Ouderschapsverlof is een belangrijk onderdeel van het werken en gezinnetje krijgen in Nederland. Het biedt ouders de mogelijkheid om tijd met hun kind door te brengen, zonder direct hun carrière in te boeten. Sinds 2009 is de wetgeving rond ouderschapsverlof aanzienlijk uitgebreid, waardoor ouders nu meer tijd kunnen nemen in vergelijking tot voorheen. Het recht op ouderschapsverlof hangt af van het aantal uren dat een ouder per week werkt, en dit recht kan op verschillende manieren worden opgenomen. In dit artikel wordt uitgelegd hoe ouderschapsverlof berekend wordt, wat de regels zijn bij veranderingen in het werkurenregime, en hoe ouderschapsverlof wordt aangevraagd bij de werkgever.
Hoe ouderschapsverlof berekend wordt
Het ouderschapsverlof wordt berekend op basis van het aantal uren dat een ouder per week werkt. De berekening is vrij eenvoudig: het aantal werkuren per week wordt vermenigvuldigd met 26. Dit betekent dat een ouder die bijvoorbeeld 32 uur per week werkt, recht heeft op 832 uren ouderschapsverlof (32 x 26 = 832). Dit verlof kan op verschillende manieren worden ingepakt, afhankelijk van de wensen van de ouder.
Een belangrijk aspect van ouderschapsverlof is dat het niet alleen is gericht op het nemen van vrije weken, maar dat het ook mogelijk is om het verlof op te delen in kleinere blokken of zelfs op te nemen in combinatie met werk. De ouder bepaalt zelf hoe en wanneer het verlof wordt ingepakt. Bijvoorbeeld: een ouder kan kiezen voor een halve werkdag gedurende meerdere weken, of voor een paar hele weken verlof achter elkaar.
Aanpassing bij verandering van werkuren
Soms verandert een ouder het aantal uren dat hij of zij per week werkt tijdens de ouderschapsverlofperiode. In dat geval is het noodzakelijk om het ouderschapsverlof opnieuw te berekenen. Dit gebeurt aan de hand van een stappenplan, waarbij eerst het totaal aantal uren ouderschapsverlof wordt berekend op basis van het oorspronkelijke aantal werkuren. Vervolgens wordt berekend hoeveel verlofuren al zijn verbruikt, en hoeveel er nog over zijn. Ten slotte wordt het resterende aantal uren gedeeld door het nieuwe aantal werkuren per week, om te bepalen hoeveel weken ouderschapsverlof nog beschikbaar is.
Voorbeeld: minder werken
Stel, een ouder werkt oorspronkelijk 32 uur per week en heeft al 6 weken ouderschapsverlof genomen. In dat geval is het totaal aantal ouderschapsverlofuren 832 (32 x 26). Na 6 weken verlof zijn er 192 uren verbruikt (6 x 32). De resterende uren zijn dan 640 (832 - 192). Als de ouder besluit om minder te gaan werken, bijvoorbeeld 28 uur per week, dan is het aantal resterende weken ouderschapsverlof 20 (640 : 28 = 20). Dit betekent dat de ouder nog recht heeft op 20 weken ouderschapsverlof van 28 uur per week.
Voorbeeld: meer werken
Een vergelijkbare berekening geldt als een ouder meer gaat werken tijdens de ouderschapsverlofperiode. Stel, een ouder werkt oorspronkelijk 24 uur per week en heeft 6 weken ouderschapsverlof genomen. Het totaal aantal ouderschapsverlofuren is dan 624 (24 x 26), en het aantal verbruikte uren is 144 (6 x 24). De resterende uren zijn 480 (624 - 144). Als de ouder besluit om te gaan werken voor 32 uur per week, dan is het aantal resterende weken ouderschapsverlof 15 (480 : 32 = 15). Dit betekent dat de ouder nog recht heeft op 15 weken ouderschapsverlof van 32 uur per week.
Ouderschapsverlof bij meerdere werkgevers
Als een ouder bij meerdere werkgevers werkt, geldt het ouderschapsverlof per werkgever afzonderlijk. Dit betekent dat de ouder bij elke werkgever apart ouderschapsverlof kan opnemen. Bijvoorbeeld: een ouder werkt bij de ene werkgever 5 uur per week en bij de andere werkgever 20 uur per week. In dat geval heeft de ouder bij de ene werkgever recht op 130 uren ouderschapsverlof (5 x 26) en bij de andere werkgever op 520 uren ouderschapsverlof (20 x 26). Deze uren kunnen apart worden ingepakt, wat de ouder meer flexibiliteit biedt bij het plannen van zijn of haar verlof.
Aanvragen van ouderschapsverlof
Het ouderschapsverlof moet schriftelijk worden aangevraagd bij de werkgever. De aanvraag dient ten minste twee maanden van tevoren te worden gedaan, zodat de werkgever voldoende tijd heeft om eventuele organisatorische aanpassingen te maken. In de aanvraag dient de ouder te vermelden:
- De periode waarin het ouderschapsverlof wordt ingepakt.
- Het aantal uren per week dat het ouderschapsverlof wordt genomen.
- De dagen waarop het ouderschapsverlof wordt opgenomen.
De werkgever is verplicht om het ouderschapsverlof toe te staan, tenzij het bedrijf in ernstige problemen komt door de afwezigheid van de werknemer. In dat geval moet er sprake zijn van een zwaarwegend bedrijfsbelang. Als dat het geval is, moet de werkgever met de werknemer overleggen om een alternatieve oplossing te vinden, bijvoorbeeld door het verlof over te dragen op andere periodes of het aantal uren te aanpassen.
Betaald ouderschapsverlof
Naast het recht op ouderschapsverlof, heeft een ouder ook het recht op betaald ouderschapsverlof. Dit betaalde verlof kan worden opgenomen gedurende maximaal 9 werkweken. De uitkering wordt gedaan door UWV en is afhankelijk van het aantal uren dat de ouder per week werkt. Bijvoorbeeld: een ouder die 32 uur per week werkt, heeft recht op minimaal 32 uur en maximaal 288 uur betaald ouderschapsverlof (9 x 32). Het betaalde verlof kan worden opgenomen in volledige werkweken of verspreid over meerdere weken.
Als een ouder niet alle betaalde verlofuren heeft opgenomen, kan het resterende verlof worden opgenomen als onbetaald ouderschapsverlof. Dit betekent dat de ouder de resterende uren kan doorwerken, maar dat deze uren dan niet worden vergoed door UWV.
Ouderschapsverlof en inkomen
Tijdens het ouderschapsverlof daalt het inkomen van de ouder, wat invloed kan hebben op de huishoudelijke financiën. Als het inkomen daalt, kan de ouder aanspraak maken op een (hogere) toeslag of uitkering. Dit hangt af van het inkomen, de leeftijd van de kinderen en het aantal kinderen. Het is daarom belangrijk om rekening te houden met de financiële situatie bij het plannen van het ouderschapsverlof.
Samenwerking tussen ouder en werkgever
Het opnemen van ouderschapsverlof vereist een goede samenwerking tussen de ouder en de werkgever. Het is aanbevolen om vroegtijdig overleg te hebben over het aantal uren verlof, de periode waarin het verlof wordt ingepakt, en hoe het verlof precies wordt genomen. Dit helpt om eventuele problemen te voorkomen en zorgt ervoor dat zowel de ouder als de werkgever goed voorbereid zijn op de verandering in het werken.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een belangrijk recht dat ouders in Nederland genieten. Het biedt de mogelijkheid om tijd met hun kind door te brengen en maakt het mogelijk om de wensen van de ouder en de eisen van het werk in balans te brengen. Het ouderschapsverlof wordt berekend op basis van het aantal werkuren per week en kan op verschillende manieren worden ingepakt. Als het aantal werkuren verandert, is het noodzakelijk om het ouderschapsverlof opnieuw te berekenen. Bij meerdere werkgevers geldt het ouderschapsverlof per werkgever afzonderlijk. Het ouderschapsverlof moet schriftelijk worden aangevraagd bij de werkgever, en de werkgever is verplicht om het verlof toe te staan tenzij er sprake is van een zwaarwegend bedrijfsbelang. Buiten het ouderschapsverlof bestaat ook het recht op betaald ouderschapsverlof, dat maximaal 9 werkweken kan duren. Het is belangrijk om rekening te houden met de financiële gevolgen van het ouderschapsverlof en eventueel aanspraak te maken op toeslagen of uitkeringen. Door vroegtijdig overleg met de werkgever is het mogelijk om een goede oplossing te vinden die zowel de ouder als het bedrijf tevreden stelt.