Inleiding
Sinds 2023 zijn er verschillende wijzigingen in de regelingen rond ouderschapsverlof voor werknemers in de kinderopvangsector. Deze wijzigingen zijn het resultaat van nieuwe wettelijke regelgeving en aanpassingen in collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO). Werknemers hebben nu meer flexibiliteit in het bepalen van de duur, spreiding en loondoorbetaling van ouderschapsverlof, afhankelijk van hun arbeidsduur, salaris en wettelijke regelingen. Deze veranderingen zijn bedoeld om ouders te ondersteunen bij het combineren van werk en zorg voor hun kind, zonder dat hun financiële positie te veel wordt beïnvloed.
In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van ouderschapsverlof in de Cao Kinderopvang 2023 besproken, inclusief de wettelijke veranderingen, de rol van de CAO-regelingen en de praktische uitwerking van ouderschapsverlof binnen de kinderopvangsector. Het artikel is opgebouwd in onderdelen die de lezer stap voor stap leiden door het onderwerp, van de algemene kaders tot de specifieke regelingen en toepassingen.
Wettelijke regelgeving en ouderschapsverlof
Ouderschapsverlof in Nederland is sinds 2022 bepaald door een wettelijke regeling die uitkomt uit de Wet betaald ouderschapsverlof. Deze wet biedt ouders het recht op een minimum aantal weken verlof en loondoorbetaling. Het doel van deze wettelijke regeling is om ouders de mogelijkheid te geven om tijd te besteden aan hun kind in de eerste levensjaren, zonder dat hun inkomsten te veel dalen.
De wettelijke regeling is van toepassing op alle werknemers, ongeacht hun branche of arbeidsovereenkomst. Volgens de wet kunnen ouders in het eerste levensjaar van hun kind maximaal negen werkweken ouderschapsverlof opnemen. Gedurende deze negen weken ontvangen zij een uitkering van het UWV, welke het 70% van het salaris bedraagt, tot een maximum van 70% van het maximum dagloon.
Deze wettelijke regeling is van fundamenteel belang omdat het een basiskader biedt voor alle ouderschapsverlofregelingen. Werkgevers en werknemers moeten deze wettelijke minimumvoorschriften in acht nemen, ook als er extra regelingen zijn opgenomen in CAO’s.
CAO-regelingen en ouderschapsverlof
Naast de wettelijke regelingen zijn er ook regelingen opgenomen in collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s), die voor sommige werknemers extra voordelen bieden. In de kinderopvangsector is de CAO Kinderopvang 2023-2024 van belang, aangevuld door eventuele aanvullende regelingen in CAO’s van gemeenten of andere relevante organisaties.
In de CAO Kinderopvang 2023-2024 zijn afspraken gemaakt over het ouderschapsverlof, met name over hoe ouders dit verlof kunnen combineren met de wettelijke regeling. De CAO biedt ouders de mogelijkheid om twaalf aaneengesloten maanden ouderschapsverlof op te nemen, waarbij de werkgever 40% van het salaris vergoedt over de helft van de overeengekomen arbeidsduur. Deze regeling is bedoeld om ouders extra financiering te bieden tijdens het zorggevende deel van de eerste levensjaren van hun kind.
Een belangrijke verandering die in 2023 is aangebracht, is dat de CAO-regeling nu uitgaat van de wettelijk betaalde ouderschapsverlofregeling. Dit betekent dat ouders in het eerste levensjaar van hun kind negen werkweken ouderschapsverlof op kunnen nemen, waarvan 70% van het salaris uitgekeerd wordt door het UWV. Deze regeling kan worden aangevuld door de CAO-regeling, waarbij de werkgever 30% extra loondoorbetaling kan vergoeden, zodat ouders 100% van hun salaris ontvangen. Deze combinatie is mogelijk tot het achtste levensjaar van het kind, waarbinnen ouders verder onbetaald ouderschapsverlof kunnen opnemen.
De CAO-regeling in de kinderopvangsector is dus een aanvulling op de wettelijke regeling, met als doel ouders extra ondersteuning te bieden bij het combineren van werk en zorg. Het is belangrijk dat ouders zich bewust zijn van de regelingen in hun CAO, omdat deze kunnen variëren per branche of organisatie.
Praktische uitwerking van ouderschapsverlof
De praktische uitwerking van ouderschapsverlof houdt in dat ouders vrij zijn om de periodes van verlof en loondoorbetaling te bepalen, binnen de kaders van de wettelijke en CAO-regelingen. Ouders kunnen bijvoorbeeld kiezen voor volledig doorbetaald ouderschapsverlof in het eerste levensjaar, waarbij zowel het UWV als de werkgever loondoorbetaling garandeert. In dit geval is het mogelijk om negen werkweken ouderschapsverlof volledig te laten doorbetalen, waarbij de werkgever 30% van het salaris vergoedt, aangevuld door het UWV-uitkering van 70%.
Een alternatief is om gedeeltelijk gebruik te maken van de wettelijke regeling, bijvoorbeeld door minder dan negen werkweken volledig doorbetaald ouderschapsverlof op te nemen. In dat geval kan de resterende tijd worden gecombineerd met de CAO-regeling, zodat ouders meer weken ouderschapsverlof kunnen opnemen, maar dan gedeeltelijk doorbetaald. Het totaal aantal betaald ouderschapsverlofweken blijft beperkt tot maximaal dertien werkweken, verdeeld over het eerste levensjaar en tot het achtste levensjaar van het kind.
Voor ouders van tweelingen of meerlingen is er een aparte regeling. In dit geval is het ouderschapsverlof per kind berekend, wat betekent dat ouders voor elk kind afzonderlijk ouderschapsverlof kunnen opnemen. Dit is belangrijk om te weten, omdat ouders anders kunnen kiezen voor meer weken ouderschapsverlof, zolang zij binnen de kaders van de CAO-regeling en wettelijke regeling blijven.
Veranderingen in 2023 en 2025
In 2023 en 2025 zijn er belangrijke veranderingen geïntroduceerd die het ouderschapsverlof nog flexibeler maken. In 2023 is de regeling in de CAO Gemeenten aangepast, waarbij ouders nu 13 keer de formele arbeidsduur per week ouderschapsverlof kunnen opnemen, waarbij een deel van het salaris wordt doorbetaald. Voor een medewerker die bijvoorbeeld 32 uur per week werkt, betekent dit maximaal 13 x 32 = 416 uur ouderschapsverlof, waarbij de loondoorbetaling afhankelijk is van het salarisniveau.
In 2025 is er een verdere vereenvoudiging van de regeling geïntroduceerd. Deze nieuwe regeling is bedoeld om de samenloop tussen de wettelijke en CAO-regeling te verminderen, wat ervoor zorgde dat ouders vaak met ingewikkelde regels te maken hadden. De nieuwe regeling stelt dat ouders in het eerste levensjaar van hun kind negen werkweken ouderschapsverlof kunnen opnemen, waarbij het salaris 100% wordt aangevuld. Daarnaast is er nog de mogelijkheid tot onbetaald ouderschapsverlof tot het achtste levensjaar van het kind.
Deze nieuwe regeling is in werking getreden op 1 april 2025 en geldt voor alle ouderschapsverlofafspraken vanaf dat moment. Oudere afspraken blijven echter geldig, zolang zij binnen de kaders van de oude regeling zijn gemaakt.
Kiezen voor ouderschapsverlof
Het kiezen voor ouderschapsverlof is een belangrijke beslissing die ouders moeten maken. Ouders kunnen kiezen voor volledig doorbetaald ouderschapsverlof in het eerste levensjaar, waarbij zowel het UWV als de werkgever loondoorbetaling garandeert. In dit geval is het mogelijk om negen werkweken ouderschapsverlof volledig te laten doorbetalen, waarbij de werkgever 30% van het salaris vergoedt, aangevuld door het UWV-uitkering van 70%.
Een alternatief is om gedeeltelijk gebruik te maken van de wettelijke regeling, bijvoorbeeld door minder dan negen werkweken volledig doorbetaald ouderschapsverlof op te nemen. In dat geval kan de resterende tijd worden gecombineerd met de CAO-regeling, zodat ouders meer weken ouderschapsverlof kunnen opnemen, maar dan gedeeltelijk doorbetaald. Het totaal aantal betaald ouderschapsverlofweken blijft beperkt tot maximaal dertien werkweken, verdeeld over het eerste levensjaar en tot het achtste levensjaar van het kind.
Voor ouders van tweelingen of meerlingen is er een aparte regeling. In dit geval is het ouderschapsverlof per kind berekend, wat betekent dat ouders voor elk kind afzonderlijk ouderschapsverlof kunnen opnemen. Dit is belangrijk om te weten, omdat ouders anders kunnen kiezen voor meer weken ouderschapsverlof, zolang zij binnen de kaders van de CAO-regeling en wettelijke regeling blijven.
Loondoorbetaling en arbeidsvoorwaarden
Loondoorbetaling tijdens ouderschapsverlof is een belangrijk aspect van de regelingen. In de CAO Gemeenten is de loondoorbetaling afhankelijk van het salarisniveau van de werknemer. Voor werknemers die onder het maximum van schaal 2 vallen, is de loondoorbetaling 80% van het salaris. Voor werknemers die boven schaal 2 vallen, maar onder schaal 4, is de loondoorbetaling 70% van het salaris.
In de CAO Kinderopvang 2023-2024 is de loondoorbetaling 40% van het salaris over de helft van de overeengekomen arbeidsduur. Deze regeling kan worden aangevuld door de wettelijke regeling, waarbij het UWV 70% van het salaris uitkeert. Door deze combinatie is het mogelijk om ouderschapsverlof volledig doorbetaald te krijgen, zodat ouders 100% van hun salaris ontvangen.
Het is belangrijk om te weten dat de loondoorbetaling afhankelijk is van het salarisniveau en de arbeidsduur van de werknemer. Ouders moeten hier rekening mee houden bij het kiezen van hun ouderschapsverlofregeling, omdat dit直接影响 hun financiële positie kan zijn.
Ouderschapsverlof en meerlingen
Voor ouders van tweelingen of meerlingen is er een aparte regeling. In dit geval is het ouderschapsverlof per kind berekend, wat betekent dat ouders voor elk kind afzonderlijk ouderschapsverlof kunnen opnemen. Dit is belangrijk om te weten, omdat ouders anders kunnen kiezen voor meer weken ouderschapsverlof, zolang zij binnen de kaders van de CAO-regeling en wettelijke regeling blijven.
Het totaal aantal ouderschapsverlofweken is beperkt tot 26 weken per kind, verdeeld over betaald en onbetaald ouderschapsverlof. Voor ouders van tweelingen of meerlingen is het mogelijk om twee keer 26 weken ouderschapsverlof op te nemen, zolang de regelingen in de CAO en wettelijke regeling dit toestaan.
Conclusie
Ouderschapsverlof in de kinderopvangsector is sinds 2023 onderhevig aan nieuwe regelingen die ouders meer flexibiliteit bieden bij het combineren van werk en zorg. Deze regelingen zijn bedoeld om ouders te ondersteunen bij het opbouwen van een evenwicht tussen hun professionele en persoonlijke leven. Het is belangrijk dat ouders zich bewust zijn van de regelingen in hun CAO en hoe deze samenhangen met de wettelijke regelingen.
In de CAO Kinderopvang 2023-2024 is er een aanpassing gemaakt die ouders de mogelijkheid biedt om ouderschapsverlof in het eerste levensjaar volledig doorbetaald te krijgen. Daarnaast is er nog de mogelijkheid tot onbetaald ouderschapsverlof tot het achtste levensjaar van het kind. De loondoorbetaling is afhankelijk van het salarisniveau en de arbeidsduur van de werknemer.
Voor ouders van tweelingen of meerlingen is er een aparte regeling, waarbij ouders ouderschapsverlof per kind kunnen opnemen. Deze regeling is belangrijk om te weten, omdat ouders anders kunnen kiezen voor meer weken ouderschapsverlof, zolang zij binnen de kaders van de CAO-regeling en wettelijke regeling blijven.
De regelingen rond ouderschapsverlof zijn bedoeld om ouders te ondersteunen bij het combineren van werk en zorg, zonder dat hun financiële positie te veel wordt beïnvloed. Het is belangrijk dat ouders zich bewust zijn van de regelingen in hun CAO en hoe deze samenhangen met de wettelijke regelingen.