Wanneer ouders besluiten om ouderschapsverlof op te nemen, zijn er meerdere gevolgen voor hun pensioen. De aard van het verlof — betaald of onbetaald — en de specifieke regels van het pensioenfonds waarbij ze verzekerd zijn, bepalen hoeveel pensioen ze opbouwen tijdens deze periode. In dit artikel worden de invloeden van ouderschapsverlof op de pensioenopbouw besproken, inclusief mogelijke oplossingen om het pensioenverlies te beperken.
Ouderschapsverlof is bedoeld om ouders de mogelijkheid te geven om meer tijd met hun kind door te brengen, en tegelijkertijd de werk-privébalans te verbeteren. In Nederland is ouderschapsverlof sinds 2022 verder uitgebreid. Werkende ouders kunnen kiezen voor betaald of onbetaald ouderschapsverlof, of voor gedeeltelijk verlof. De keuze heeft gevolgen voor zowel het salaris als de pensioenopbouw. Het is daarom belangrijk om goed te begrijpen hoe ouderschapsverlof werkt en wat de financiële en pensioenbetekenis is.
Wat is ouderschapsverlof en welke vormen zijn beschikbaar?
Ouderschapsverlof is een regeling waarmee ouders tijdelijk minder kunnen werken of zelfs helemaal stoppen met werken, zodat ze zich op hun kind kunnen richten. Er zijn verschillende vormen van ouderschapsverlof:
Betaald ouderschapsverlof: Vanaf augustus 2022 krijgen ouders het recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof binnen het eerste levensjaar van hun kind. Tijdens deze periode ontvangen ze 70% van hun dagloon, wat meestal uit betaald wordt door het UWV. Werkgevers blijven vaak bijdragen aan het pensioenfonds, zodat de pensioenopbouw gewoon doorgaat.
Onbetaald ouderschapsverlof: Ouders kunnen ook kiezen voor onbetaald ouderschapsverlof, waarbij ze geen uitkering ontvangen en hun werkgever geen pensioenpremie afdragt. Dit heeft vaak gevolgen voor de pensioenopbouw, omdat er geen premies worden betaald.
Gedeeltelijk ouderschapsverlof: Hierbij werken ouders minder uren per dag of per week, meestal gedurende een langere periode. Ook in deze situatie kan de pensioenopbouw beïnvloed worden, afhankelijk van of de werkgever premies blijft afdragen.
Het ouderschapsverlof kan worden opgenomen tot het kind acht jaar is. Voor de eerste 9 weken is er een uitkering beschikbaar, maar daarna is het verlof onbetaald tenzij er andere afspraken zijn gemaakt.
Invloed van ouderschapsverlof op pensioenopbouw
De invloed van ouderschapsverlof op de pensioenopbouw is afhankelijk van de aard van het verlof en de regels van het pensioenfonds. Hieronder worden de belangrijkste effecten besproken.
Betaald ouderschapsverlof en pensioen
Bij betaald ouderschapsverlof blijft de pensioenopbouw doorgaans voortgezet, omdat de werkgever en de werknemer premies blijven afdragen aan het pensioenfonds. In de meeste gevallen blijft de pensioenopbouw onveranderd, tenzij er andere afspraken zijn gemaakt in de cao of arbeidsovereenkomst. Voorbeelden van pensioenfondsen waarbij betaald ouderschapsverlof goed is voor de pensioenopbouw zijn ABP, PFZW, en PMT, mits de cao dit bepaalt.
Werknemers kunnen in sommige gevallen profiteren van aanvullende regelingen, zoals vrijwillige bijdragen of specifieke maatregelen om pensioengaten te beperken. Deze regelingen zijn echter niet van toepassing op alle fondsen en afhankelijk van de individuele situatie.
Onbetaald ouderschapsverlof en pensioen
Bij onbetaald ouderschapsverlof stopt de pensioenopbouw, omdat er geen premies worden betaald. Dit kan leiden tot een pensioengat, wat betekent dat de uitkering in de toekomst lager uitvalt. Ouders die onbetaald verlof nemen, verliezen tijdens deze periode een deel van hun pensioenpremies, wat negatief kan werken op hun pensioenuitkering.
Het is mogelijk om dit verlies te beperken door vrijwillige premies te betalen tijdens het verlof. Deze maatregel is echter niet van toepassing op alle fondsen en vereist dat ouders zelf actief optreden om hun pensioen te voortzetten. In sommige gevallen is het ook mogelijk dat de werkgever vrijwillig premies blijft betalen, mits er een afspraak over bestaat in de cao of arbeidsovereenkomst.
Gedeeltelijk ouderschapsverlof en pensioen
Gedeeltelijk ouderschapsverlof betekent dat ouders minder uren werken, maar nog wel een deel van hun pensioenopbouw behouden. In deze situatie wordt pensioen opgebouwd over het deel dat nog wordt gewerkt, maar niet over de uren die niet worden ingevuld. Het effect op de pensioenuitkering is dus afhankelijk van het aantal uren dat nog wordt gewerkt.
Bijvoorbeeld: als een ouder normaal 40 uur per week werkt en deze periode 20 uur per week werkt, dan wordt de pensioenopbouw gedeeltelijk voortgezet. Het pensioenbedrag in de toekomst is dan lager dan het zou zijn geweest als de ouder had doorgewerkt. In sommige gevallen kunnen ouders kiezen om extra premies te betalen om het pensioenbedrag te verhogen, afhankelijk van de regels van het pensioenfonds.
Praktische tips voor ouders om pensioenverlies te beperken
Ouders die ouderschapsverlof opnemen, kunnen meerdere stappen ondernemen om het pensioenverlies te beperken. Hieronder worden enkele praktische tips besproken.
1. Controleer je pensioenregeling
Het is belangrijk om te weten hoe je pensioenfonds werkt en of er regelingen zijn voor ouderschapsverlof. Veel pensioenfondsen hebben specifieke afspraken over betaald en onbetaald verlof. Ouders kunnen bijvoorbeeld bij hun pensioenfonds terecht om te vragen of het mogelijk is om vrijwillige premies te betalen tijdens onbetaald verlof.
Platformen zoals MijnPensioenoverzicht.nl kunnen helpen bij het begrijpen van de huidige pensioenstatus en de mogelijke gevolgen van ouderschapsverlof. Deze tools geven een overzicht van de pensioenopbouw en kunnen helpen bij het plannen van de toekomstige pensioenuitkering.
2. Overweeg vrijwillige bijdragen
Als ouders onbetaald verlof nemen, kunnen ze ervoor kiezen om vrijwillige premies te betalen om hun pensioenopbouw voort te zetten. Deze maatregel is echter niet beschikbaar voor alle fondsen en vereist dat ouders actief optreden. Het betalen van extra premies tijdens verlof kan helpen om het pensioenbedrag in de toekomst te verhogen.
Vrijwillige bijdragen zijn meestal mogelijk bij pensioenfondsen die flexibiliteit bieden. Het is belangrijk om te controleren of dit mogelijk is bij het eigen fonds en wat de voorwaarden zijn.
3. Bespreek de keuze voor ouderschapsverlof met je werkgever
Ouders kunnen met hun werkgever overleggen over de mogelijkheid van betaald ouderschapsverlof of gedeeltelijk verlof. In sommige gevallen kan de werkgever vrijwillig premies blijven betalen, wat positief werkt op de pensioenopbouw. Het is ook mogelijk dat de werkgever specifieke maatregelen heeft om ouders te ondersteunen bij de balans tussen werk en gezin.
4. Overweeg alternatieve opties
Er zijn alternatieven voor ouderschapsverlof die minder invloed hebben op de pensioenopbouw. Bijvoorbeeld kunnen ouders kiezen voor betaald ouderschapsverlof of de verlofperiode beperken tot de 9 weken waarvoor uitkering beschikbaar is. Dit kan helpen om het pensioenverlies te beperken.
Een andere optie is het kopen van extra vakantiedagen, zodat ouders meer tijd met hun kind kunnen doorbrengen zonder het pensioen te beïnvloeden. Deze optie is echter afhankelijk van de regels van de werkgever en de arbeidsovereenkomst.
Fiscale voordelen en werkgeversbijdragen
Ouderschapsverlof heeft ook fiscale gevolgen, afhankelijk van het type verlof. Betaald ouderschapsverlof biedt meestal fiscale voordelen, zoals belastingaftrek op premies. In tegenstelling theretoek, heeft onbetaald verlof meestal geen fiscale voordelen, maar ouders kunnen in sommige gevallen profiteren van flexibele belastingregelingen afhankelijk van hun inkomen.
Werkgevers kunnen in sommige gevallen vrijwillig bijdragen aan de pensioenopbouw tijdens ouderschapsverlof. Dit is meestal afhankelijk van de cao of specifieke afspraken. Ouders die dit mogelijkheid willen benutten, moeten contact opnemen met hun HR-afdeling om te zien of dit in hun situatie mogelijk is.
Conclusie
Ouderschapsverlof heeft een directe invloed op de pensioenopbouw, afhankelijk van de aard van het verlof en de regels van het pensioenfonds. Bij betaald ouderschapsverlof blijft de pensioenopbouw doorgaans voortgezet, maar bij onbetaald verlof kan het tot een pensioengat komen. Ouders kunnen meerdere stappen ondernemen om dit verlies te beperken, zoals het betalen van vrijwillige premies of het bespreken van alternatieven met hun werkgever.
Het is belangrijk om vooraf te weten hoe ouderschapsverlof werkt en wat de gevolgen zijn voor het pensioen. Door goed te plannen en actief te handelen, kunnen ouders ervoor zorgen dat hun toekomstige pensioenuitkering zo hoog mogelijk uitvalt. Het is verstandig om regelmatig contact op te nemen met het pensioenfonds en eventueel terecht te komen bij een financieel adviseur voor persoonlijk advies.