De geboorte van een kind is een belangrijke levensgebeurtenis die niet alleen emotionele maar ook logistieke en financiële gevolgen heeft voor ouders. Om de overstap naar een nieuw gezinssituatie te ondersteunen, biedt Nederland een reeks regelingen waaronder ouderschapsverlof en betaald ouderschapsverlof. Tot voor kort gold dat deze regelingen vooral van toepassing waren op werknemers in loondienst. Sinds augustus 2022 is ook de directeur-grootaandeelhouder (DGA) een erkend recht op ouderschapsverlof, waarvan een deel betaald wordt via het UWV. Voor DGA’s zijn er echter specifieke voorwaarden, procedures en regels.
Dit artikel legt uit hoe het betaald ouderschapsverlof werkt voor DGA’s, welke voorwaarden van toepassing zijn en hoe het verschilt van het ouderschapsverlof voor gewone werknemers. Daarnaast wordt uitgelegd hoe het verlof aan te vragen is, wat er uitgekeerd wordt, en welke gevolgen dit heeft voor het gebruikelijk loon. Het artikel is bedoeld voor DGA’s die een kind verwachten of recent hebben gekregen, en voor hen die willen weten hoe ze deze regeling kunnen gebruiken om financieel en emotioneel beter voorbereid te zijn op de geboorte van hun kind.
Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof is een wettelijk verlof dat ouders toestaat om, binnen bepaalde grenzen, tijdelijk af te treden uit hun werk om zich te richten op de opvoedkundige rol bij een nieuw kind. Het verlof is bedoeld om ouders de gelegenheid te geven om zich aan te passen aan de nieuwe gezinssituatie en om actief betrokken te raken bij de zorg voor hun kind in de eerste maanden van het leven.
Voor gewone werknemers in loondienst geldt dat ouderschapsverlof een maximumduur heeft van negen weken, dat binnen een jaar na de geboorte van het kind genomen moet worden. Voor ouders van pleeg- en adoptiekinderen geldt dat het ouderschapsverlof genomen moet worden binnen een jaar nadat het kind in het gezin is opgenomen, en voordat het kind acht jaar oud is.
De uitkering voor ouderschapsverlof voor gewone werknemers bedraagt 70% van het dagloon, gebaseerd op een fulltime dienstverband. Deze uitkering wordt door de werkgever aan het UWV aangevraagd en vervolgens verstrekt aan de werknemer. Voor DGA’s gelden echter andere regels.
Ouderschapsverlof voor de DGA
De DGA is in de regel een eigenaar-directeur die via een arbeidsovereenkomst verbonden is aan een BV. In de praktijk betekent dit dat de DGA, ook al is hij of zij in principe een eigenaar, toch als werknemer wordt aangemerkt als het gaat om sociale zekerheid en verlofregelingen. Sinds 2 augustus 2022 heeft de DGA het recht om gebruik te maken van ouderschapsverlof, inclusief betaald ouderschapsverlof, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan.
De uitkering voor ouderschapsverlof voor de DGA bedraagt 70% van het wettelijk minimumloon voor iemand die 21 jaar of ouder is en in fulltime dienst is. Dit verschilt van het ouderschapsverlof voor gewone werknemers, waarbij de uitkering gebaseerd is op het eigen dagloon. De reden hiervoor is dat DGA’s in veel gevallen niet verzekerd zijn voor de werknemersverzekeringen, en dus niet op hun eigen loon uitkeringen kunnen ontvangen.
Bij het ouderschapsverlof voor DGA’s is het belangrijk om rekening te houden met het feit dat de uitkering niet invloed heeft op het gebruikelijk loon. Dit betekent dat het bedrag dat ontvangen wordt tijdens ouderschapsverlof niet meegerekend hoeft te worden bij de bepaling van het gebruikelijk loon. Wel is het noodzakelijk om te tonen dat het verlof verwerkt is in de jaarverwerking van uren, zodat het gebruikelijk loon correct kan worden bepaald.
Voorwaarden voor ouderschapsverlof van DGA’s
Ondanks dat de DGA nu recht heeft op ouderschapsverlof, zijn er bepaalde voorwaarden die aan moeten worden voldaan om deze regeling te kunnen gebruiken. Deze voorwaarden zijn onder meer:
Arbeidsovereenkomst: De DGA moet een arbeidsovereenkomst hebben met de BV waarin zij werkzaam is. Deze arbeidsovereenkomst is nodig om de DGA als werknemer te erkennen voor sociale zekerheid en verlofregelingen.
Verzekering: De DGA moet verzekerd zijn voor de werknemersverzekeringen. Als dit niet het geval is, zijn er extra voorwaarden om ouderschapsverlof te kunnen ontvangen, zoals het zelf aanvragen van het verlof via Mijn UWV.
Tijdsindicatie: Het ouderschapsverlof moet worden genomen binnen een jaar na de geboorte van het kind. Voor pleeg- en adoptiekinderen geldt dat het verlof genomen moet worden binnen een jaar nadat het kind in het gezin is opgenomen, en voordat het kind acht jaar oud is.
Aanvraagproces: De DGA moet het ouderschapsverlof zelf aanvragen via Mijn UWV, omdat ze in veel gevallen niet verzekerd is voor de werknemersverzekeringen. De werkgever hoeft dit verlof dus niet aan het UWV aan te vragen.
Uitkering: De uitkering voor ouderschapsverlof van de DGA wordt door het UWV direct aan de DGA uitgekeerd, en niet via de BV. Dit betekent dat de DGA financieel onafhankelijk is van de BV tijdens ouderschapsverlof.
Gebruikelijk loon: Het betaalde ouderschapsverlof heeft geen invloed op het gebruikelijk loon. Wel dient de DGA te tonen dat het verlof verwerkt is in de jaarverwerking van uren, zodat het gebruikelijk loon correct kan worden bepaald.
Aanvullend geboorteverlof voor DGA’s
Naast ouderschapsverlof kan de DGA ook gebruik maken van het aanvullend geboorteverlof. Dit is een regeling die aansluit op het geboorteverlof en extra financiële ondersteuning biedt tijdens de eerste maanden na de geboorte van een kind. De DGA kan dit verlof aanvragen via het UWV en ontvangt 70% van het wettelijk minimumloon voor iemand die 21 jaar of ouder is en in fulltime dienst is.
Het aanvullend geboorteverlof is bedoeld om de DGA de mogelijkheid te geven om zich te richten op de geboorte van het kind en de eerste zorg voor het kind. Het verlof heeft een maximumduur van vijf weken, en dient genomen te worden gedurende de eerste zes maanden na de geboorte. Het verlof is alleen beschikbaar voor DGA’s met een arbeidsovereenkomst en wordt ook direct uitgekeerd via het UWV.
Het aanvullend geboorteverlof is een extra regeling die naast het ouderschapsverlof kan worden genomen. Het biedt dus een extra financieringsmogelijkheid voor DGA’s die willen profiteren van extra tijd om zich aan te passen aan de nieuwe gezinssituatie.
Aanvraagproces voor ouderschapsverlof
Het aanvraagproces voor ouderschapsverlof voor DGA’s is iets anders dan voor gewone werknemers. Voor gewone werknemers is het de taak van de werkgever om het ouderschapsverlof aan te vragen bij het UWV. Voor DGA’s is dit niet het geval, omdat ze vaak niet verzekerd zijn voor de werknemersverzekeringen.
De DGA moet dus zelf het ouderschapsverlof aanvragen via Mijn UWV. Dit gebeurt door in te loggen op de website van het UWV en een aanvraag te doen voor ouderschapsverlof. Het UWV beslist binnen vier weken over het verzoek en maakt dan de uitkering van ouderschapsverlof direct aan de DGA. Dit betekent dat de DGA financieel onafhankelijk is van de BV tijdens ouderschapsverlof.
Het aanvraagproces is belangrijk om goed te begrijpen, omdat het anders kan zijn dan het proces voor gewone werknemers. Het is daarom aan te raden om hierbij professionele hulp te zoeken, bijvoorbeeld bij een accountant of jurist die bekwaam is in sociale zekerheid en verlofregelingen.
Financiële ondersteuning via het UWV
Het UWV biedt financiële ondersteuning via ouderschapsverlof en aanvullend geboorteverlof voor DGA’s. Deze ondersteuning is bedoeld om DGA’s te helpen bij de geboorte van een kind en om hen te ondersteunen bij de overstap naar een nieuw gezinssituatie. De uitkeringen worden direct uitgekeerd door het UWV aan de DGA, en niet via de BV. Dit is een belangrijk verschil met ouderschapsverlof voor gewone werknemers, waarbij de uitkering via de werkgever plaatsvindt.
De uitkeringen zijn gebaseerd op het wettelijk minimumloon voor iemand die 21 jaar of ouder is en in fulltime dienst is. Het bedrag is dus hetzelfde voor alle DGA’s, ongeacht hun werkelijke loon. Dit is een belangrijk punt om te begrijpen, omdat het betekent dat DGA’s geen uitkering kunnen ontvangen op basis van hun werkelijke loon.
Het UWV is verantwoordelijk voor het beslist over de aanvraag van ouderschapsverlof en het uitkeren van de uitkeringen. De beslissing gebeurt binnen vier weken na het indienen van de aanvraag. Het is belangrijk om dit proces te begrijpen, omdat het bepalend is voor de tijdsindeling en financiële planning rondom de geboorte van een kind.
Gebruikelijk loon en ouderschapsverlof
Het gebruikelijk loon is een belangrijke factor bij de berekening van sociale zekerheid en verlofregelingen. Het gebruikelijk loon is het bedrag dat gebruikt wordt om uitkeringen te berekenen. Bij ouderschapsverlof voor gewone werknemers is het gebruikelijk loon gebaseerd op het werkelijke loon van de werknemer. Bij ouderschapsverlof voor DGA’s is dit anders.
Het betaalde ouderschapsverlof voor DGA’s heeft geen invloed op het gebruikelijk loon. Dit betekent dat het bedrag dat ontvangen wordt tijdens ouderschapsverlof niet meegerekend hoeft te worden bij de bepaling van het gebruikelijk loon. Wel is het noodzakelijk om te tonen dat het verlof verwerkt is in de jaarverwerking van uren, zodat het gebruikelijk loon correct kan worden bepaald.
Het is belangrijk om hier rekening mee te houden bij de planning van ouderschapsverlof. Het is aan te raden om professionele hulp te zoeken bij de bepaling van het gebruikelijk loon, bijvoorbeeld bij een accountant of jurist die bekwaam is in sociale zekerheid en verlofregelingen.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een belangrijke regeling die ouders helpt bij de overstap naar een nieuw gezinssituatie. Sinds 2 augustus 2022 kunnen ook DGA’s gebruik maken van ouderschapsverlof, inclusief betaald ouderschapsverlof. Dit betekent dat DGA’s nu ook de mogelijkheid hebben om tijd te nemen om zich te richten op de geboorte van hun kind en de eerste zorg voor het kind.
De regels voor ouderschapsverlof voor DGA’s zijn iets anders dan voor gewone werknemers. De uitkering is gebaseerd op het wettelijk minimumloon en wordt direct uitgekeerd door het UWV. Het aanvraagproces is ook anders, omdat de DGA zelf het ouderschapsverlof moet aanvragen via Mijn UWV.
Het is belangrijk om de voorwaarden en regels goed te begrijpen, omdat ouderschapsverlof een belangrijke financiële en emotionele ondersteuning kan bieden bij de geboorte van een kind. Het is aan te raden om hierbij professionele hulp te zoeken, bijvoorbeeld bij een accountant of jurist die bekwaam is in sociale zekerheid en verlofregelingen.