In Nederland is het ouderschapsverlof sinds 2 augustus 2022 voor een deel betaald, wat ouders een betere balans tussen werk en gezin biedt. Het betaald ouderschapsverlof is een regeling waarbij ouders tijdens een bepaalde periode financieel worden ondersteund door het UWV. Deze regeling is bedoeld om ouders in staat te stellen om zich vollediger aan hun kind te wijden, zonder directe financiële druk. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de regels, voorwaarden en aanvraagprocedure van het betaald ouderschapsverlof.
Wat is betaald ouderschapsverlof?
Betaald ouderschapsverlof is een regeling waarbij ouders gedurende een bepaalde periode een uitkering ontvangen van het UWV. Deze uitkering is bedoeld om ouders financieel te ondersteunen tijdens hun verlof, zodat ze zich volledig kunnen richten op hun kind. De regeling is beschikbaar voor beide ouders, zolang ze voldoen aan de gestelde voorwaarden.
Volgens de wet betaald ouderschapsverlof is er een maximum van 9 weken betaald ouderschapsverlof beschikbaar. Deze 9 weken kunnen opgenomen worden binnen het eerste levensjaar van het kind. De uitkering bedraagt 70% van het dagloon van de werknemer, met een maximum dat gebaseerd is op het wettelijk vastgestelde maximum dagloon. De werkgever heeft de mogelijkheid om het salaris aan te vullen, afhankelijk van de cao of andere overeenkomsten binnen de organisatie.
Voorwaarden voor betaald ouderschapsverlof
Om recht te hebben op betaald ouderschapsverlof, moeten ouders aan een aantal voorwaarden voldoen. Deze voorwaarden zijn wettelijk geregeld en gelden voor beide ouders, zolang ze in loondienst zijn.
1. Werknemers in loondienst
Alleen ouders die in loondienst zijn, kunnen gebruikmaken van het betaald ouderschapsverlof. Werkenden die zelfstandig zijn of in een ander arbeidsverhouding staan, vallen niet onder deze regeling. De werknemers kunnen zowel de moeder, de vader, adoptieouder of een ouder die het kind heeft erkend zijn. In het geval van pleegzorg of stiefkinders is het ouderschapsverlof ook beschikbaar, maar onder bepaalde voorwaarden.
2. Opname binnen het eerste levensjaar van het kind
Het betaald ouderschapsverlof moet worden opgenomen binnen het eerste levensjaar van het kind. Bij adoptie of pleegzorg geldt deze periode binnen het eerste jaar na de plaatsing van het kind. Ouders moeten deze 9 weken binnen deze tijd opnemen, anders vervalt het recht op de uitkering.
3. Minimum opname van betaald ouderschapsverlof
Voordat een uitkering van het UWV kan worden aangevraagd, moet de werknemer minimaal één keer de wekelijkse arbeidsduur aan betaald ouderschapsverlof opnemen. Dit is een formele eis om recht op de uitkering te krijgen.
4. Schriftelijke aanvraag
Het verzoek tot opname van het betaald ouderschapsverlof moet schriftelijk worden ingediend bij de werkgever. Dit verzoek moet uiterlijk twee maanden voor de gewenste ingangsdatum worden gedaan. In het verzoek moet worden aangegeven hoeveel uren of dagen het ouderschapsverlof per week of maand wordt opgenomen. De werknemer heeft de flexibiliteit om het verlof op verschillende manieren in te plannen, zoals bijvoorbeeld een aantal uren per dag verdeeld over meerdere weken.
5. Meervoudige kinderen
Bij meervoudige kinderen, zoals tweelingen of meerlingen, geldt een individueel recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof per kind. Dit betekent dat bij een tweeling, ouders 18 weken betaald ouderschapsverlof kunnen opnemen. Bij pleegzorg geldt het recht per opname, niet per kind.
Hoe werkt de uitkering?
De uitkering van het betaald ouderschapsverlof wordt uitgevoerd via het UWV. De uitkering bedraagt 70% van het dagloon van de werknemer, met een maximum dat gebaseerd is op het wettelijk vastgestelde maximum dagloon. De werkgever speelt een belangrijke rol in de aanvraagprocedure, omdat hij de uitkering moet aanvragen bij het UWV.
1. Aanvraagprocedure
De aanvraagprocedure voor de uitkering wordt gedaan via het UWV-portaal. De werkgever moet de aanvraag indienen nadat het ouderschapsverlof is opgenomen. Het UWV betaalt de uitkering vervolgens aan de werkgever, die deze aan de werknemer doorbetaalt. Op verzoek kan de uitkering ook direct aan de werknemer worden uitbetaald.
De uitkering wordt in maximaal drie delen uitgevoerd. Bij elke verlofopname moet een nieuwe betaalaanvraag worden ingediend. Dit betekent dat ouders meerdere keren kunnen aanvragen, afhankelijk van hoe ze hun verlof indelen.
2. Aanvullingen door de werkgever
De werkgever heeft de mogelijkheid om het salaris aan te vullen, afhankelijk van de cao of andere arbeidsovereenkomsten. Dit betekent dat ouders in sommige gevallen meer kunnen ontvangen dan de uitkering van 70% van hun dagloon. Het is belangrijk om te kijken naar de regels van de werkgever en eventuele overeenkomsten om te zien of een aanvulling mogelijk is.
Onbetaald ouderschapsverlof
Naast het betaald ouderschapsverlof kunnen ouders ook gebruikmaken van onbetaald ouderschapsverlof. Deze regeling is beschikbaar voor 26 keer de wekelijkse arbeidsduur, maar wordt verminderd met de reeds opgenomen 9 weken betaald verlof. Het onbetaalde ouderschapsverlof kan worden opgenomen tot het kind acht jaar is.
Het onbetaalde ouderschapsverlof is een flexibele optie voor ouders die willen blijven werken, maar toch extra tijd willen doorbrengen met hun kind. Werkgevers mogen in beginsel een verzoek voor ouderschapsverlof niet weigeren, tenzij er zwaarwegende redenen zijn.
Veranderingen in het ouderschapsverlof
De wet betaald ouderschapsverlof is ingegaan op 2 augustus 2022. Deze wetswijziging volgt op een Europese richtlijn die voorschrijft dat lidstaten moeten zorgen voor twee maanden betaald ouderschapsverlof. Nederland heeft ervoor gekozen om de regeling in te voeren op 9 weken, wat overeenkomt met 30 dagen per ouder.
De wet gaat feitelijk over een wijziging van de Wet arbeid en zorg en de Wet flexibel werken. Sinds de invoering hebben alle werknemers recht op betaald ouderschapsverlof. Ook in 2025 blijft ouderschapsverlof betaald, wat betekent dat ouders continu gebruik kunnen maken van deze regeling.
Aanvraagprocedure en praktische stappen
De aanvraagprocedure voor betaald ouderschapsverlof is belangrijk om te begrijpen, zodat ouders hun verlof correct kunnen plannen. Hieronder volgen de stappen die nodig zijn om het betaald ouderschapsverlof aan te vragen:
Schriftelijk verzoek indienen bij de werkgever: Ouders moeten schriftelijk aangeven dat ze verlof willen opnemen. Het verzoek moet uiterlijk twee maanden voor de gewenste ingangsdatum worden gedaan.
Verlofplanning opstellen: In het verzoek moet worden aangegeven hoeveel uren of dagen het ouderschapsverlof per week of maand wordt opgenomen. Ouders hebben de mogelijkheid om het verlof in 1 keer achter elkaar op te nemen of flexibel te indelen.
Aanvraag bij het UWV: De werkgever moet de aanvraag indienen bij het UWV via het UWV-portaal. De aanvraag kan pas worden gedaan nadat het ouderschapsverlof is opgenomen.
Uitkering ontvangen: Het UWV betaalt de uitkering aan de werkgever, die deze vervolgens aan de werknemer doorbetaalt. Op verzoek kan de uitkering ook direct aan de werknemer worden uitgekeerd.
Aanvullingen door de werkgever: Als de werkgever een cao of andere arbeidsovereenkomst heeft die een aanvulling op de uitkering bevat, kunnen ouders extra ontvangen.
Meerdere verlofopnames mogelijk: Ouders kunnen meerdere keren aanvragen, afhankelijk van hoe ze hun verlof indelen. Bij elke verlofopname moet een nieuwe betaalaanvraag worden ingediend.
Belangrijke aandachtspunten
Bij het gebruik van het betaald ouderschapsverlof zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten die ouders moeten weten:
1. Ziekte tijdens het verlof
Als een werknemer ziek wordt tijdens het betaald ouderschapsverlof, loopt het verlof door. Ouders en werkgevers kunnen samen besluiten om het verlof op een later moment te plannen. Als een werknemer volledig ziek is vóór de ingangsdatum van het verlof, kan het verlof niet starten.
2. Uit dienst treden
Als een werknemer uit dienst treedt, kan het resterende verlof meenemen naar een nieuwe werkgever. Dit betekent dat ouders hun verlof ook kunnen opnemen bij een andere werkgever.
3. Aanvraagprocedure bij meerdere verlofopnames
Ouders die het verlof meerdere keren willen opnemen, moeten bij elke opname een nieuwe aanvraag indienen. De uitkering wordt in maximaal drie delen uitgevoerd, afhankelijk van hoe ouders hun verlof indelen.
Conclusie
Het betaald ouderschapsverlof is een belangrijke regeling voor ouders in Nederland. Het biedt ouders de mogelijkheid om financieel ondersteund te worden tijdens hun verlof, zodat ze zich volledig kunnen richten op hun kind. De regeling is beschikbaar voor beide ouders, zolang ze in loondienst zijn en voldoen aan de gestelde voorwaarden. De uitkering bedraagt 70% van het dagloon van de werknemer, met een maximum dat gebaseerd is op het wettelijk vastgestelde maximum dagloon.
De aanvraagprocedure is duidelijk geregeld, en ouders kunnen het verlof op verschillende manieren indelen, afhankelijk van hun wensen. Naast het betaald ouderschapsverlof is er ook een onbetaald ouderschapsverlof beschikbaar, wat ouders extra flexibiliteit biedt. Het is belangrijk om de regels en voorwaarden goed te begrijpen, zodat ouders hun verlof correct kunnen plannen en aanvragen.
Het betaald ouderschapsverlof is een wettelijke regeling die sinds 2 augustus 2022 in werking is. De invoering van deze regeling is het gevolg van een Europese richtlijn, en het biedt ouders een betere balans tussen werk en gezin. Door het gebruik van deze regeling kunnen ouders zich volledig richten op hun kind, zonder directe financiële druk.