Landelijke Stijl in Huis: Inspiratie voor een Warm Interieur
juni 18, 2025
Een taalontwikkelingsstoornis (TOS) is een aandoening die de ontwikkeling van taal bij kinderen beïnvloedt. Het is belangrijk om te benadrukken dat TOS geen gevolg is van gebrek aan stimulans door ouders of verzorgers, maar een aangeboren afwijking in de hersenen die de verwerking van taal bemoeilijkt. Ongeveer 7% van de kleuters heeft een TOS, wat neerkomt op ongeveer 2 kinderen per schoolklas. Vroege herkenning en passende ondersteuning zijn cruciaal voor de ontwikkeling van het kind.
Wat is een Taalontwikkelingsstoornis?
TOS manifesteert zich als een achterstand in de taalontwikkeling ten opzichte van leeftijdsgenoten. Deze achterstand kan zich uiten in verschillende aspecten van taal, zoals woordenschat, zinsbouw en verstaanbaarheid. Het is belangrijk te vermelden dat TOS niet gerelateerd is aan verminderd gehoor, neurologische problemen of een lage intelligentie. Ook meertaligheid op zich is geen oorzaak van TOS, hoewel het diagnosticeren complexer kan zijn bij meertalige kinderen. De stoornis beïnvloedt de manier waarop de hersenen taal verwerken, waardoor het kind moeite heeft met het verwerven en gebruiken van taal.
Signalering van TOS: Waarop te letten?
Het herkennen van TOS kan lastig zijn, vooral bij jonge kinderen. Er zijn echter signalen waar ouders en professionals op kunnen letten. Bij kinderen tot 2 jaar kan een gebrek aan brabbelen of een minimale reactie op gesproken taal een indicatie zijn. Tussen 2 en 3 jaar kan TOS zich uiten in weinig woordgebruik, het niet vormen van eenvoudige zinnen, of een gebrek aan interesse in communicatie. Kinderen van 3 tot 4 jaar met TOS begrijpen mogelijk geen eenvoudige instructies, maken korte zinnen, of spreken onduidelijk. Bij kinderen van 4 tot 5 jaar kunnen de symptomen zich uiten in moeite met het begrijpen van opdrachten, het maken van zinnen, en een slechte verstaanbaarheid, zelfs voor ouders. Vanaf 5-6 jaar kan een beperkte woordenschat, moeite met het begrijpen van complexe zinnen, en problemen met communicatie wijzen op TOS.
Het is belangrijk om te onthouden dat niet elk kind dat één of meer van deze signalen vertoont, automatisch TOS heeft. Er kunnen andere redenen zijn voor taalproblemen, zoals een tijdelijke achterstand of een blootstellingsachterstand (bijvoorbeeld bij kinderen die laat Nederlands leren).
TOS en Meertaligheid
Bij kinderen die opgroeien met meerdere talen, kan het moeilijker zijn om TOS te herkennen. Omdat de taalontwikkeling in de verschillende talen niet altijd gelijk loopt, kan een achterstand in het Nederlands ten onrechte worden toegeschreven aan het leren van een andere taal. Het is belangrijk om de taalontwikkeling in alle talen te beoordelen om een correcte diagnose te stellen. TOS is namelijk in alle talen die het kind leert aanwezig.
Behandeling en Ondersteuning
Vroege interventie is essentieel bij TOS. De periode tot het zevende levensjaar is cruciaal voor de taalontwikkeling, en hoe eerder de behandeling begint, hoe beter de resultaten. De behandeling van TOS wordt vaak uitgevoerd door logopedisten of in gespecialiseerde behandelgroepen. Ouders en verzorgers spelen een belangrijke rol in de behandeling, omdat het kind het grootste deel van de tijd met hen doorbrengt.
Een effectieve behandelstrategie is het gebruik van gebaren en visuele ondersteuning. Door gebaren te gebruiken en dingen voor te doen, kan het kind de taal beter begrijpen. Het is ook belangrijk om het kind te bevestigen dat je begrijpt wat het probeert te zeggen, zelfs als de uitspraak onduidelijk is. Bijvoorbeeld, in plaats van te zeggen "Dat is geen kakie, maar een koekje", kun je zeggen "Ja, jij wilt een koekje".
Een kindvolgende aanpak is ook belangrijk. Dit betekent dat je inspeelt op de interesses van het kind en gesprekken voert over onderwerpen die het kind boeien. Door mee te spelen en te benoemen wat het kind doet, wordt het initiatief van het kind versterkt en de taalontwikkeling gestimuleerd.
Onderzoek en Diagnostiek
Als er zorgen zijn over de taalontwikkeling van een kind, is het belangrijk om dit te bespreken met de jeugdarts van het consultatiebureau of de huisarts. Zij kunnen het kind doorverwijzen naar een logopedist of een audiologisch centrum voor verder onderzoek. In het audiologisch centrum wordt de spraak en taal van het kind onderzocht. De Gereviseerde Minimum Spreeknormen (G-MS) worden gebruikt om te bepalen of de taalontwikkeling van het kind overeenkomt met de verwachtingen voor de leeftijd.
Gevolgen van onbehandelde TOS
Als TOS niet wordt ontdekt en behandeld, kan dit negatieve gevolgen hebben voor de ontwikkeling en het zelfvertrouwen van het kind. Onbehandelde TOS kan leiden tot sociaal-emotionele problemen, leerproblemen en relatieproblemen tussen ouder en kind. Ook is er een grotere kans op verkeerde diagnoses, zoals de diagnose autisme.
Ondersteuning voor Professionals
Professionals die met jonge kinderen werken, kunnen een belangrijke rol spelen bij het herkennen van TOS. Er zijn verschillende mogelijkheden om kennis over TOS te verdiepen, zoals het bijwonen van kenniscafés en het lezen van relevante literatuur. Hoe meer professionals kennis hebben van TOS, hoe meer kinderen er tijdig de juiste hulp kunnen krijgen.
De Rol van Ouders
Ouders spelen een cruciale rol in de ondersteuning van kinderen met TOS. Het is belangrijk om te onthouden dat TOS geen schuld is van de ouders of het kind. Het is een aangeboren aandoening die behandeling vereist. Ouders kunnen hun kind ondersteunen door een stimulerende taalrijke omgeving te creëren, veel te lezen, te praten en te spelen. Het is ook belangrijk om geduldig te zijn en het kind te accepteren zoals het is.
Conclusie
Taalontwikkelingsstoornis (TOS) is een aandoening die de taalontwikkeling van kinderen kan beïnvloeden. Vroege herkenning en passende ondersteuning zijn cruciaal voor de ontwikkeling van het kind. Ouders en professionals spelen een belangrijke rol bij het signaleren van TOS en het bieden van de juiste hulp. Door een stimulerende taalrijke omgeving te creëren en een kindvolgende aanpak te hanteren, kunnen kinderen met TOS hun taalvaardigheden ontwikkelen en optimaal deelnemen aan de maatschappij.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
