Ouderschapsverlof is een belangrijke regeling die werknemers de mogelijkheid biedt om tijd te nemen voor de opvoedkundige zorg van hun jonge kind. In de sector van motorvoertuigen- en tweewielerbedrijven geldt deze regeling onder bepaalde voorwaarden die zijn vastgelegd in de geldende CAO. Deze artikelformele uitleg geeft een overzicht van de regels rondom ouderschapsverlof op basis van de relevante CAO-teksten en bepalingen.
Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling die werknemers het recht geeft om tijd vrij te nemen voor de opvoeding van hun kind. Dit verlof kan zowel betaald als onbetaald zijn, afhankelijk van de CAO-afspraken binnen de sector. In de CAO voor motorvoertuigen- en tweewielerbedrijven zijn specifieke regelingen opgenomen die van toepassing zijn op het ouderschapsverlof van werknemers in deze sector.
Betaald ouderschapsverlof
Werknemers in motorvoertuigen- en tweewielerbedrijven kunnen in aanmerking komen voor betaald ouderschapsverlof. Dit verlof is wettelijk vastgelegd en kan opgenomen worden binnen een bepaalde periode. In de CAO is bepaald dat het recht op deze regeling ontstaat na het opnemen van het wettelijk betaald ouderschapsverlof.
Een werknemer heeft in principe recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof binnen het eerste levensjaar van het kind. Als deze 9 weken niet volledig worden opgenomen, kunnen ze worden toegevoegd aan de resterende 17 weken ouderschapsverlof. Deze weken zijn dan onbetaald.
Uitkering en verwerking door het UWV
De uitkering voor het betaald ouderschapsverlof wordt geregeld via het UWV. Werkgevers kunnen deze uitkering in één keer of in delen ontvangen. Het UWV kan de uitkering ook direct aan de werknemer uitkeren. Het UWV betaalt de uitkering inclusief de vakantiebijslag, mits deze opbouw mogelijk is.
De CAO voor motorvoertuigen- en tweewielerbedrijven verplicht niet om de uitkering van 70 procent aan te vullen tot 100 procent van het loon. Dit mag echter wel, mits de werkgever dit positief wil afwijken van de CAO-afspraken.
Loonopbouw en arbeidsvoorwaarden
Tijdens het betaald ouderschapsverlof blijven bepaalde arbeidsvoorwaarden gelden. De medewerker bouwt bijvoorbeeld vakantiedagen op, tenminste voor de wettelijke vakantiedagen. Over de bovenwettelijke vakantiedagen kunnen andere afspraken zijn gemaakt in de toepasselijke CAO.
Daarnaast blijft het opbouwen van pensioenrechten gelden. Werknemers kunnen kiezen voor een vrijwillige voortzetting van de pensioenopbouw tijdens het ouderschapsverlof. In dat geval betaalt de werkgever het werkgeversdeel van de pensioenpremie gedurende een periode van maximaal twaalf maanden per kind.
Onbetaald ouderschapsverlof
Naast het betaald ouderschapsverlof is er ook een mogelijkheid voor onbetaald ouderschapsverlof. Werknemers kunnen dit verlof verspreid of aaneengesloten opnemen. De duur van het ouderschapsverlof is in totaal maximaal 26 weken, verdeeld over betaald en onbetaald verlof.
Het ouderschapsverlof kan worden opgenomen voor kinderen jonger dan 8 jaar. De werkgever mag het ouderschapsverlof niet weigeren, maar kan wel vragen om een andere inroostering als dit nodig is vanwege een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang. Dit aangepaste rooster geldt dan voor het hele ouderschapsverlof.
Vakantiedagen tijdens ouderschapsverlof
Tijdens het onbetaald ouderschapsverlof worden geen vakantiedagen opgebouwd. Werknemers bouwen wel vitaliteitsuren op, indien deze voorzien zijn in de CAO. De vergoeding die werknemers ontvangen tijdens het ouderschapsverlof wordt meegenomen bij de berekening van de vakantietoeslag en de eindejaarsuitkering.
Ouderschapsverlof en veranderingen in loonregelingen
In de CAO voor motorvoertuigen- en tweewielerbedrijven zijn er regelmatig wijzigingen doorgevoerd in loon- en verlofsregelingen. Deze regelingen worden aangepast op basis van onderhandelingen tussen werkgevers en vakbonden. De loonsverhogingen en eventuele eenmalige uitkeringen zijn vaak afhankelijk van de looptijd van de CAO en de overeenkomsten die tijdens onderhandelingen zijn bereikt.
Loonsverhogingen
In de CAO voor motorvoertuigen- en tweewielerbedrijven zijn de loonsverhogingen in detail beschreven. Deze verhogingen zijn vaak maandelijks of quaireel doorgevoerd. Bijvoorbeeld in 2025 is er een loonsverhoging van 2,2 procent in juni en 1,3 procent in oktober. Ook zijn er eenmalige uitkeringen mogelijk, zoals een extra bedrag of extra vrije dagen.
Werknemers die ouderschapsverlof opnemen, blijven in aanmerking komen voor deze loonsverhogingen. De loonsverhogingen zijn afhankelijk van de loonstructuur en worden meegenomen in de berekening van de uitkeringen tijdens het ouderschapsverlof.
Aanvragen en administratie
Het aanvragen van ouderschapsverlof wordt geregeld via het UWV. Werkgevers dient de aanvraag in via het werkgeversportaal of Digipoort. De administratie van ouderschapsverlof is een belangrijk aspect, omdat het zowel betrekking heeft op de uitkeringen en het loon als op de verwerking in de loonadministratie.
Werkgevers moeten ervoor zorgen dat de juiste parameters zijn ingesteld in hun loonadministratie. De berekenen parameter staat standaard op 'Nee', zodat lopende medewerkers niet automatisch onder de nieuwe regeling vallen. Werkgevers kunnen deze parameter op een hoger niveau instellen op 'Ja', of bij medewerkers die onder de overgangsregeling vallen, op 'Nee' laten staan.
Aanvullend is het belangrijk om de instelling van 135.004.555 ‘Vermindering uren pensioen ivm betaald ouderschapsverlof’ te controleren. Deze instelling beïnvloedt de verwerking van de pensioenpremie tijdens ouderschapsverlof.
Recht op terugbetaling
Indien de arbeidsovereenkomst eindigt, tijdens of binnen zes maanden na het einde van het ouderschapsverlof, is de werknemer verplicht om de ontvangen vergoeding over het opgenomen ouderschapsverlof aan de werkgever terug te betalen. Dit geldt niet wanneer de werknemer ontslag neemt nadat de werkgever zijn verzoek om de arbeidsduur aan te passen aan de arbeidsduur tijdens het ouderschapsverlof heeft geweigerd.
Overgangsregelingen
In de CAO zijn ook overgangsregelingen opgenomen, die van toepassing zijn op medewerkers die ouderschapsverlof hebben opgenomen vóór 1 april. Deze overgangsregelingen zorgen ervoor dat er geen sprake is van ongelijkheid in de regelingen tussen medewerkers die ouderschapsverlof opnamen onder de oude regeling en die die dit doen onder de nieuwe regeling.
De oude regeling was als volgt: na het wettelijk betaald ouderschapsverlof of wanneer de werknemer geen recht (meer) heeft op het wettelijk betaald ouderschapsverlof, kwam de werknemer in aanmerking voor nog 12 maanden een vergoeding van 40% van het salaris over maximaal de helft van de wekelijkse werkuren. Deze regeling geldt nog tot 1 april.
De nieuwe regeling, die vanaf 1 april van kracht is, biedt een volledige doorbetaling van het salaris tijdens het wettelijk betaald ouderschapsverlof. Hierbij blijven alle arbeidsvoorwaarden, verlof- en pensioenopbouw gelden. Dit betekent dat de medewerker tijdens het ouderschapsverlof ook het loopbaanbudget en IKB opbouwt.
Samenwerking tussen werkgever en werknemer
De samenwerking tussen werkgever en werknemer is van groot belang bij het opnemen van ouderschapsverlof. Het is belangrijk dat beide partijen duidelijke afspraken maken over de inzet van het ouderschapsverlof en eventuele wijzigingen in de werkdagen of -tijden.
De werkgever mag het ouderschapsverlof niet weigeren, maar kan om organisatorische redenen vragen om een andere inroostering. Dit aangepaste rooster geldt dan voor het hele ouderschapsverlof. Het is daarom van belang dat de werkgever en de werknemer samen zoeken naar een oplossing die zowel voor de werknemer als voor de werkgever haalbaar is.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een belangrijke regeling die werknemers in de sector van motorvoertuigen- en tweewielerbedrijven het recht geeft om tijd te nemen voor de opvoedkundige zorg van hun kind. De CAO voor deze sector bevat specifieke afspraken over het betaald en onbetaald ouderschapsverlof, de uitkeringen, de loonadministratie en de administratieve verwerking.
De werkgever speelt een sleutelrol bij het opnemen van ouderschapsverlof en dient ervoor te zorgen dat alle afspraken en regelingen correct worden doorgevoerd. De samenwerking tussen werkgever en werknemer is essentieel om ervoor te zorgen dat het ouderschapsverlof zowel voor de werknemer als voor de werkgever haalbaar is.