In Nederland heeft de regering sinds 2 augustus 2022 een nieuwe regeling ingesteld voor ouders die werken onder een arbeidsovereenkomst, namelijk betaald ouderschapsverlof. Deze regeling biedt ouders de mogelijkheid om binnen een jaar na de geboorte van hun kind, of binnen een jaar na de opname in het gezin bij adoptie of pleegzorg, maximaal 9 werkweken verlof te nemen. Tijdens dit verlof ontvangen ouders een uitkering van het UWV in de vorm van 70% van het dagloon. Deze regeling is bedoeld om ouders te ondersteunen bij de overgang naar de nieuwe gezinssituatie en om bewuste keuzes te maken over de verdeling van werk en zorg.
Voor uitzendkrachten, die vaak werken op basis van tijdelijke contracten, is het belangrijk te weten dat zij eveneens recht hebben op betaald ouderschapsverlof, mits aan de voorwaarden is voldaan. In dit artikel wordt ingegaan op de specifieke regels, voorwaarden en praktische toepassing van betaald ouderschapsverlof voor uitzendkrachten in Nederland. Tevens wordt ingegaan op het onbetaald ouderschapsverlof, aanvullend geboorteverlof en andere gerelateerde regelingen zoals geboorteverlof voor partners.
Wat is betaald ouderschapsverlof?
Betaald ouderschapsverlof is een regeling waarbij ouders die werken onder een arbeidsovereenkomst, binnen 1 jaar na de geboorte van hun kind, maximaal 9 werkweken verlof kunnen nemen. Deze verlofperiode kan flexibel worden opgenomen, bijvoorbeeld één dag per week of een aantal uren per dag. Tijdens deze verlofperiode ontvangt de werknemer 70% van het dagloon uitbetaald door het UWV.
Deze regeling is bedoeld om ouders de tijd te geven om zich aan te passen aan de nieuwe situatie in het gezin en om bewuste keuzes te maken over de verdeling van werk en zorg. De regeling is beschikbaar voor alle ouders met een arbeidsovereenkomst, ongeacht of het om een vaste baan, een uitzendbaan of een andere vorm van werk gaat.
Voorwaarden voor betaald ouderschapsverlof
Om recht te hebben op betaald ouderschapsverlof, moet een ouder aan een aantal voorwaarden voldoen. Deze voorwaarden zijn onder meer gericht op de werknemersstatus, tijd van opname van het verlof en de duur van het verlof.
1. Werknemersstatus
Betaald ouderschapsverlof is bedoeld voor ouders die werken onder een arbeidsovereenkomst. Dit omvat ook uitzendkrachten. De volgende werknemersgroepen kunnen aanspraak maken op de regeling:
- Werknemers in loondienst bij een werkgever
- Alfahulpen of particuliere huishoudelijke hulp
- Werknemers die werken voor iemand met een persoonsgebonden budget (PGB)
- Directeurs-grootaandeelhouders (DGA’s)
- Oproepkrachten of uitzendkrachten
- Studenten die een beroepsbegeleidende leerweg volgen
2. Tijd van opname van het verlof
Het verlof kan binnen 1 jaar na de geboorte van het kind worden opgenomen. Voor adoptie- of pleegzorgkinderen geldt dat het verlof binnen 1 jaar na de opname in het gezin moet worden genomen, en dit moet zijn voordat het kind 8 jaar oud is.
3. Duur van het verlof
Het verlof duurt minimaal 1 week en maximaal 9 weken. Ouders kunnen het verlof flexibel opnemen, zoals bijvoorbeeld één dag per week of een aantal uren per dag. Het is ook mogelijk om het verlof te verdelen over meerdere periodes, mits dit binnen de geldende tijdsperiode gebeurt.
4. Terugkeer en verwerking van het verlof
Na afronding van het verlof heeft de werknemer recht op terugkeer naar dezelfde of vergelijkbare arbeidsvoorwaarden. Bovendien blijft het opbouwen van vakantiedagen en vakantiegeld behouden tijdens de verlofperiode.
Betaald ouderschapsverlof voor uitzendkrachten
Uitzendkrachten hebben dezelfde rechten als vaste medewerkers met betrekking tot ouderschapsverlof, mits zij aan de voorwaarden voldoen. Dit betekent dat uitzendkrachten maximaal 9 werkweken verlof kunnen nemen en 70% van het dagloon uitbetaald krijgen via het UWV.
Aanvragen van het verlof
Uitzendkrachten moeten het ouderschapsverlof schriftelijk aanvragen bij hun werkgever, in dit geval een uitzendonderneming. Het is aan te raden om dit minstens twee maanden van tevoren te doen om eventuele administratieve problemen te voorkomen.
Loon tijdens het verlof
Tijdens het ouderschapsverlof ontvangt een uitzendkracht geen loon van de uitzendonderneming. Echter, er kan recht bestaan op een uitkering van de overheid, zoals ouderschapsverlofkorting of betaald ouderschapsverlof, die een deel van het inkomensverlies kan compenseren.
Terugkeergarantie
Na afronding van het verlof heeft een uitzendkracht recht op terugkeer naar dezelfde of vergelijkbare arbeidsvoorwaarden. Dit geldt binnen het kader van de uitzendonderneming of bij een nieuwe opdrachtgever, mits het verlof is opgenomen binnen de geldende tijdsperiode.
Betaald ouderschapsverlof en meerdere werkgevers
Als een ouder meerdere werkgevers heeft, heeft die ouder recht op het volledige betaald ouderschapsverlof bij elke baan. De werkgevers vragen de uitkering apart aan.
Voorbeeld
Een ouder werkt bijvoorbeeld bij twee werkgevers en heeft een arbeidsovereenkomst bij elke werkgever. Deze ouder kan dan bij elke werkgever 9 werkweken verlof opnemen en 70% van het dagloon uitbetaald krijgen via het UWV.
Onbetaald ouderschapsverlof
Naast betaald ouderschapsverlof bestaat er ook het onbetaald ouderschapsverlof. Ouders hebben tot hun kind 8 jaar oud is, recht op onbetaald ouderschapsverlof, dat maximaal 26 keer het aantal uren van de werkweek mag bedragen.
Verschillen tussen betaald en onbetaald ouderschapsverlof
| Kenmerk | Betaald ouderschapsverlof | Onbetaald ouderschapsverlof |
|---|---|---|
| Tijd van opname | Binnen 1 jaar na geboorte (of binnen 1 jaar na opname in het gezin) | Tot het kind 8 jaar is |
| Duur | Maximaal 9 werkweken | Maximaal 26 keer het aantal uren van de werkweek |
| Uitkering | 70% van het dagloon uitbetaald door het UWV | Geen uitkering |
| Werkgeverbetaling | Werkgever betaalt 70% van het loon | Werkgever betaalt geen loon |
| Terugkeergarantie | Ja, na afronding van het verlof | Ja, na afronding van het verlof |
Niet-opgenomen weken
Niet-opgenomen weken van betaald ouderschapsverlof kunnen ook nog worden opgenomen als onbetaald ouderschapsverlof. Dit betekent dat ouders de mogelijkheid hebben om eerst een deel van hun verlof te nemen als betaald verlof en later het overige deel als onbetaald verlof.
Aanvullend geboorteverlof
Sinds juli 2020 is het aanvullend geboorteverlof opgenomen in de Wet Arbeid en Zorg (WAZO). Deze regeling is bedoeld voor werknemers die een arbeidsovereenkomst hebben en wanneer hun partner pas bevallen is.
Voorwaarden voor aanvullend geboorteverlof
- De werknemer heeft een arbeidsovereenkomst
- De partner is pas bevallen
- Het verlof kan worden opgenomen binnen 6 maanden van de geboorte van het kind
- Het verlof moet worden opgenomen na het geboorteverlof van 1 week
- De duur van het verlof is maximaal 5 weken
- Tijdens het aanvullend geboorteverlof ontvangt de werknemer geen salaris, maar 70% van het dagloon uitbetaald door het UWV
Geboorteverlof voor partners
Sinds 2019 hebben partners van een bevallende moeder ook het recht om geboorteverlof op te nemen. Dit verlof is bedoeld voor partners die in loondienst werken.
Voorwaarden voor geboorteverlof voor partners
- De partner moet in loondienst werken
- De partner kan maximaal 1 keer het aantal werkuren per week verlof opnemen
- Het verlof moet worden opgenomen binnen 4 weken na de geboorte van het kind
- De werknemer kan de verlofdagen naar eigen inzicht opnemen
- De werkgever betaalt het loon volledig door tijdens het geboorteverlof
Ziek tijdens betaald ouderschapsverlof
Als een werknemer ziek wordt voordat het betaald ouderschapsverlof begint, en 100% arbeidsongeschikt is, dan kan die werknemer geen verlof opnemen. Het verlof kan pas weer ingaan als de werknemer weer een deel of alle uren werkt. Tijdens de ziekte betaalt de werkgever het loon volledig door.
Een werknemer die 100% arbeidsongeschikt is, en toch verlof wil opnemen, moet aan de volgende voorwaarden voldoen:
- De werknemer moet binnen 1 jaar na de geboorte van het kind weer deels of volledig aan het werk zijn
- De werknemer moet het verlof hebben opgenomen binnen 1 jaar na de geboorte van het kind
Ontslag en nieuwe werkgever
Als een werknemer ontslag krijgt tijdens het betaald ouderschapsverlof, kan het resterende deel van het verlof alleen worden meegenomen als de werknemer een nieuwe baan heeft. De uitkering blijft gelijk.
De ex-werknemer kan het resterende deel van het betaald ouderschapsverlof alleen opnemen bij een nieuwe werkgever. Het verlof kan dan bij de nieuwe werkgever opnemen.
Aanvragen en indiening van het verlof
De aanvraag en indiening van betaald ouderschapsverlof hangt af van de werknemersstatus. Werknemers in loondienst, alfahulpen, particuliere huishoudelijke hulp, DGA’s, oproepkrachten of uitzendkrachten kunnen de aanvraag doen via Mijn UWV of via het formulier Indienen betaalverzoek voor betaald ouderschapsverlof.
Voorbeeldproces
- Aanvragen bij werkgever: Werknemers moeten het ouderschapsverlof schriftelijk aanvragen bij hun werkgever.
- Indienen bij UWV: Werknemers indienen vervolgens het verzoek bij het UWV via Mijn UWV of via het formulier.
- Uitkering ontvangen: Werknemers ontvangen 70% van het dagloon uitbetaald door het UWV.
Gedeeltelijke uitkering
Als een werknemer de uitkering in één keer wil ontvangen, moet die eerst het volledige verlof hebben opgenomen. De aanvraag is dan meteen het betaalverzoek voor de hele uitkering.
Samenwerking tussen werkgever en UWV
De werkgever speelt een belangrijke rol in het aanvragen en indienen van het verlof. De werkgever moet het verlof goed registreren en verwerken, en kan eventueel samenwerken met het UWV om de uitkeringen correct uit te betalen.
Voorbeeld
Een uitzendkracht aanvraagt ouderschapsverlof bij de uitzendonderneming. Deze onderneming registreert het verlof en indient het verzoek bij het UWV. De uitzendkracht ontvangt vervolgens 70% van het dagloon uitbetaald door het UWV.
Praktische tips voor uitzendkrachten
Omdat uitzendkrachten vaak werken op basis van tijdelijke contracten, zijn er een aantal praktische tips die hen kunnen helpen bij het aanvragen en opnemen van ouderschapsverlof.
1. Aanvragen minstens twee maanden van tevoren
Het is aan te raden om het ouderschapsverlof minstens twee maanden van tevoren aan te vragen, om eventuele administratieve problemen te voorkomen.
2. Verwachtingen bespreken met werkgever
Het is belangrijk om verwachtingen te bespreken met de werkgever over de opname van het verlof, de terugkeer en eventuele andere regelingen.
3. Uitkering controleren
Na aanvragen en opname van het verlof is het aan te raden om de uitkeringen regelmatig te controleren via Mijn UWV of bij de werkgever.
4. Terugkeergarantie benutten
Na afronding van het verlof heeft de uitzendkracht recht op terugkeer naar dezelfde of vergelijkbare arbeidsvoorwaarden. Het is aan te raden om deze rechten actief te benutten.
Conclusie
Betaald ouderschapsverlof is een waardevolle regeling voor ouders die werken onder een arbeidsovereenkomst. Deze regeling biedt ouders de mogelijkheid om maximaal 9 werkweken verlof te nemen, waarbij 70% van het dagloon uitbetaald wordt door het UWV. Deze regeling is bedoeld om ouders te ondersteunen bij de overgang naar de nieuwe gezinssituatie en om bewuste keuzes te maken over de verdeling van werk en zorg.
Uitzendkrachten hebben dezelfde rechten als vaste medewerkers met betrekking tot ouderschapsverlof, mits zij aan de voorwaarden voldoen. Het is belangrijk om het verlof schriftelijk aan te vragen bij de werkgever, en om de uitkeringen en terugkeergarantie actief te benutten.
Naast betaald ouderschapsverlof bestaan er ook andere regelingen, zoals onbetaald ouderschapsverlof, aanvullend geboorteverlof en geboorteverlof voor partners. Deze regelingen zijn bedoeld om ouders en partners extra ondersteuning te bieden bij de geboorte of opname van een kind in het gezin.
Ouders en partners die werken onder een arbeidsovereenkomst hebben dus meerkeuze en flexibiliteit bij het opnemen van ouderschapsverlof. Door deze regelingen te benutten, kunnen ouders de balans tussen werk en gezin beter bewaren.