De regelingen rond ouderschapsverlof in Nederland zijn sinds 2025 onderhevig aan veranderingen. In het kader van de cao Sociaal Werk en andere relevante collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) is een nieuwe regeling opgenomen die vanaf 1 april 2025 van kracht is. Deze wijzigingen zijn een gevolg van de invoering van de Wet Arbeid en Zorg, die betaald ouderschapsverlof mogelijk maakt. Hierbij is het belangrijk om door te kijken hoe de combinatie van de wettelijke regeling en de aanvullende regelingen in de cao in de praktijk werken.
De nieuwe regeling is bedoeld om de uitvoering van ouderschapsverlof voor zowel werknemers als werkgevers eenvoudiger te maken. De oudere cao-regeling leidde tot complicaties in het combineren van wettelijke en cao-uitkeringen, vooral met betrekking tot salarisvergoeding, verlofopbouw en pensioenaanspraak. Met de nieuwe aanpak wordt de wettelijke uitkering van UWV aangevuld tot 100% van het salaris. Dit betekent dat de werkgever de uitkering van UWV ter hoogte van 70% ontvangt, en deze vervolgens aanvult tot het volledige salaris.
In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de nieuwe regelingen rond ouderschapsverlof, de wijzigingen in vergelijking met de oude cao, en de praktische gevolgen voor werknemers en werkgevers. Tevens wordt ingegaan op de aard van de aanvullende regelingen, de duur van ouderschapsverlof en de regels voor het combineren van wettelijke en cao-uitkeringen. Op deze manier krijgt de lezer een duidelijk beeld van de regels die vanaf 1 april 2025 van toepassing zijn.
De wettelijke basisregeling voor ouderschapsverlof
De wettelijke regeling voor ouderschapsverlof is vastgelegd in de Wet Arbeid en Zorg en is van kracht voor alle werknemers in Nederland. Deze regeling maakt het mogelijk voor ouders om tijdens het eerste levensjaar van hun kind betaald ouderschapsverlof op te nemen. Het maximum aantal uren dat gebruikt kan worden, is gelijk aan negen keer de gemiddelde arbeidsomvang per week. Tijdens deze opnames ontvangt de werknemer een uitkering van 70% van het salaris van het UWV (Uitvoering Wettelijk Verplichte Uitkeringen).
Het ouderschapsverlof mag verdeeld worden over meerdere periodes, mits deze binnen het eerste levensjaar van het kind zijn ingepland. Daarnaast is er ook de mogelijkheid om onbetaald ouderschapsverlof aan te vragen, dat tot het achtste levensjaar van het kind geldt. Dit betekent dat ouders, na de negen betaalde verlofperiodes, nog 17 extra verlofperiodes kunnen opnemen. Deze verlofperiodes zijn echter niet vergoed.
De wettelijke regeling heeft betrekking op verlofopbouw, de uitkering door UWV, en de rechten van werknemers ten aanzien van het behouden van hun functie bij terugkomst van het verlof. In deze regeling zijn ook afspraken gemaakt over de opbouw van vakantie en pensioen tijdens de periode van ouderschapsverlof. De wet zorgt ervoor dat ouders de mogelijkheid hebben om hun kind op te voeden zonder dat hun werkstatus op de lange termijn negatief wordt beïnvloed.
Aanvullende regeling in de cao
Naast de wettelijke regeling voor ouderschapsverlof zijn er ook aanvullende regelingen in bepaalde collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) opgenomen. Deze regelingen geven aanvullende voordelen of eisen ten aanzien van ouderschapsverlof, afhankelijk van de sector waarin de werknemer actief is. De cao Sociaal Werk is een voorbeeld van een cao die een aanvullende regeling bevat.
In de cao Sociaal Werk is een regeling opgenomen waarbij de werknemer gedurende twaalf aaneengesloten maanden een vergoeding ontvangt ter hoogte van 40% van het salaris over maximaal de helft van de gemiddelde arbeidsomvang. Deze aanvullende regeling is bedoeld om ouders in staat te stellen om langdurig ouderschapsverlof te nemen, waarbij het wettelijk betaalde ouderschapsverlof uit de Wet Arbeid en Zorg is opgenomen.
Een belangrijk aspect van deze aanvullende regeling is dat het niet cumuleert met de wettelijke uitkering uit UWV. Dit betekent dat de werknemer niet tegelijkertijd zowel de wettelijke uitkering als de aanvullende cao-uitkering kan ontvangen. De aanvullende regeling is alleen van toepassing na opname van het wettelijk betaalde ouderschapsverlof. Indien een werknemer geen recht heeft op wettelijk betaald ouderschapsverlof, kan de aanvullende regeling direct worden ingezet.
De aanvullende regeling in de cao heeft ook betrekking op de uitkering van pensioen. Aan de hand van de informatie in de bronnen is duidelijk dat er geen pensioen opgebouwd wordt tijdens het ouderschapsverlof dat is geregeld via deze aanvullende cao-regeling. Dit is een belangrijk verschil met de wettelijke regeling, waarin het pensioen wel wordt opgebouwd tijdens ouderschapsverlof. Werkgevers en werknemers moeten hier rekening mee houden bij het plannen van ouderschapsverlof.
Vereenvoudiging van ouderschapsverlofregeling per 1 april 2025
Vanaf 1 april 2025 treedt een nieuwe regeling in die het ouderschapsverlof eenvoudiger en duidelijker maakt voor zowel werknemers als werkgevers. Deze regeling is het resultaat van een akkoord in de cao Sociaal Werk, waarin is afgesproken dat de aanvullende regeling voor ouderschapsverlof vereenvoudigd zou worden. De doelstelling van deze vereenvoudiging is om het combineren van wettelijke en cao-uitkeringen voor ouderschapsverlof in de praktijk makkelijker uit te voeren.
Een belangrijk verschil met de oude regeling is dat de wettelijke uitkering van UWV nu aangevuld wordt tot 100% van het salaris. De werkgever ontvangt op naam van de werknemer de uitkering van UWV, ter hoogte van 70%, en vervolgens betaalt hij aan de werknemer de resterende 30%, zodat het salaris volledig wordt aangevuld. Deze regeling is vergelijkbaar met de regeling voor aanvullend geboorteverlof die al eerder in de cao was opgenomen.
De nieuwe regeling maakt het mogelijk om ouderschapsverlof in het eerste levensjaar van het kind te nemen voor een maximale omvang van negen maal de wekelijkse arbeidsomvang. Tijdens deze periode ontvangt de werknemer 100% van het salaris, inclusief alle bijbehorende arbeidsvoorwaarden zoals verlof- en pensioenopbouw. Nadat deze periode is afgerond, blijft het recht op onbetaald ouderschapsverlof bestaan tot het kind de leeftijd van acht jaar heeft bereikt. Deze onbetaalde verlofperiodes zijn gelijk aan 26 weken ouderschapsverlof in totaal.
De nieuwe regeling is bedoeld om de administratie voor werkgevers te vereenvoudigen, aangezien de combinatie van wettelijke en cao-uitkeringen in de oude regeling leidde tot complexe situaties met betrekking tot looncomponenten, verlofopbouw en pensioenaanspraak. Met de nieuwe regeling is het voor werkgevers eenvoudiger om ouderschapsverlof te regelen en uit te voeren.
Praktische gevolgen van de nieuwe regeling
De invoering van de nieuwe regeling van ouderschapsverlof per 1 april 2025 heeft verschillende praktische gevolgen voor zowel werknemers als werkgevers. Voor werknemers betekent het dat ze gedurende het eerste levensjaar van hun kind 100% van hun salaris ontvangen tijdens ouderschapsverlof. Deze regeling maakt het mogelijk om ouderschapsverlof op te nemen zonder het risico te lopen op financiële problemen. Tevens is het voor ouders eenvoudiger om ouderschapsverlof te plannen, aangezien de uitkering nu voorspelbaarder is.
Voor werkgevers betekent de nieuwe regeling dat ouderschapsverlof eenvoudiger in administratieve zin wordt uitgevoerd. De combinatie van wettelijke en cao-uitkeringen is in de oude regeling ingewikkeld geweest, vooral met betrekking tot het opbouwen van verlof, pensioen en het uitvoeren van loonadministratie. De nieuwe regeling zorgt ervoor dat de uitkering van ouderschapsverlof voor werkgevers voorspelbaarder is en dat de administratie eenvoudiger wordt uitgevoerd.
Een belangrijk aspect van de nieuwe regeling is dat ouders die ouderschapsverlof hebben aangevraagd vóór 1 april 2025 nog steeds gebruik kunnen maken van de oude regeling. Dit betekent dat oudere afspraken over ouderschapsverlof niet verandert worden. Werknemers die ouderschapsverlof al hebben ingeleid voordat de nieuwe regeling van kracht was, kunnen deze verder volgen op basis van de oude cao-regeling.
De nieuwe regeling is ook van invloed op het opbouwen van pensioen. In de wettelijke regeling wordt pensioen opgebouwd tijdens ouderschapsverlof, terwijl in de aanvullende cao-regeling dat niet het geval is. Hierdoor is het voor ouders belangrijk om rekening te houden met de invloed van ouderschapsverlof op hun pensioenaanspraak. Werknemers die ouderschapsverlof nemen op basis van de nieuwe regeling zullen Pensioen opbouwen, aangezien het nu wettelijk betaald ouderschapsverlof is en de werkgever de uitkering aanvult tot 100% van het salaris.
Vergelijking oude en nieuwe cao-regeling
De nieuwe regeling van ouderschapsverlof, die vanaf 1 april 2025 van kracht is, biedt een duidelijke verbetering t.o.v. de oude cao-regeling. In de oude cao-regeling was het mogelijk om ouderschapsverlof aan te vragen voor een duur van twaalf aaneengesloten maanden, waarbij een vergoeding van 40% van het salaris werd uitbetaald. Deze regeling was bedoeld als aanvullende regeling op de wettelijke regeling voor ouderschapsverlof. Echter, de combinatie van wettelijke en cao-regeling leidde tot complexe situaties, waarbij het niet duidelijk was hoe verlof, pensioen en uitkeringen moesten worden uitgevoerd.
De nieuwe cao-regeling is gericht op het vereenvoudigen van de uitvoering van ouderschapsverlof. In plaats van een aanvullende vergoeding van 40%, wordt de wettelijke uitkering van UWV nu aangevuld tot 100% van het salaris. Dit betekent dat werknemers nu volledig worden vergoed tijdens ouderschapsverlof, zodat ze geen verlies lijden aan inkomsten. Werkgevers ontvangen de uitkering van UWV op naam van de werknemer en vervolgens aansluitend de resterende 30% van het salaris. Deze regeling is vergelijkbaar met de regeling voor aanvullend geboorteverlof, die al eerder in de cao was opgenomen.
Een ander verschil tussen de oude en de nieuwe cao-regeling is de duur van ouderschapsverlof. In de oude regeling was ouderschapsverlof mogelijk voor een maximum van twaalf aaneengesloten maanden. In de nieuwe regeling is de duur van ouderschapsverlof beperkt tot negen maal de wekelijkse arbeidsomvang in het eerste levensjaar van het kind. Daarna blijft het recht op onbetaald ouderschapsverlof bestaan tot het kind de leeftijd van acht jaar heeft bereikt. Dit betekent dat ouders nu eerder terug moeten naar werk, maar wel in staat zijn om extra onbetaalde verlofperiodes in te plannen.
De nieuwe regeling maakt het voor werkgevers eenvoudiger om ouderschapsverlof te regelen. De oude regeling leidde tot complexe administratieve situaties, waarbij werknemers zowel de wettelijke uitkering als de aanvullende cao-uitkering konden ontvangen. Dit zorgde voor verwarring bij zowel werknemers als werkgevers. De nieuwe regeling vermindert deze verwarring en maakt ouderschapsverlof duidelijker en eenvoudiger uit te voeren.
Aanvragen en administratie van ouderschapsverlof
Het aanvragen van ouderschapsverlof is een belangrijk proces dat zorgvuldig moet worden georganiseerd, zowel voor de werknemer als voor de werkgever. Voor werknemers is het belangrijk om vroegtijdig contact op te nemen met de werkgever om afspraken te maken over de verlofperiodes. De werkgever kan vervolgens de benodigde administratie afhandelen, zoals het aanvragen van uitkeringen bij UWV en het opstellen van het contract voor ouderschapsverlof.
In de nieuwe regeling van ouderschapsverlof, die vanaf 1 april 2025 van kracht is, is het aanvragen van ouderschapsverlof iets eenvoudiger geworden. Werknemers kunnen ouderschapsverlof opnemen voor een omvang van negen maal de wekelijkse arbeidsomvang in het eerste levensjaar van het kind. Tijdens deze periode ontvangt de werknemer 100% van het salaris, inclusief alle arbeidsvoorwaarden zoals verlof- en pensioenopbouw. De werkgever ontvangt op naam van de werknemer de uitkering van UWV, ter hoogte van 70%, en vervolgens aansluitend de resterende 30% van het salaris. Deze regeling zorgt ervoor dat de administratie voor ouderschapsverlof voor werkgevers voorspelbaarder is en eenvoudiger uitgevoerd kan worden.
Een belangrijk aspect van het aanvragen van ouderschapsverlof is het opstellen van het contract. In het contract worden de afspraken vastgelegd over de verlofperiodes, de duur van ouderschapsverlof en de afspraken over het salaris en de uitkering. Het contract is belangrijk omdat het duidelijk maakt wat de rechten en plichten zijn van zowel de werknemer als de werkgever. Het contract moet ook worden afgegeven aan UWV, zodat de uitkering van ouderschapsverlof kan worden afgehandeld.
Werkgevers spelen een belangrijke rol in het aanvragen van ouderschapsverlof. Ze zijn verantwoordelijk voor het opstellen van het contract, het aanvragen van uitkeringen bij UWV en het afhandelen van de administratie. Het is belangrijk dat werkgevers goed op de hoogte zijn van de regelingen voor ouderschapsverlof, zodat ze de benodigde stappen kunnen nemen om ouderschapsverlof voor hun werknemers te regelen.
Toekomstige ontwikkelingen en vooruitzichten
De regelingen rond ouderschapsverlof in Nederland worden regelmatig geëvalueerd en aangepast, zodat ze beter aansluiten bij de huidige werkomstandigheden en behoeften van werknemers. In de komende jaren is het mogelijk dat er nog verdere wijzigingen komen in de cao-regelingen voor ouderschapsverlof. Deze wijzigingen zouden bijvoorbeeld kunnen betreffen de duur van ouderschapsverlof, de uitkeringen of de administratieprocedures.
Een mogelijk ontwikkeling is dat ouderschapsverlof verder wordt uitgebreid, zodat ouders meer tijd hebben om hun kind op te voeden. In de huidige regeling is ouderschapsverlof beperkt tot negen maal de wekelijkse arbeidsomvang in het eerste levensjaar van het kind. Een verdere uitbreiding zou kunnen leiden tot een hogere wettelijke uitkering of het mogelijk maken van langduriger ouderschapsverlof.
Een ander aspect is de administratie van ouderschapsverlof. De huidige regeling maakt het voor werkgevers eenvoudiger om ouderschapsverlof te regelen, aangezien de uitkering van UWV nu aangevuld wordt tot 100% van het salaris. Echter, het is mogelijk dat in de toekomst de administratieprocedures verder worden vereenvoudigd, bijvoorbeeld door digitale registratie of automatische uitkeringen. Dit zou betekenen dat ouderschapsverlof nog eenvoudiger en voorspelbaarder wordt voor zowel werknemers als werkgevers.
De regelingen rond ouderschapsverlof hebben ook invloed op het pensioen van ouders. In de huidige wettelijke regeling wordt pensioen opgebouwd tijdens ouderschapsverlof, terwijl in de aanvullende cao-regeling dat niet het geval is. In de toekomst is het mogelijk dat de regelingen rond pensioen worden aangepast, zodat ouderschapsverlof opnieuw bijdraagt aan de pensioenaanspraak. Dit zou betekenen dat ouders die ouderschapsverlof nemen, in de toekomst geen verlies lijden aan hun pensioen.
Conclusie
De regelingen rond ouderschapsverlof in Nederland zijn in 2025 onderhevig aan belangrijke wijzigingen, met name in de cao Sociaal Werk. De nieuwe regeling, die vanaf 1 april 2025 van kracht is, maakt ouderschapsverlof eenvoudiger en duidelijker voor zowel werknemers als werkgevers. In deze regeling wordt de wettelijke uitkering van UWV aangevuld tot 100% van het salaris, zodat werknemers volledig worden vergoed tijdens ouderschapsverlof. Deze regeling is vergelijkbaar met de regeling voor aanvullend geboorteverlof en maakt ouderschapsverlof voorspelbaarder en eenvoudiger uit te voeren.
De oude cao-regeling leidde tot complexe situaties, waarbij het combineren van wettelijke en cao-uitkeringen in de praktijk moeilijk was. De nieuwe regeling vermindert deze verwarring en maakt ouderschapsverlof voor werkgevers eenvoudiger te administreren. Tevens blijven oudere afspraken over ouderschapsverlof intact, zodat werknemers die ouderschapsverlof hebben aangevraagd voordat de nieuwe regeling van kracht was, deze verder kunnen volgen op basis van de oude cao-regeling.
De regelingen rond ouderschapsverlof hebben ook invloed op het pensioen van ouders. In de huidige wettelijke regeling wordt pensioen opgebouwd tijdens ouderschapsverlof, terwijl in de aanvullende cao-regeling dat niet het geval is. Het is mogelijk dat de regelingen rond pensioen in de toekomst worden aangepast, zodat ouderschapsverlof opnieuw bijdraagt aan de pensioenaanspraak. Dit zou betekenen dat ouders die ouderschapsverlof nemen, in de toekomst geen verlies lijden aan hun pensioen.
De nieuwe regeling maakt ouderschapsverlof voor ouders eenvoudiger en voorspelbaarder. Werknemers kunnen ouderschapsverlof opnemen voor een duur van negen maal de wekelijkse arbeidsomvang in het eerste levensjaar van het kind, waarna het recht op onbetaald ouderschapsverlof bestaat tot het kind de leeftijd van acht jaar heeft bereikt. Werkgevers spelen een belangrijke rol in het aanvragen en uitvoeren van ouderschapsverlof, en moeten daarom goed op de hoogte zijn van de regelingen. De nieuwe regeling is een stap in de goede richting, aangezien ouderschapsverlof nu eenvoudiger en duidelijker is voor zowel werknemers als werkgevers.