Ouderschapsverlof is een belangrijk onderdeel van de werknemersrechten in Nederland. Het biedt ouders de mogelijkheid om tijd door te brengen met hun jonge kinderen, wat essentieel is voor de emotionele ontwikkeling van het kind en de aanpassing van de ouders aan hun nieuwe rol. Sinds de invoering van betaald ouderschapsverlof in augustus 2022, is er een duidelijke wettelijke regeling in werking, die zowel ouders als werkgevers moet helpen bij het plannen en uitvoeren van deze verlofperiode.
In dit artikel bespreken we het aantal dagen ouderschapsverlof dat werknemers recht op hebben, hoe dit verlof berekend wordt, en welke voorwaarden gelden voor het betaald en onbetaald ouderschapsverlof. We geven ook uitleg over hoe ouders dit verlof kunnen aanvragen, hoe het financieel verwerkt wordt en wat de rol van de werkgever en UWV is in dit proces. Het doel is om ouders een duidelijk overzicht te geven van hun rechten en plichten, zodat ze beter voorbereid kunnen zijn op deze belangrijke periode in hun leven.
Hoeveel ouderschapsverlof is mogelijk?
Ouderschapsverlof is beschikbaar voor werknemers in loondienst en is gericht op ouders van jonge kinderen. Het totale recht op ouderschapsverlof is gebaseerd op het aantal uren dat een werknemer per week werkt. Dit verlof kan zowel betaald als onbetaald zijn, afhankelijk van de voorwaarden en afspraken met de werkgever. Het verlof kan worden opgenomen tot het kind acht jaar is, wat het mogelijk maakt om het verlof over een langere periode te verdelen.
Totaal recht op ouderschapsverlof
Het totale ouderschapsverlof is berekend als 26 keer het aantal werkuren per week. Dit betekent dat een werknemer die fulltime werkt, 26 maal 40 uur (1.040 uur) ouderschapsverlof heeft recht op. Voor een werknemer die bijvoorbeeld 32 uur per week werkt, is het totaal ouderschapsverlof 32 x 26 = 832 uren.
Dit verlof kan op verschillende manieren worden ingevoerd. Ouders kunnen kiezen voor een volledig verlof van meerdere weken of een gedeeltelijk verlof waarbij ze bijvoorbeeld minder uren werken, bijvoorbeeld 50% minder per week. Het verlof kan ook verdeeld worden over meerdere jaren of op meerdere momenten, zolang het binnen de leeftijd van het kind van acht jaar valt.
Betaald ouderschapsverlof
Sinds 2 augustus 2022 heeft elke ouder in loondienst recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof, zolang deze 9 weken binnen het eerste levensjaar van het kind worden opgenomen. Dit verlof wordt uitbetaald door UWV en bedraagt 70% van het (maximum) dagloon van de werknemer. In sommige CAO’s kan het percentage hoger zijn, bijvoorbeeld 100%, afhankelijk van de specifieke afspraken in de collectieve arbeidsovereenkomst.
Het betaald ouderschapsverlof moet binnen het eerste levensjaar van het kind worden ingevoerd. Anders is het onbetaald. Ouders kunnen deze 9 weken in een blok of verspreid over meerdere weken inzetten, afhankelijk van hun voorkeur en de situatie op het werk.
Onbetaald ouderschapsverlof
Naast de 9 weken betaald ouderschapsverlof, is er ook een onbetaald ouderschapsverlof beschikbaar. Ouders hebben het recht op 17 weken verlof, wat samen met de 9 weken betaald verlof totaal 26 weken ouderschapsverlof oplevert. Dit onbetaald verlof kan worden ingevoerd tot het kind acht jaar is. Het is dus mogelijk om het ouderschapsverlof over een langere periode te verdelen, bijvoorbeeld gedurende meerdere jaren, afhankelijk van de behoefte en de werksituatie.
Hoe wordt ouderschapsverlof berekend?
De berekening van ouderschapsverlof hangt af van het aantal werkuren dat een werknemer per week werkt. Het totale ouderschapsverlof is gelijk aan 26 keer het aantal werkuren per week. Dit is een wettelijke regel die voor alle werknemers in loondienst geldt.
Voorbeeldberekening
Stel dat een werknemer 32 uur per week werkt. Dan heeft deze werknemer het recht op 32 x 26 = 832 uren ouderschapsverlof. Dit is gelijk aan ongeveer 104 dagen ouderschapsverlof, afhankelijk van het aantal uren per dag dat gewerkt wordt.
Als een werknemer 40 uur per week werkt, is het totale ouderschapsverlof 40 x 26 = 1.040 uren. Dit komt overeen met ongeveer 130 dagen ouderschapsverlof.
Indeling van ouderschapsverlof
Ouderschapsverlof kan op verschillende manieren worden ingevoerd. Ouders kunnen kiezen om het verlof in een blok op te nemen, bijvoorbeeld een paar maanden volledig verlof, of het verlof over meerdere weken te verdelen. Bijvoorbeeld, een werknemer die 32 uur per week werkt, kan kiezen voor 24 uur verlof per week gedurend de hele ouderschapsperiode, wat gelijk is aan 832 uur ouderschapsverlof.
Het is ook mogelijk om ouderschapsverlof te combineren met andere verlofsoorten, zoals vakantie of ziekteverlof. Dit kan echter alleen als het verlof niet overeenkomt met de wettelijke regels voor ouderschapsverlof.
Hoe aanvragen en indienen van ouderschapsverlof
Het aanvragen van ouderschapsverlof is een formeel proces dat grotendeels via schriftelijke communicatie verloopt. Ouders moeten minstens twee maanden van tevoren aangeven dat ze ouderschapsverlof willen opnemen. Dit moet gedaan worden via een schriftelijke verklaring aan de werkgever. In deze verklaring moet aangegeven worden:
- De periode waarin ouderschapsverlof opgenomen zal worden.
- Het aantal uren per week dat ouderschapsverlof genomen zal worden.
- De dagen waarop ouderschapsverlof genomen zal worden.
De werkgever mag ouderschapsverlof niet weigeren, tenzij er sprake is van zwaarwegend bedrijfsbelang. Dit betekent dat het bedrijf in ernstige problemen zou komen als ouderschapsverlof niet verwerkt kan worden in de organisatie. In dat geval moet de werkgever met de werknemer overleggen om een alternatieve oplossing te vinden, zoals het verplaatsen van verlofuren naar een andere periode.
Betaald ouderschapsverlof: hoe werkt dat?
Betaald ouderschapsverlof is een onderdeel van de wettelijke regeling die sinds 2 augustus 2022 geldt. Het is bedoeld om ouders financieel te ondersteunen tijdens de eerste maanden na de geboorte van hun kind. Het betaald ouderschapsverlof duurt maximaal 9 weken en is alleen geldig binnen het eerste levensjaar van het kind.
Hoeveel ontvangt een ouder?
Het bedrag dat een ouder ontvangt tijdens ouderschapsverlof is 70% van het (maximum) dagloon. Dit bedrag wordt uitbetaald door UWV, mits de werkgever dit heeft aangevraagd. De werkgever kan ervoor kiezen om het loon van de werknemer gedurende het ouderschapsverlof door te betalen en later de uitkering van UWV in de salarisadministratie te verwerken. Dit proces duurt ongeveer vier weken vanaf het moment dat de werkgever de uitkering heeft aangevraagd.
Invulling van het verlof
Het betaald ouderschapsverlof kan op verschillende manieren worden ingevoerd. Ouders kunnen kiezen om het verlof in één blok op te nemen, bijvoorbeeld een paar maanden volledig verlof, of het verlof verspreid over meerdere weken. Bijvoorbeeld, een ouder die 32 uur per week werkt, kan kiezen voor 32 uur verlof per week gedurend 9 weken, wat gelijk is aan 288 uur ouderschapsverlof.
Als een ouder minder wil werken, bijvoorbeeld 24 uur per week, dan kan het ouderschapsverlof ook in delen worden ingevoerd. In dat geval ontvangt de ouder 70% van het dagloon, berekend op het aantal uren dat daadwerkelijk verlof is genomen.
Resturen ouderschapsverlof
Als een ouder niet alle uren van het betaald ouderschapsverlof heeft opgenomen, kan de restuur als onbetaald ouderschapsverlof worden ingevoerd. Dit betekent dat de ouder verder kan verlof nemen tot het kind acht jaar is, maar dan zonder uitkering van UWV.
Ouderschapsverlof bij meervoudige geboortes
Bij een tweeling of drieling is het ouderschapsverlof per kind berekend. Dit betekent dat ouders voor elk kind apart ouderschapsverlof kunnen opnemen. Het totale ouderschapsverlof is dus dubbel of drievoudig, afhankelijk van het aantal kinderen.
Ook bij meervoudige geboortes geldt dat het betaald ouderschapsverlof maximaal 9 weken per kind is. Dit verlof moet binnen het eerste levensjaar van elk kind worden opgenomen. Ouders kunnen dus kiezen om het verlof verspreid over de kinderen in te voeren, of het verlof voor elk kind apart te nemen.
Ouderschapsverlof bij adoptie, pleegverzorging en stiefkinderen
Ouderschapsverlof is niet alleen beschikbaar voor biologische ouders, maar ook voor adoptieouders, pleegouders en stiefouders. Voor adoptieouders is er ook betaald ouderschapsverlof beschikbaar, voor elk kind 9 weken. Bij pleegverzorging en stiefverzorging is er ook ouderschapsverlof mogelijk, maar dan maximaal 9 weken per ouder, ongeacht het aantal pleeg- of stiefkinderen.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een essentieel onderdeel van de werknemersrechten in Nederland. Het biedt ouders de mogelijkheid om tijd door te brengen met hun jonge kinderen, wat belangrijk is voor de emotionele en psychische ontwikkeling van het kind en de aanpassing van de ouders aan hun nieuwe rol. Het totale ouderschapsverlof is berekend als 26 keer het aantal werkuren per week, wat voor een fulltime werknemer 1.040 uur ouderschapsverlof betekent.
Sinds 2022 is er een wettelijke regeling voor betaald ouderschapsverlof, waarbij ouders 9 weken verlof kunnen opnemen binnen het eerste levensjaar van hun kind. Dit verlof wordt uitbetaald door UWV en bedraagt 70% van het (maximum) dagloon. Ouders kunnen kiezen voor een volledig of gedeeltelijk verlof, afhankelijk van hun voorkeur en de situatie op het werk.
Het aanvragen van ouderschapsverlof is een formeel proces dat grotendeels via schriftelijke communicatie verloopt. Ouders moeten minstens twee maanden van tevoren aangeven dat ze ouderschapsverlof willen opnemen. De werkgever mag ouderschapsverlof niet weigeren, tenzij er sprake is van zwaarwegend bedrijfsbelang. In dat geval moet er met de werknemer overleg worden gevoerd om een alternatieve oplossing te vinden.
Ouderschapsverlof is ook beschikbaar voor adoptieouders, pleegouders en stiefouders. Voor adoptieouders is er ook betaald ouderschapsverlof beschikbaar, voor elk kind 9 weken. Bij pleegverzorging en stiefverzorging is er ook ouderschapsverlof mogelijk, maar dan maximaal 9 weken per ouder, ongeacht het aantal pleeg- of stiefkinderen.
In het kader van ouderschapsverlof is het belangrijk dat ouders zich voorbereiden op de administratieve stappen en weten hoe ouderschapsverlof verwerkt wordt in de salarisadministratie. Werkgevers moeten op de hoogte zijn van de regels en aandachtspunten rondom ouderschapsverlof om de processen soepel te laten verlopen. Zo kunnen ouders optimaal ondersteund worden tijdens deze belangrijke periode in hun leven.