Als ouder wil je tijd met je kind doorbrengen, vooral in de eerste maanden na de geboorte of aanneming. Ouderschapsverlof biedt een legale mogelijkheid om dit te doen. Toch zit er soms een nare verrassing in de vorm van een feestdag die toevallig op een dag valt die je al had gepland voor ouderschapsverlof. In dit artikel leggen we uit wat er gebeurt als ouderschapsverlof op een feestdag valt, wat de regels zijn, en wat je als werknemer of werkgever er het beste mee kunt doen.
Wat gebeurt er als ouderschapsverlof op een feestdag valt?
Als een werkdag die je hebt ingepland als ouderschapsverlof toevallig samenvalt met een nationale feestdag, wordt die dag meestal beschouwd als een dag ouderschapsverlof en niet als een feestdag. Dit betekent dat de feestdag niet automatisch wordt vervangen of aanvullend verlof krijgt.
De meeste werkgevers trekken de feestdag af van het totale aantal uren ouderschapsverlof dat je hebt. Dit gebeurt ongeacht of je op die feestdag normaal gesproken zou werken of niet. Zoals uit de bronnen blijkt, is het dus mogelijk dat je feestdagen "verliest" omdat ze worden aangerekend als ouderschapsverlof.
Bijvoorbeeld: Als je ouderschapsverlof op 9 april valt en dat is een feestdag, dan wordt deze dag als verlof gerekend, en je krijgt geen extra vrije dag of compensatie. Dit geldt ook als je alsnog niet zou werken op die feestdag.
Er is geen automatische compensatie
Uit meerdere bronnen blijkt duidelijk dat er geen wettelijke regel is die zegt dat je extra verlof krijgt als ouderschapsverlof op een feestdag valt. Dit betekent dat je als werknemer geen recht hebt op een extra vrije dag of op een aanvullende compensatie.
De enige uitzondering is de periode van het eerste betaalde ouderschapsverlof, die loopt gedurende de eerste 9 weken. Als een feestdag valt tijdens deze 9 weken, is het mogelijk dat je wel een vergoeding krijgt. Hierover is echter weinig duidelijkheid in de bronnen. In sommige gevallen moet de werkgever de feestdag toch doorbetalen. Bijvoorbeeld: als een werknemer ouderschapsverlof neemt vanaf 1 april, dan moet de werkgever de feestdag op 9 april doorbetalen. Dit is echter een uitzondering en niet de regel.
Slim plannen kan helpen
Aangezien ouderschapsverlof meestal onbetaald is, is het verstandig om zo ver mogelijk te plannen. Je kunt je verlof zo indelen dat feestdagen er niet in vallen. Dit is niet altijd mogelijk, maar het is zeker een aanrader om rekening te houden met de kalender van nationale feestdagen bij het indienen van je verlofverzoek.
Als je ouderschapsverlof toch op een feestdag valt, is het verstandig om dit zo snel mogelijk aan je werkgever te melden. Zo is er meer tijd voor overleg en kan er eventueel worden gekeken of het verlof kan worden verschoven. Let op: een werkgever is niet wettelijk verplicht om hierin mee te gaan, maar het is mogelijk dat hij of zij open is voor flexibiliteit.
Overleg met je werkgever
Hoewel er geen wettelijke verplichting is voor werkgevers om ouderschapsverlof aan te passen wanneer het op een feestdag valt, is het verstandig om hierover te overleggen. In sommige gevallen is een werkgever bereid om het ouderschapsverlof iets te verschuiven of te combineren met andere vrije dagen. Dit is echter afhankelijk van de omstandigheden van het bedrijf en de cao.
Een flexibele werkgever kan dit als een positief aspect zien, aangezien het duidelijk maakt dat hij of zij waarde hecht aan een goede werk-privébalans. Zoals uit één bron blijkt, is het goed om ruim op tijd te vragen, zodat er voldoende tijd is voor overleg en eventuele aanpassingen.
Wat kun je doen om feestdagen te behouden?
Als je ouderschapsverlof op een feestdag valt en je wil toch proberen om die dag als feestdag te behouden, zijn er verschillende opties:
- Maak er een feestdag van: Gebruik de feestdag om iets leuks te doen met je kind. Dit kan een kleine vakantie of een speciale activiteit worden.
- Neem extra verlof rond de feestdag: Als het mogelijk is, kun je extra verlof nemen op de dagen voor of na de feestdag en zo een korte vakantie creëren.
- Vraag of je verlof kan worden verschoven: Overleg met je werkgever of het mogelijk is om de feestdag te behouden door het ouderschapsverlof op een andere dag in te plannen.
Wettelijke regels en afspraken in de cao
De wettelijke regels over ouderschapsverlof zijn duidelijk: ouderschapsverlof is een recht dat iedere werknemer heeft. Echter, er zijn geen wettelijke regels die bepalen wat er gebeurt als ouderschapsverlof op een feestdag valt. Daarom hangt het vaak af van de afspraken in een cao of een individuele arbeidsvoorwaardenregeling.
Als een dergelijke regeling aanwezig is, kan het mogelijk zijn dat ouderschapsverlof die op een feestdag valt, wordt aangepast of vervangen. In de afwezigheid van dergelijke afspraken, is het aan de werkgever en werknemer om een oplossing te zoeken.
Wat is een feestdag?
Het begrip feestdag is in Nederland gedefinieerd als een dag waarop normaal gesproken niet gewerkt wordt vanwege een nationale of religieuze vorming. Voorbeelden zijn Kerst, Sinterklaas, Paas en de Nationale Veertienjarige.
Hoewel er geen wettelijke regel is die zegt dat iedereen op een feestdag vrije dag heeft, is het wel gebruikelijk dat werknemers die op die dag werken, extra vergoeding of een vervangingsdag krijgen. In het geval van ouderschapsverlof is deze regel echter meestal van toepassing.
Geen recht op verlof voor feestdagen
Een feestdag is geen wettelijk verlof. Dit betekent dat een werknemer geen recht heeft op een vrije dag als die toevallig op een feestdag valt. Er is ook geen wettelijk recht op een vervangingsdag voor een feestdag die samenvalt met een niet-werkdag.
Bij ouderschapsverlof is het dus aan de werkgever en werknemer om af te spreken wat er met de feestdag gebeurt. In de meeste gevallen wordt de feestdag beschouwd als ouderschapsverlof, wat betekent dat het afgetrokken wordt van het totale aantal uren ouderschapsverlof.
Wat als ouderschapsverlof op een niet-werkdag valt?
Als ouderschapsverlof op een niet-werkdag valt, zoals een zondag of een parttime-dag, dan is de situatie iets anders. In dit geval is er meestal geen recht op een vergoeding of extra verlof.
Een feestdag die valt op een dag waarop je normaal niet werkt, wordt ook niet automatisch vervangen. Dit geldt ook voor gevallen waarin de bevalling op een niet-werkdag plaatsvindt. In dat geval heeft de werknemer geen recht op calamiteitenverlof, maar het recht op geboorteverlof gaat in op de eerste werkdag na de bevalling.
Ouderschapsverlof en werkloosheid
Als je werkloos raakt tijdens je ouderschapsverlof, dan stopt het ouderschapsverlof op de eerste dag van je werkloosheid. Dit betekent dat je verlof automatisch beëindigd wordt, ongeacht of je ouderschapsverlof op een feestdag viel of niet.
Als je ouderschapsverlof wordt beëindigd door werkloosheid, dan is het belangrijk om dit te bespreken met je werkgeverslijn. Er zijn mogelijk alternatieve opties om het ouderschapsverlof te behouden of te verlengen, afhankelijk van de omstandigheden.
Ouderschapsverlof en re-integratie
Als je ouderschapsverlof valt op een feestdag en je werkt gedeeltelijk in een re-integratieproces, dan is het belangrijk om dit te bespreken met je werkgever en bedrijfsarts. Ouderschapsverlof kan in de weg staan van je re-integratieproces, en je werkgever en jij moeten samen een oplossing vinden.
In dergelijke gevallen kan het zijn dat je ouderschapsverlof moet worden aangepast om ruimte te maken voor je terugkeer op het werk. Dit is echter niet wettelijk verplicht, en het is aan de werkgever en werknemer om hierover af te spreken.
Ouderschapsverlof bij crisisopvang
Ouderschapsverlof is niet toegestaan voor kinderen die tijdelijk in crisisopvang wonen. Dit betekent dat je geen ouderschapsverlof kunt opnemen voor kinderen die je tijdelijk in huis hebt. Als je ouderschapsverlof op een feestdag valt en dit betreft een kind uit crisisopvang, dan is er geen recht op verlof en geen recht op compensatie.
Betaald ouderschapsverlof
Sinds 2 augustus 2022 heeft iedere werknemer het recht op betaald ouderschapsverlof. Dit betreft de eerste 9 weken van ouderschapsverlof, waarin je maximaal 70% van je dagloon ontvangt. In sommige gevallen kan je werkgever je loon aankopen tot 100%, afhankelijk van de cao of individuele afspraak.
Als ouderschapsverlof op een feestdag valt en dit valt binnen de eerste 9 weken van betaald ouderschapsverlof, dan is het mogelijk dat je wel een vergoeding ontvangt. Dit is echter afhankelijk van de omstandigheden en moet worden besproken met je werkgever.
Slim omgaan met ouderschapsverlof tijdens feestdagen
Hoewel het teleurstellend kan zijn dat een feestdag wordt afgetrokken van je ouderschapsverlof, zijn er manieren om hier het beste uit te halen. Hier zijn enkele suggesties:
- Maak er een feestdag van: Gebruik de feestdag om iets speciaals te doen met je kind. Dit kan een uitstapje, een wandeling in het park of een picknick zijn.
- Neem extra verlof op rond de feestdag: Als het mogelijk is, neem dan extra verlof op de dagen voor en na de feestdag om een korte vakantie te creëren.
- Vraag of je verlof kan worden verschoven: Overleg met je werkgever of het mogelijk is om de feestdag te behouden door het ouderschapsverlof op een andere dag in te plannen.
- Gebruik creativiteit: Combineer ouderschapsverlof met andere vrije dagen of weekenden om extra tijd met je kind door te brengen.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een belangrijk recht voor werknemers die een kind ontvangen of adopteren. Echter, als ouderschapsverlof op een feestdag valt, betekent dit dat die dag meestal als ouderschapsverlof wordt gerekend en geen extra compensatie krijgt. De wettelijke regels zijn hierover niet duidelijk, en het is aan de werkgever en werknemer om af te spreken wat er met de feestdag gebeurt.
Het is verstandig om ouderschapsverlof zo ver mogelijk te plannen, rekening houdend met feestdagen. Als dit niet mogelijk is, is het verstandig om hierover te overleggen met je werkgever. Een flexibele werkgever kan hierin mee gaan, wat duidelijk maakt dat hij of zij waarde hecht aan een goede werk-privébalans.
Uiteindelijk is het aan de werknemer om te bepalen hoe hij of zij met ouderschapsverlof op een feestdag omgaat. Door creativiteit te gebruiken en extra verlof in te plannen, is het mogelijk om ook in dergelijke gevallen een mooie tijd door te brengen met je kind.