De CAO (Collectieve Arbeidsovereenkomst) voor het Uitgeverijbedrijf speelt een centrale rol in het reguleren van arbeidsvoorwaarden binnen de media- en uitgeverijsector in Nederland. Deze sector is gekenmerkt door een dynamische en vaak stressvolle werkomgeving, waarin het evenwicht tussen werk en privéleven een belangrijke rol speelt. Ouderschapsverlof is daarom een onderwerp dat regelmatig ter tafel komt, zowel in de onderhandelingen tussen werkgevers en vakbonden als in de dagelijkse praktijk van werknemers. De huidige CAO en de discussies over de aanpassing van arbeidsvoorwaarden, waaronder ouderschapsverlof, worden beïnvloed door juridische veranderingen, maatschappelijke ontwikkelingen en de behoefte aan een aantrekkelijke werkomgeving voor jonge talenten.
In deze bijdrage wordt ingegaan op de rol van ouderschapsverlof binnen de CAO Uitgeverijbedrijf, inclusief de standpunten van vakbonden en werkgevers, de wettelijke kaders, en de huidige status van de discussie. Daarnaast wordt ingegaan op aanvullende thema’s zoals geboorte- en ouderschapsverlof, flexibiliteit in arbeidsvoorwaarden en de rol van de CAO in het bepalen van moderne arbeidsnormen.
Huidige situatie van ouderschapsverlof in de CAO Uitgeverijbedrijf
De CAO Uitgeverijbedrijf is afgesloten door vier vakorganisaties — FNV Media & Cultuur, CNV, De Unie en NVJ — en de Werkgeversvereniging Uitgeverijbedrijf (WU). De arbeidsvoorwaarden worden ondergebracht in zogenaamde basisbepalingen (hoofdstukken 1 t/m 9), die voor alle werknemers gelden, en functiegroepbepalingen (hoofdstukken 10 t/m 17), die specifiek zijn voor bepaalde functiegroepen binnen de sector. Ouderschapsverlof valt onder deze bredere thema’s van arbeidsvoorwaarden.
Hoewel de CAO een uitgebreid kader biedt voor diverse arbeidsvoorwaarden, is ouderschapsverlof een onderwerp dat in de recente onderhandelingen regelmatig ter discussie komt. De vakbonden zien ouderschapsverlof als een essentieel onderdeel van een moderne, werknemersvriendelijke CAO, terwijl werkgevers vaak benadrukken dat de wettelijke regelingen in dit opzicht voldoende zijn.
Ouderschapsverlof als onderhandelingsonderwerp
Tijdens de tweede onderhandelingsronde in oktober 2025 werd ouderschapsverlof expliciet genoemd als een van de onderwerpen die aan bod kwamen. De Unie stelde voor om de huidige wettelijke regelingen aan te vullen, zodat werknemers in deze belangrijke levensfase beter worden ondersteund. Werkgevers wezen op dat de wettelijke bepalingen al toereikend zijn en dat er op dit moment geen aanleiding is voor veranderingen. Dit leidde tot het gevoel bij de vakbonden dat de gelegenheid is gemist om de CAO te moderniseren in lijn met de maatschappelijke veranderingen.
De Unie benadrukt dat een moderne CAO essentieel is voor de aantrekkingskracht van de sector voor jong talent. Ouderschapsverlof is daarbij een belangrijk onderdeel, aangezien jonge werknemers vaak prioriteit geven aan een werkomgeving die hun privéleven ondersteunt. Werkgevers zijn echter terughoudend en stellen dat de wettelijke regelingen voldoende zijn. Hieruit blijkt dat ouderschapsverlof een punt is dat opnieuw ter tafel moet komen in de komende onderhandelingen.
Wettelijke kaders voor ouderschapsverlof
Het wettelijk kader voor ouderschapsverlof in Nederland is geregeld door de Wet ouderschapsverlof en het Wetboek van Sociale Verzekeringen (Wetboek SW). Volgens deze wet is een werknemer vanaf de zevende maand voorraadrechtig op ouderschapsverlof. Het ouderschapsverlof kan worden opgenomen vanaf de zevende maand voor de geboorte van het kind. De verlofsduur is maximaal 12 maanden voor het eerste kind en maximaal 6 maanden voor het tweede kind. Voor ouderschapsverlof dient een aanvraag te worden ingediend bij de Uitzendondernemingenregeling (UO), die de verlofperiode vooraf goedkeurt.
In de praktijk betekent dit dat werknemers een verlofperiode kunnen afwisselen met werken, zolang het verlof voldoet aan de wettelijke voorwaarden. De werknemers kunnen bijvoorbeeld deel van het ouderschapsverlof opnemen en vervolgens werken, waarna ze het resterende verlof later opnieuw kunnen opnemen. Dit biedt een zekere flexibiliteit, maar de CAO kan deze regelingen aanvullen of uitbreiden, afhankelijk van de overeenkomsten tussen werkgevers en werknemers.
Aanvullende thema’s rond ouderschapsverlof
Ouderschapsverlof is niet het enige thema dat in de discussies over de CAO een rol speelt. Ook andere aspecten van werknemerszorg en flexibiliteit worden ter tafel gebracht. Zo is bijvoorbeeld de XYZ-regeling een onderwerp dat in de tweede onderhandelingsronde terugkwam. Werkgevers willen deze regeling afschaffen vanwege kosten en uitvoerbaarheid, terwijl de vakbonden deze als een belangrijke bron van flexibiliteit zien voor werknemers in verschillende levensfasen. Dit laat zien dat de CAO niet alleen om ouderschapsverlof draait, maar dat deze thema’s onderdeel zijn van een bredere discussie over moderne arbeidsvoorwaarden.
Een ander thema dat in de CAO-onderhandelingen ter discussie komt, is het onderwerp van meeruren bij deeltijders. Hierbij gaat het om de manier waarop meeruren worden uitbetaald en of werknemers deze kunnen behouden of verliezen. Door een uitspraak van het Hof van Justitie moet artikel 4.10 van de CAO worden aangepast, wat wijst op de juridische complexiteit van deze thema’s. Hoewel ouderschapsverlof niet direct hetzelfde is als meeruren of flexibiliteit, is het duidelijk dat de CAO als een brede regelgeving voor werknemerszorg en arbeidsvoorwaarden fungeert.
De rol van de CAO in de aantrekkingskracht van de sector
Een moderne CAO is volgens de vakbonden essentieel voor de aantrekkingskracht van de media- en uitgeverijsector. De sector is momenteel in een transformatieperiode, waarin digitale veranderingen, veranderende leesgewoonten en druk op de koopkracht het werk van uitgevers en mediaorganisaties beïnvloeden. In deze omstandigheden is het belangrijk dat de sector als een aantrekkelijke werkomgeving verschijnt voor jonge en ervaren werknemers.
Ouderschapsverlof speelt daarbij een rol, omdat jonge werknemers vaak prioriteit geven aan een werkomgeving die hun privéleven ondersteunt. Werkgevers benadrukken dat de wettelijke regelingen voldoende zijn, maar de vakbonden zien ouderschapsverlof als een onderdeel van een breedere strategie om de sector aantrekkelijk te houden voor jonge talenten. Dit laat zien dat ouderschapsverlof niet alleen een juridisch onderwerp is, maar ook een strategisch onderdeel van de arbeidsmarkt in de media- en uitgeverijsector.
De uitdaging van modernisering van de CAO
De CAO Uitgeverijbedrijf is regelmatig onderwerp van modernisering. In de recente onderhandelingen is een verbeterd loonbod gedaan, waarbij de loonsverhogingen eerder worden uitbetaald en het totale loonbod met 1 procent is verhoogd. Deze stappen zijn een aanpassing aan de huidige economische en maatschappelijke situatie. Ouderschapsverlof is een van de thema’s die in de komende ronden opnieuw ter tafel moeten komen, zodat de CAO in lijn kan blijven met de veranderingen in de maatschappij.
De CAO is een flexibel instrument dat zowel als basisregeling als als een kader voor eigen afspraken op ondernemingsniveau kan fungeren. Dit betekent dat de CAO niet alleen vastgelegde regels bevat, maar ook ruimte biedt voor aanpassingen op basis van specifieke behoeften van werknemers en werkgevers. Ouderschapsverlof is een voorbeeld van een thema dat in de CAO kan worden ingebed, afhankelijk van de behoeften van de sector.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een onderwerp dat regelmatig ter discussie komt in de CAO-onderhandelingen voor het Uitgeverijbedrijf. De vakbonden zien ouderschapsverlof als een essentieel onderdeel van een moderne, werknemersvriendelijke CAO, terwijl werkgevers benadrukken dat de wettelijke regelingen voldoende zijn. In de tweede onderhandelingsronde in oktober 2025 kwam ouderschapsverlof expliciet aan bod, maar de vakbonden zagen dit als een gemiste kans om de CAO te moderniseren.
De huidige situatie laat zien dat ouderschapsverlof niet alleen een juridisch onderwerp is, maar ook een strategisch onderdeel van de arbeidsmarkt in de media- en uitgeverijsector. De CAO speelt een centrale rol in het bepalen van moderne arbeidsvoorwaarden en kan dus ook een rol spelen in het ondersteunen van ouderschapsverlof. In de komende onderhandelingen is het belangrijk dat ouderschapsverlof opnieuw ter tafel komt, zodat de CAO in lijn blijft met de veranderingen in de maatschappij en de behoeften van werknemers.