Ouderschapsverlof is een wettelijk vastgelegde regeling in Nederland die werknemers in staat stelt om tijdelijk minder te werken of helemaal vrij te nemen om tijd door te brengen met hun jonge kinderen. Voor werknemers in het onderwijs zijn er specifieke afspraken die geregeld zijn in wetgeving en collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s). Deze regelingen zijn van toepassing tot het kind 8 jaar oud is, met extra voordelen in het eerste levensjaar van het kind. Deze uitgebreide gids legt de rechten, regelingen en praktische toepassingen van ouderschapsverlof in het onderwijs uit, op basis van de meest recente en betrouwbare informatie.
Wat is ouderschapsverlof?
Ouderschapsverlof is een wettelijk vastgelegde regeling waarbij ouders tijdelijk minder kunnen werken of verlof kunnen nemen om tijd door te brengen met hun jonge kinderen. De regeling geldt voor kinderen tot 8 jaar oud, en de specifieke regelingen kunnen variëren per onderwijssector. In het onderwijs zijn er zowel betaald als onbetaald ouderschapsverlof mogelijk, waarbij het betaalde deel vaak wordt ingevoerd in het eerste levensjaar van het kind.
De wetgeving stelt dat ouderschapsverlof in het onderwijs flexibel kan worden ingevoerd, zodat het past bij de behoeften van het gezin. Ouders kunnen kiezen voor een gedeeltelijk betaald verlof of voor een onbetaald verlof, afhankelijk van hun wensen en de mogelijkheden die zijn vastgelegd in hun CAO.
Rechten op ouderschapsverlof in het onderwijs
Betaald ouderschapsverlof
In het onderwijs geldt een specifieke regeling voor betaald ouderschapsverlof. Vanaf 2 augustus 2022 heeft iedere werkende ouder recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof, mits deze 9 weken binnen het eerste levensjaar van het kind worden opgenomen. Voor deze periode wordt 70% van het dagloon doorbetaald, tot een maximum van 70% van het maximum dagloon.
Buiten deze 9 weken valt het ouderschapsverlof onder het onbetaald verlof. Werknemers in het onderwijs hebben bovendien rechten op een hoger aantal uren ouderschapsverlof dan in andere sectoren. Voor primair onderwijs bedraagt het totaal aantal ouderschapsuren maximaal 1.040 uur. Dit is gelijk aan 26 keer de arbeidsduur per week. Voor een volledige 40-urige werkweek betekent dit 1.040 uur, wat overeenkomt met ongeveer 26 weken.
Van deze 1.040 uur is een deel betaald ouderschapsverlof mogelijk. Voor primair onderwijs is dit maximaal 415 uur, wat ongeveer 10 weken vertegenwoordigt. Neemt een ouder deze uren in het eerste levensjaar van het kind op, dan wordt 75% van het loon doorbetaald. In het tweede levensjaar van het kind is het betaalde deel verlof mogelijk tegen 55% van het loon.
Voor voortgezet onderwijs zijn er vergelijkbare regelingen. Hier is het totaal aantal ouderschapsuren 415, wat overeenkomt met ongeveer 11 weken. Ook hier is er een hoger percentage loon doorbetaling voor het verlof in het eerste levensjaar van het kind.
Onbetaald ouderschapsverlof
Naast het betaalde deel van ouderschapsverlof is er ook een onbetaald deel. Dit betreft de uren die niet binnen de betaalde regeling vallen. Ouders kunnen deze uren gebruiken om verder verlof op te nemen, bijvoorbeeld als ze willen dat een van de ouders langer thuis is bij het kind. In dit geval is er geen loon doorbetaling, maar worden vakantiedagen opgebouwd.
Het is mogelijk om het verlof in delen op te nemen. Ouders kunnen bijvoorbeeld eerst een aantal weken betaald ouderschapsverlof opnemen, gevolgd door een periode onbetaald ouderschapsverlof. Deze flexibiliteit is een belangrijk voordeel van de regeling in het onderwijs.
Aanpassingen in 2025
In de recente CAO’s voor vrijwel alle onderwijssectoren zijn afspraken gemaakt over meer duidelijkheid en vereenvoudiging van ouderschapsverlof. Deze aanpassingen zijn per 1 april 2025 ingevoerd. De kern blijft hetzelfde: ouders krijgen de mogelijkheid om verlof flexibel op te nemen tot hun kind acht jaar oud is, met een hoger percentage doorbetaling in het eerste levensjaar.
In primair onderwijs geldt nog steeds de regeling die in 2024 werd ingevoerd. Ouders hebben recht op 1.040 uur ouderschapsverlof per kind, te verdelen over de periode tot hun kind acht jaar is. Van deze uren zijn er 415 betaald, wat ongeveer tien weken vertegenwoordigt. Neemt een ouder dit verlof in het eerste levensjaar van het kind op, dan krijgt hij of zij 75% van het loon doorbetaald. Dit is een duidelijke verbetering ten opzichte van de oude regeling, waarbij het percentage loon doorbetaling 55% was.
In 2025 is het ook mogelijk om het betaald verlof te combineren met het onbetaald verlof. Dit maakt het eenvoudiger voor ouders om hun verlof te plannen op een manier die het beste past bij hun situatie. Bovendien blijft de overheid ouders stimuleren om het betaalde deel van het verlof vooral in het eerste levensjaar van hun kind op te nemen, omdat onderzoek heeft aangetoond dat dit een gunstige invloed heeft op de taakverdeling tussen ouders.
In voortgezet onderwijs is de ouderschapsverlofregeling in 2025 grotendeels gelijk aan die van 2024. Ook hier geldt een vergelijkbare regeling, waarbij ouders 415 uur ouderschapsverlof kunnen opnemen. Neemt een ouder deze uren in het eerste levensjaar van het kind op, dan krijgt hij of zij 75% van het loon doorbetaald.
Een van de belangrijkste aanpassingen in 2025 is dat ouders nu meer maatwerk kunnen uitvoeren. Ze kunnen bijvoorbeeld kiezen voor een gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof, waarbij ze slechts een bepaald percentage van het verlof betaald opnemen. Deze regeling maakt het mogelijk om ouderschapsverlof aan te passen aan de specifieke behoeften van het gezin.
Praktische toepassing van ouderschapsverlof in het onderwijs
Het invullen van ouderschapsverlof in het onderwijs is een proces dat goed georganiseerd moet worden. Ouders moeten eerst hun wensen en behoeften duidelijk maken aan hun werkgever. Op basis van deze informatie kan de school of instelling een afspraak maken voor het opnemen van ouderschapsverlof.
Voor het opnemen van betaald ouderschapsverlof is het belangrijk dat ouders deze uren in het eerste levensjaar van het kind opnemen. Dit is een wettelijke regeling die geldt voor alle werknemers in het onderwijs. Ouders kunnen kiezen voor een volledig betaald ouderschapsverlof of voor een combinatie van betaald en onbetaald verlof.
In primair onderwijs is het totaal aantal ouderschapsuren hoger dan in andere sectoren. Ouders kunnen hier 1.040 uur ouderschapsverlof opnemen, waarvan 415 uur betaald is. Dit betekent dat ouders in het primair onderwijs meer flexibiliteit hebben bij het opnemen van ouderschapsverlof. Voor een volledige 40-urige werkweek betekent dit ongeveer 26 weken verlof, waarvan 10 weken betaald is.
In voortgezet onderwijs is het totaal aantal ouderschapsuren iets lager. Ouders kunnen hier 415 uur ouderschapsverlof opnemen, waarvan 415 uur betaald is. Dit betekent dat ouders in het voortgezet onderwijs eveneens 11 weken verlof kunnen opnemen, waarvan 11 weken betaald is.
Het is belangrijk om te weten dat ouderschapsverlof in het onderwijs opgenomen kan worden in delen. Ouders kunnen bijvoorbeeld eerst een aantal weken betaald ouderschapsverlof opnemen, gevolgd door een periode onbetaald ouderschapsverlof. Deze flexibiliteit is een belangrijk voordeel van de regeling in het onderwijs.
Afspraken in CAO’s
De regelingen rond ouderschapsverlof in het onderwijs zijn niet alleen vastgelegd in de wetgeving, maar ook in de collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s). Deze CAO’s bepalen de specifieke afspraken die gelden voor werknemers in het onderwijs. Het is belangrijk om deze afspraken te kennen, omdat ze kunnen variëren per onderwijssector.
In primair onderwijs is er een regeling waarbij ouderschapsverlof opgenomen kan worden in delen. Ouders kunnen kiezen voor een gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof, waarbij ze slechts een bepaald percentage van het verlof betaald opnemen. Deze regeling maakt het mogelijk om ouderschapsverlof aan te passen aan de specifieke behoeften van het gezin.
In voortgezet onderwijs zijn er vergelijkbare regelingen. Ook hier geldt een hoger percentage loon doorbetaling voor het verlof in het eerste levensjaar van het kind. Bovendien is het mogelijk om het verlof in delen op te nemen, wat extra flexibiliteit biedt voor ouders die willen dat een van de ouders langer thuis is bij het kind.
Gevolgen voor de werkgever
Ouderschapsverlof heeft ook gevolgen voor de werkgever. In het onderwijs is het belangrijk dat scholen en instellingen goed voorbereid zijn op het opnemen van ouderschapsverlof. Ouders moeten eerst hun wensen en behoeften duidelijk maken aan hun werkgever. Op basis van deze informatie kan de school of instelling een afspraak maken voor het opnemen van ouderschapsverlof.
Het opnemen van ouderschapsverlof heeft gevolgen voor de werkdruk. Ouders die ouderschapsverlof opnemen moeten vervangen worden door andere werknemers. Dit betekent dat scholen en instellingen goed moeten voorbereiden op het opnemen van ouderschapsverlof. Het is belangrijk om te weten dat ouderschapsverlof in het onderwijs opgenomen kan worden in delen. Ouders kunnen bijvoorbeeld eerst een aantal weken betaald ouderschapsverlof opnemen, gevolgd door een periode onbetaald ouderschapsverlof.
Het is ook belangrijk om te weten dat ouderschapsverlof in het onderwijs opgenomen kan worden in combinatie met andere vormen van verlof. Ouders kunnen bijvoorbeeld ouderschapsverlof combineren met vakantie of ziekteverlof. Deze flexibiliteit maakt het mogelijk om ouderschapsverlof aan te passen aan de specifieke behoeften van het gezin.
Conclusie
Ouderschapsverlof is een wettelijk vastgelegde regeling die werknemers in staat stelt om tijdelijk minder te werken of helemaal vrij te nemen om tijd door te brengen met hun jonge kinderen. Voor werknemers in het onderwijs zijn er specifieke afspraken die geregeld zijn in wetgeving en collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s). Deze regelingen zijn van toepassing tot het kind 8 jaar oud is, met extra voordelen in het eerste levensjaar van het kind.
In het onderwijs is er een hoger aantal ouderschapsuren mogelijk dan in andere sectoren. Ouders kunnen in primair onderwijs 1.040 uur ouderschapsverlof opnemen, waarvan 415 uur betaald is. In voortgezet onderwijs is het totaal aantal ouderschapsuren iets lager, maar ook hier geldt een hoger percentage loon doorbetaling voor het verlof in het eerste levensjaar van het kind.
Het is belangrijk om te weten dat ouderschapsverlof in het onderwijs opgenomen kan worden in delen. Ouders kunnen bijvoorbeeld eerst een aantal weken betaald ouderschapsverlof opnemen, gevolgd door een periode onbetaald ouderschapsverlof. Deze flexibiliteit is een belangrijk voordeel van de regeling in het onderwijs.
In 2025 zijn er aanpassingen gemaakt in de CAO’s voor ouderschapsverlof. De kern blijft hetzelfde: ouders krijgen de mogelijkheid om verlof flexibel op te nemen tot hun kind acht jaar oud is, met een hoger percentage doorbetaling in het eerste levensjaar. Deze aanpassingen maken het eenvoudiger voor ouders om ouderschapsverlof te combineren met andere vormen van verlof.
Ouderschapsverlof is een belangrijk onderdeel van het werk in het onderwijs. Het maakt het mogelijk voor ouders om tijd door te brengen met hun kinderen, terwijl ze ook hun werk kunnen blijven doen. Deze regeling is een wettelijk vastgelegde rechten die ouders in het onderwijs hebben. Het is belangrijk om te weten dat ouderschapsverlof in het onderwijs opgenomen kan worden in delen, zodat het past bij de behoeften van het gezin.