Ouderschapsverlof is een wettelijk toegestaan verlof dat werknemers biedt om tijd te maken voor hun kinderen, zodat zij de geboorte of aankomst van een kind met de nodige aandacht kunnen omarmen. Voor ouders met meerdere kinderen, zoals een tweeling of een tweede kind, is het belangrijk om te weten wat hun rechten zijn op het gebied van ouderschapsverlof. In dit artikel worden de regels en mogelijkheden rond ouderschapsverlof voor een tweede kind uitvoerig besproken, inclusief de duur, betaling en eventuele afwijkende regels volgens collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s). De informatie is gebaseerd op de meest actuele en betrouwbare bronnen, zoals die van de Rijksoverheid, DAS, FNV en UWV.
Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof is een vorm van verlof dat werknemers toestaat om tijdelijk minder te werken of helemaal te stoppen om zich met hun kind te bezighouden. Het verlof is toegestaan voor kinderen tot 8 jaar oud en kan worden gebruikt voor biologische kinderen, adoptiekinderen, pleegkinderen, stiefkinderen en aspirant-adoptiekinderen. De regels zijn wettelijk geregeld, maar kunnen ook worden uitgebreid of aangepast via CAO’s.
In Nederland heeft een oudere het recht op een maximum van 26 keer het aantal werkuren per week ouderschapsverlof per kind. Bijvoorbeeld, voor een werkweek van 32 uur is dat 832 uren ouderschapsverlof. Dit verlof is verdeeld in twee delen: 9 weken betaald ouderschapsverlof en 17 weken onbetaald ouderschapsverlof.
De eerste 9 weken kunnen worden opgenomen binnen het eerste levensjaar van het kind of binnen het eerste jaar na de adoptie. Tijdens deze periode ontvangt de oudere een uitkering van UWV, namelijk 70% van het dagloon. De overige 17 weken zijn onbetaald, maar deze kunnen flexibel worden ingeroosterd tot het kind 8 jaar is.
Werkgevers mogen het ouderschapsverlof meestal niet weigeren. Echter, bij een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang kan het verlof worden anders ingeroosterd, maar het gehele verlof moet dan binnen de geldende tijdsperiode worden genomen.
Ouderschapsverlof voor een tweede kind
Bij het aankomen van een tweede kind, zoals een tweeling of een adoptie, hebben ouders extra aandacht nodig, en wordt het ouderschapsverlof ook anders geregeld. Volgens de wet en de praktijk in Nederland, heeft een oudere voor elk kind apart recht op ouderschapsverlof. Dit betekent dat bij een tweeling, bijvoorbeeld, de oudere twee keer ouderschapsverlof kan opnemen.
Duur van ouderschapsverlof voor een tweede kind
Voor elk kind heeft een oudere recht op maximaal 26 keer het aantal werkuren per week ouderschapsverlof. Dit geldt ook voor een tweede kind. Voor een kind met een werkweek van 32 uur is dat dus 832 uren ouderschapsverlof per kind. Dit verlof kan worden ingeroosterd op een flexibele manier, zolang het binnen de geldende tijdsperiode blijft.
De eerste 9 weken ouderschapsverlof zijn betaald en moeten binnen het eerste levensjaar van het kind of binnen het eerste jaar na de adoptie worden opgenomen. Tijdens deze 9 weken ontvangt de oudere een uitkering van UWV van 70% van het dagloon. Deze uitkering is per kind berekend, zodat ouders met meerdere kinderen meerdere uitkeringen kunnen ontvangen.
De resterende 17 weken ouderschapsverlof zijn onbetaald, maar deze kunnen flexibel worden ingeroosterd tot het kind 8 jaar is. Dit betekent dat ouders met meerdere kinderen meerdere perioden van onbetaald ouderschapsverlof kunnen opnemen, zolang elk kind apart wordt berekend.
Bijvoorbeeld, als een oudere twee kinderen heeft en voor elk kind 9 weken betaald verlof opneemt, dan ontvangt hij of zij twee keer 9 weken uitkering, voor elk kind apart. De totale betaalde verlofduur kan dus langer zijn voor ouders met meerdere kinderen.
Betaald ouderschapsverlof voor een tweede kind
Sinds 2 augustus 2022 is er een wet ingevoerd die ouders recht geeft op 9 weken betaald ouderschapsverlof per kind. Deze periode is binnen het eerste levensjaar van het kind of binnen het eerste jaar na de adoptie. Voor ouders die dit verlof later opnemen, is het verlof onbetaald.
De uitkering tijdens deze 9 weken is 70% van het dagloon. Het is belangrijk om te weten dat deze uitkering per kind wordt berekend. Dus, bij een tweeling of bij de adoptie van twee kinderen tegelijk, kan de oudere twee keer deze uitkering ontvangen. Het totale aantal uitkeringen is afhankelijk van het aantal kinderen en hoe oud ze zijn.
De uitkering wordt ingevraagd via UWV en moet worden aangevraagd door de werkgever. Werknemers die als directeur-grootaandeelhouder (dga) of alfahulp werken, mogen deze verzoeken zelf indienen. De uitkering is geldig voor het eerste levensjaar van het kind of binnen het eerste jaar na de adoptie.
Het is belangrijk om te weten dat bij pleegzorg of het samenwonen met meerdere kinderen tegelijk, de oudere maximaal 9 werkweken betaald ouderschapsverlof mag opnemen, ongeacht het aantal kinderen dat tegelijk in het gezin is opgenomen. Dit betekent dat bij de adoptie van meerdere kinderen of bij pleegzorg, het totaal aantal betaald ouderschapsverlofuren niet verdubbeld hoeft te worden, maar het kan wel langer duren als meerdere kinderen tegelijk in het gezin leven.
Onderlinge afspraken en CAO’s
De wettelijke regels op het gebied van ouderschapsverlof zijn duidelijk, maar in de praktijk kunnen CAO’s of arbeidsovereenkomsten aanvullende regels bevatten. Deze regels zijn bindend en kunnen gunstiger zijn dan de wettelijke minimumregels. Omdat CAO’s door vakorganisaties zoals de FNV onderhandeld zijn, kunnen deze regels uitgebreider zijn en extra voordelen bieden.
Bijvoorbeeld, sommige CAO’s kunnen bepalen dat ouderschapsverlof langer mag duren of dat er een hogere uitkering is dan 70% van het dagloon. Ook kan het in een CAO staan dat ouderschapsverlof verder kan worden uitgestrekt of dat er extra voordelen zijn voor ouders met meerdere kinderen. Het is daarom belangrijk om de CAO of arbeidsovereenkomst te raadplegen om te zien of er aanvullende regels zijn op het gebied van ouderschapsverlof.
In sommige CAO’s is ook bepaald dat ouderschapsverlof niet alleen voor biologische kinderen geldt, maar ook voor pleeg- of stiefkinderen. Het is daarom belangrijk om de regels van de relevante CAO te controleren, vooral bij ouders die ouderschapsverlof willen opnemen voor meerdere kinderen.
Een andere mogelijkheid is dat ouderschapsverlof in combinatie met vakantiedagen kan worden genomen. Bijvoorbeeld, ouders kunnen besluiten om ouderschapsverlof te combineren met vakantie om de totale verlofduur te verlengen. Echter, de regels op het gebied van pensioen en bijzondere uitkeringen zoals kinderbijslag kunnen hierdoor beïnvloed worden. Het is daarom belangrijk om dit te bespreken met de werkgever of UWV.
Ondersteunende maatregelen en uitkeringen
Naast ouderschapsverlof zijn er ook andere ondersteunende maatregelen voor ouders met meerdere kinderen. Deze maatregelen kunnen helpen om het gezinsleven te combineren met werken en om financiële druk te verlichten.
Een voorbeeld is de kinderbijslag, die uitbetaald wordt aan gezinnen met kinderen jonger dan 12 jaar. De hoogte van de bijslag hangt af van het aantal kinderen, het inkomen van de ouders en de woonregio. Voor ouders met meerdere kinderen kan de bijslag aanzienlijk zijn, waardoor het financiële kantje van het gezin iets lichter wordt.
Daarnaast is er ook de kinderopvangvergoeding, die uitbetaald wordt voor de kosten van kinderopvang. Voor ouders die ouderschapsverlof opnemen, kan deze vergoeding helpen bij het betalen van de kinderopvang tijdens de periode dat het ouderschap zich vooral op het jongste kind richt. De vergoeding is afhankelijk van het inkomen van de ouders en het aantal kinderen.
Ouders kunnen ook aandacht besteden aan het afronden van hun inkomsten, bijvoorbeeld door aanvullende toeslagen zoals de bijzondere uitkeringen van de Belastingdienst. Deze uitkeringen zijn bedoeld om gezinnen met een lager inkomen extra financiële ondersteuning te geven. Het is belangrijk om hierover te informeren bij de Belastingdienst of via UWV.
Praktische overwegingen en planning
Het aanvragen van ouderschapsverlof voor meerdere kinderen vraagt een goed overzicht en planning. Omdat ouderschapsverlof per kind wordt berekend, is het belangrijk om voor elk kind apart te beslissen hoeveel verlof wordt opgenomen en wanneer. Dit kan helpen om zowel het werk als het gezin goed te combineren.
Een belangrijk tijdpunt is de aanvraag van ouderschapsverlof. Ouders kunnen ouderschapsverlof aanvragen op elk moment, ongeacht de lengte van hun dienstverband of het type contract. Dit betekent dat ouders die pas later in hun carrière kinderen krijgen, ook recht hebben op ouderschapsverlof.
De aanvraag kan worden ingediend bij de werkgever, die het verzoek vervolgens aan UWV doorgeeft. Voor ouders die ouderschapsverlof voor meerdere kinderen opnemen, kan dit betekenen dat meerdere aanvragen worden ingediend. Het is daarom belangrijk om dit vooraf te bespreken met de werkgever en UWV.
Een ander belangrijk aspect is de roostering van ouderschapsverlof. Ouders kunnen kiezen om ouderschapsverlof achter elkaar op te nemen of verspreid over meerdere perioden. Bijvoorbeeld, ouders kunnen kiezen om ouderschapsverlof voor het eerste kind op te nemen en later ouderschapsverlof voor het tweede kind op te nemen, of ze kunnen besluiten om beide ouderschapsverloven tegelijk op te nemen.
Het is belangrijk om te weten dat ouderschapsverlof niet verjaren binnen de geldende tijdsperiode. Dit betekent dat ouders die ouderschapsverlof niet op tijd opnemen, de resterende verlofuren verliezen. Het is daarom verstandig om ouderschapsverlof te plannen zodat het binnen de geldende tijdsperiode kan worden ingevuld.
Ouderschapsverlof en verandering van werkgever
Een ander aspect dat ouders bij het aanvragen van ouderschapsverlof moeten bedenken, is het veranderen van werkgever tijdens de ouderschapsverlofperiode. Ouders die hun baan verlaten of verhuizen naar een andere werkgever, kunnen het resterende ouderschapsverlof meenemen naar hun nieuwe werkgever. Dit betekent dat ouders niet hoeven te vrezen dat hun ouderschapsverlof verloren gaat als ze van werkgever wisselen.
Echter, ouders moeten ervoor zorgen dat hun nieuwe werkgever bereid is om ouderschapsverlof aan te nemen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een nieuwe baan waar ouderschapsverlof ook is geregeld. Het is daarom belangrijk om dit te bespreken met de nieuwe werkgever voordat het ouderschapsverlof wordt ingevraagd.
Samenwerking tussen ouders
Bij gezinnen waarin beide ouders werken, is het belangrijk om samen te werken bij het plannen van ouderschapsverlof. Ouderschapsverlof is toegestaan voor beide ouders, zodat ouders kunnen kiezen om verlof op te nemen op verschillende momenten of tegelijk. Dit kan helpen bij het balanceren van werk en gezin.
Het is ook mogelijk dat ouders ouderschapsverlof opnemen voor meerdere kinderen op verschillende momenten. Bijvoorbeeld, ouders kunnen besluiten om ouderschapsverlof voor het eerste kind op te nemen en later ouderschapsverlof voor het tweede kind op te nemen, zodat de ouders tijd hebben om zich op elk kind te concentreren.
Het is belangrijk om te weten dat ouderschapsverlof niet verplicht is. Ouders kunnen kiezen om verlof op te nemen of niet, afhankelijk van hun persoonlijke situatie. Dit betekent dat ouders vrij zijn om te beslissen hoe ze ouderschapsverlof willen gebruiken, zolang het binnen de geldende regels valt.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een belangrijk onderdeel van het werken met kinderen in Nederland. Voor ouders met meerdere kinderen, zoals een tweede kind, zijn er specifieke regels en mogelijkheden die moeten worden begrepen. De wettelijke regels zijn duidelijk en bieden ouders het recht op 26 keer het aantal werkuren per week ouderschapsverlof per kind, verdeeld in 9 weken betaald verlof en 17 weken onbetaald verlof.
Voor ouders met meerdere kinderen is het belangrijk om te weten dat ouderschapsverlof per kind wordt berekend. Dit betekent dat ouders bijvoorbeeld voor een tweeling of bij de adoptie van meerdere kinderen apart ouderschapsverlof kunnen opnemen. De eerste 9 weken ouderschapsverlof zijn betaald en moeten binnen het eerste levensjaar van het kind of binnen het eerste jaar na de adoptie worden opgenomen. De resterende 17 weken ouderschapsverlof zijn onbetaald, maar kunnen flexibel worden ingeroosterd tot het kind 8 jaar is.
Daarnaast spelen CAO’s en arbeidsovereenkomsten een rol in de regeling van ouderschapsverlof. Deze kunnen aanvullende regels bevatten die gunstiger zijn dan de wettelijke minimumregels. Ouders moeten dus ook rekening houden met de regels van hun CAO of arbeidsovereenkomst.
Bij het aanvragen van ouderschapsverlof is het belangrijk om goed te plannen en samen te werken met de werkgever en UWV. Ouders kunnen kiezen om ouderschapsverlof achter elkaar of verspreid op te nemen en kunnen ook besluiten om ouderschapsverlof voor meerdere kinderen op verschillende momenten op te nemen.
Tenslotte is ouderschapsverlof een waardevolle kans voor ouders om zich met hun kinderen te bezighouden en de geboorte of aankomst van een kind met de nodige aandacht te omarmen. Voor ouders met meerdere kinderen betekent ouderschapsverlof extra aandacht en extra tijd, maar ook extra uitdagingen. Het is daarom belangrijk om ouderschapsverlof goed te plannen en te begrijpen, zodat ouders zowel hun werk als hun gezin goed kunnen combineren.