Ouderschapsverlof en de cao voor het technisch installatiebedrijf: regelingen en praktische toepassing

Het ouderschapsverlof is een belangrijk onderdeel van de arbeidsovereenkomsten voor werknemers in het technisch installatiebedrijf. In de cao (collectieve arbeidsovereenkomst) voor deze branche zijn duidelijke regels opgenomen die de rechten en verplichtingen van werknemers en werkgevers bepalen bij het opnemen van ouderschapsverlof. Deze overeenkomsten zijn geïntegreerd in de bredere Metaal & Techniek cao’s en zijn van toepassing op de meeste bedrijven in de koeltechnische installatiebranche.

Het ouderschapsverlof kan zowel betaald als onbetaald genomen worden. De wettelijke regels, zoals vastgelegd in de Wet Arbeid en Zorg (WAZO), zijn in de cao aangevuld en in bepaalde gevallen uitgebreid. Daarnaast zijn er regelingen voor het opnemen van verlof rond de geboorte van het kind, zoals geboorteverlof, en zijn er specifieke aanduidingen voor de vergoeding van overuren en reisuren tijdens deze periodes. Deze regelingen zijn bedoeld om zowel de werknemers als werkgevers duidelijkheid te bieden in een belangrijk levensmoment: het wordenvader- of wordenvormoed worden en het opbouwen van de relatie met een nieuw kind.

In het volgende artikel worden de relevante aspecten van ouderschapsverlof in de cao voor het technisch installatiebedrijf behandelde, inclusief de wettelijke basis, de praktische toepassing, de mogelijkheden voor betaald en onbetaald verlof, het geboorteverlof, en de invloed op andere arbeidsvoorwaarden zoals reis- en overurenvergoedingen.

Ouderschapsverlof en de wettelijke basis

De wettelijke basis voor ouderschapsverlof is vastgelegd in de Wet Arbeid en Zorg (WAZO). Volgens deze wet heeft een werknemer recht op een totaal van 830 uren ouderschapsverlof bij de geboorte of adoptie van een kind. Dit verlof kan verdeeld worden in betaald en onbetaald verlof. In het eerste levensjaar van het kind is er een maximum van 9 maal de gemiddelde wekelijkse arbeidsomvang beschikbaar als betaald ouderschapsverlof. De resterende uren kunnen genomen worden als onbetaald ouderschapsverlof.

De cao voor het technisch installatiebedrijf is hierop aangesloten en bevat aanvullende regelingen. Zo is in de cao bepaald dat het totaal aantal uren ouderschapsverlof voor een en hetzelfde kind niet mag overschrijden 830 uren. Daarnaast is er een regeling opgenomen voor het opnemen van verlof rond de geboorte van het kind, wat apart behandeld wordt in de cao.

Betaald ouderschapsverlof

Betaald ouderschapsverlof is bedoeld om ouders financieel ondersteuning te bieden bij het opbouwen van een relatie met hun kind in de eerste fase van de opgroei. In de cao voor het technisch installatiebedrijf is bepaald dat een werknemer recht heeft op 9 maal de gemiddelde wekelijkse arbeidsomvang als betaald ouderschapsverlof in het eerste levensjaar van het kind. Dit komt overeen met ongeveer 9 weken verlof.

Het opnemen van betaald ouderschapsverlof kan een invloed hebben op het aantal uren dat een werknemer kan opnemen als onbetaald ouderschapsverlof. Immers, het totaal aantal uren ouderschapsverlof mag niet overschrijden 830 uren. Als een werknemer bijvoorbeeld 9 maal de wekelijkse arbeidsomvang als betaald ouderschapsverlof opneemt, dan moet het aantal onbetaalde uren verlof worden afgestemd op de resterende uren.

Onbetaald ouderschapsverlof

Naast het betaald ouderschapsverlof is er ook de mogelijkheid om onbetaald ouderschapsverlof op te nemen. In de cao voor het technisch installatiebedrijf is bepaald dat een werknemer in het eerste levensjaar van het kind 9 maal de gemiddelde wekelijkse arbeidsomvang kan opnemen als betaald ouderschapsverlof. De resterende 17 maal de wekelijkse arbeidsomvang kan dan genomen worden als onbetaald ouderschapsverlof. Het totaal aantal uren ouderschapsverlof mag echter niet overschrijden 830 uren.

Het onbetaald ouderschapsverlof kan worden opgenomen tot het kind de leeftijd van 8 jaar heeft bereikt. Dit betekent dat een werknemer gedurende een langere periode verlof kan opnemen, maar dan wel zonder vergoeding.

Geboorteverlof en verlof rond de geboorte

Naast ouderschapsverlof is er ook een regeling voor verlof rond de geboorte van het kind. Deze regeling is opgenomen in art. 61 sub c van de cao voor het technisch installatiebedrijf. Volgens deze regeling heeft een werknemer die tijdens zijn normale werkdag aanwezig is bij de geboorte van zijn kind recht op maximaal één verlofdag (8 uren). Voor parttime werknemers is dit aantal uren naar rato van de werkdagen.

Het geboorteverlof kan worden opgenomen binnen 4 weken na de geboorte. De werknemer mag zelf bepalen wanneer hij de 5 dagen kraamverlof opneemt, mits dit binnen 4 weken na de geboorte is. Het kraamverlof hoeft echter niet ingezet te worden voor dagen waarop de werknemer niet werkt, zoals weekends of feestdagen.

Het opnemen van geboorteverlof en aangifte

Voor het doen van aangifte van de geboorte heeft de werknemer uitsluitend recht op verlof voor de uren die daarvoor tijdens werktijd nodig zijn. Deze regeling vervalt wanneer de aangifte wordt gedaan tijdens het geboorteverlof. Daarnaast is er ook het mogelijkheid om verlof op te nemen kort na de geboorte. Dit is voor een voltijd werknemer 38 uur. Voor een parttimer is het aantal uren naar rato van de omvang van het dienstverband.

Het geboorteverlof komt bovenop de dag verlof tijdens de geboorte van de echtgenote of de partner. Deze regeling is ook bepaald in art. 61, sub c van de cao.

Reistijdvergoeding tijdens ouderschapsverlof

Tijdens ouderschapsverlof kan een werknemer ook reistijdvergoeding ontvangen, mits deze reistijd langer is dan normaal. De betaling van reisuren is geregeld in artikel 44 van de cao. De reistijd komt alleen voor vergoeding in aanmerking voor zover de werknemer langer heeft moeten reizen dan hij normaal nodig heeft naar de plaats waarvoor de dienstbetrekking is aangegaan (de zogenaamde franchise voor woon-werkverkeer). De percentages voor reistijdvergoeding zijn verder uitgewerkt in lid 4 van dit artikel.

Overurenvergoeding en ouderschapsverlof

In de cao voor het technisch installatiebedrijf is bepaald dat overuren, uren waarop de werknemer buiten het dienstrooster werkt, behalve als dit verschoven uren zijn, worden vergoed. De vergoeding van overuren is geregeld in artikel 42 van de cao. Dit betreft alleen uren die buiten het normale dienstrooster vallen.

Wanneer een werknemer ouderschapsverlof opneemt, dan wordt deze tijdelijk een parttimer. De cao Metaal & Techniek geeft in art. 18a lid 1 aan dat met deeltijders expliciet moet worden afgesproken of de overeengekomen arbeidsduur inclusief of exclusief adv is. Als de werknemer nog recht heeft op adv, dan is de hoeveelheid adv naar rato van het parttime percentage.

Aanvullende regelingen in de cao

De cao voor het technisch installatiebedrijf bevat ook aanvullende regelingen die van toepassing zijn op werknemers die ouderschapsverlof opnemen. Zo is er een regeling opgenomen over het opbouw van adv-dagen. Ouderschapsverlof is onbetaald verlof. De werknemer wordt dus tijdelijk een parttimer. De cao Metaal & Techniek geeft in art. 18a lid 1 aan dat met deeltijders expliciet moet worden afgesproken of de overeengekomen arbeidsduur inclusief of exclusief adv is. Als de werknemer nog recht heeft op adv, dan is de hoeveelheid adv naar rato van het parttime percentage.

Daarnaast is er een regeling opgenomen over het opbouw van pensioen. Ouderschapsverlof heeft geen invloed op het opbouw van pensioen, mits het verlof onbetaald is. Wanneer ouderschapsverlof betaald is, dan heeft het wel invloed op het pensioen. De cao bevat een aparte regeling voor het opbouw van pensioen bij betaald ouderschapsverlof.

Conclusie

Ouderschapsverlof is een belangrijk onderdeel van de arbeidsovereenkomsten voor werknemers in het technisch installatiebedrijf. De cao voor deze branche bevat duidelijke regels die de rechten en verplichtingen van werknemers en werkgevers bepalen bij het opnemen van ouderschapsverlof. Deze regelingen zijn geïntegreerd in de bredere Metaal & Techniek cao’s en zijn van toepassing op de meeste bedrijven in de koeltechnische installatiebranche.