werknemer deze regeling wil voortzetten. De regeling is afhankelijk van de CAO waaraan de werkgever en werknemer zich onderwerpen, zoals de PMT of PME pensioenfondsregelingen.
Vakantiegeld en ouderschapsverlof
Ouderschapsverlof heeft ook gevolgen voor het berekenen van vakantiegeld. Vakantiegeld is een percentage van het feitelijk verdiende salaris, dat wordt uitbetaald bij vertrek of bij het einde van het kalenderjaar. Aangezien ouderschapsverlof leidt tot vermindering van het aantal gewerkte uren, kan dit de totale verdiend salaris en dus het vakantiegeld beïnvloeden.
In de CAO metaal en techniek is afgesproken dat de werkgever het vakantiegeld berekent op basis van het feitelijk verdiende salaris, inclusief eventuele uitkeringen tijdens ouderschapsverlof. Het UWV (Uitvoering Werk en Zekerheid) betaalt de uitkering voor ouderschapsverlof, inclusief vakantiegeld. De werkgever moet dit bedrag doorbetalen aan de werknemer.
Eindejaarsuitkering en ouderschapsverlof
Net als vakantiegeld wordt ook de eindejaarsuitkering beïnvloed door ouderschapsverlof. De eindejaarsuitkering is een percentage van het jaarverdiende salaris. Omdat ouderschapsverlof leidt tot minder gewerkte uren, kan het salaris dalen. In de CAO metaal en techniek is afgesproken dat de werkgever de eindejaarsuitkering berekent op basis van het feitelijk verdiende salaris, inclusief eventuele uitkeringen tijdens ouderschapsverlof.
De vergoeding die de werkgever aanvult tijdens ouderschapsverlof wordt meegenomen in de berekening van de eindejaarsuitkering. Dit betekent dat de werknemer een deel van het verlofperiode-salaris kan behouden in de vorm van de eindejaarsuitkering.
Vereenvoudiging van de regelingen vanaf 1 april 2025
Een belangrijk nieuwtje is de vereenvoudiging van de regelingen rond ouderschapsverlof. In het CAO-akkoord van 2023 is afgesproken dat de regelingen vereenvoudigd zouden worden, zodat het makkelijker toepasbaar is voor zowel werknemers als werkgevers. Deze wijziging treedt in op 1 april 2025.
De nieuwe CAO-regelingen zijn opgenomen onder artikel 5.11 van de CAO metaal en techniek. De CAO gaat nu uit van de wettelijke regelingen voor ouderschapsverlof, waaronder het recht op betaald ouderschapsverlof voor 9 werkweken in het eerste levensjaar van het kind. In deze periode ontvangt de werknemer 100% van het salaris, aangevuld door de werkgever. Daarnaast kan het verlof verder verlengd worden tot 26 werkweken tot het kind 8 jaar oud is, maar dit verlof is dan onbetaald.
De aanvullende CAO-regelingen geven hierbij extra regels voor de vergoedingen die de werkgever kan bieden. Deze regels zijn echter afhankelijk van de afspraken tussen werknemer en werkgever. De nieuwe regeling zorgt voor duidelijkheid en transparantie, en is ontworpen om het voor werknemers makkelijker te maken om ouderschapsverlof te nemen.
Terugbetaling van uitkeringen bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst
Een belangrijk aspect van ouderschapsverlof is de regel dat uitkeringen door de werkgever terugbetaald moeten worden in geval van beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Dit geldt in het bijzonder voor uitkeringen die boven de wettelijke regeling liggen.
Als de arbeidsovereenkomst op verzoek van de werknemer eindigt, of binnen zes maanden na het einde van ouderschapsverlof, dan moet de werknemer de ontvangen uitkeringen over ouderschapsverlof terugbetalen aan de werkgever. Dit geldt alleen in geval van vrijwillige beëindiging of wanneer de werknemer ontslag neemt zonder dat het verzoek om aanpassing van de arbeidsduur is goedgekeurd door de werkgever.
Deze regel zorgt ervoor dat de werkgever niet financieel gediscrimineerd wordt wanneer een werknemer ouderschapsverlof neemt en vervolgens de overeenkomst opzegt. Het is een maatregel om de balans te bewaren tussen de belangen van werknemers en werkgevers.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een belangrijk onderdeel van de arbeidsovereenkomsten in de metaal- en technieksector. De CAO’s voor deze sector bieden duidelijke regels over hoe ouderschapsverlof verloopt, welke vergoedingen werknemers ontvangen, en hoe het verlof beïnvloedt op pensioenopbouw en andere arbeidsvoorwaarden. De regelgeving is onderworpen aan recente wijzigingen en vereenvoudigingen, met ingang vanaf 1 april 2025.
Werknemers en werkgevers zijn aangemoedigd om zich te richten op deze regels, zodat ouderschapsverlof voor zowel ouders als werkgevers betaanbaar is. De regelgeving zorgt voor duidelijkheid en transparantie, en maakt ouderschapsverlof toegankelijker voor werknemers in de metaal- en technieksector. Het is belangrijk dat zowel werknemers als werkgevers zich richten op de CAO-regelingen, zodat ouderschapsverlof verloopt zonder onnodige complicaties.